pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

Politycznokryminalne aspekty stalkingu w Polsce325Reasumuj¹c stwierdziæ zatem nale¿y, ¿e zachowania rejestrowane w ramachzjawiska stalkingu godz¹ w istotne dobra cz³owieka, takie jak chocia¿bywolnoœæ, godnoœæ i czeœæ. Jednoczeœnie ró¿norodnoœæ tych nagannych zachowañnie zawsze poddawa³a siê ocenie w ramach uprzednio obowi¹zuj¹cych przepisówustawy karnej. Zgodnoœæ projektowanej kryminalizacji tych zachowañz aksjologi¹ dóbr chronionych konstytucyjnie upowa¿nia³a ustawodawcê dopodjêcia prac legislacyjnych w zakresie odrêbnej kryminalizacji zjawiskastalkingu i stworzenia nowego typu czynu zabronionego. Kryminalizacja tajest raczej racjonalna, nie opiera siê wy³¹cznie na emocjach, jakich w medialnymformacie przysparza nam to zjawisko. Zosta³a poprzedzona rzetelnymibadaniami wiktymizacyjnymi, zatem potwierdzi³ siê w tym przypadku schemattriady: kryminologia – polityka kryminalizacyjna – prawo karne,w której kryminalizacja jest ogniwem poœrednicz¹cym miêdzy wynikaj¹cymiz badañ postulatami kryminologii a prawem karnym jako sankcjonowanymsystemem powinnoœci i zakazów.Ocena skutecznoœci za³o¿onych celów wymaga odwo³ania siê do wiedzynaukowej z zakresu nauk spo³ecznych. W obecnym stanie ich rozwoju mo¿liwoœciprzewidywania przysz³ych skutków decyzji prawodawczych, jak równie¿mo¿liwoœci okreœlenia skutków regulacji ju¿ obowi¹zuj¹cych s¹ wci¹¿ograniczone. Nale¿y przyznaæ, ¿e w praktyce stosowane œrodki nigdy nie s¹w pe³ni skuteczne, a zmiana warunków spo³ecznych mo¿e doprowadziæ dozmiany skutecznoœci danej regulacji 50 . W przypadku kryminalizacji stalkingubêdziemy dopiero siê przygl¹daæ, czy uchwalona definicja tego przestêpstwaoka¿e siê wystarczaj¹ca w stosunku do wystêpuj¹cych w praktyce stanówfaktycznych.Kolejnym testem, jakiemu nale¿y poddaæ wszelkie propozycje kryminalizacyjne,jest warunek koniecznoœci, który oznacza zachowanie proporcjipomiêdzy ograniczeniem danego konstytucyjnego prawa lub wolnoœci a zamierzonymcelem regulacji. Wymóg ten zwykle zostaje spe³niony wówczas,gdy liczba zalet wprowadzonego ograniczenia przekracza liczbê jego wad.Skutkuje to zatem analiz¹ zysków i strat. Porównuj¹c stopieñ uci¹¿liwoœcialternatywnych sposobów realizacji zamierzonego celu, nale¿y pamiêtaæ, i¿ingerencja pañstwa powinna mieæ jak najwê¿szy zakres pomiotowy, przedmiotowy,czasowy i przestrzenny 51 .Kryminalizacja zawsze winna byæ poprzedzona rachunkiem zyskówi strat. Wœród kosztów wymienia siê zwykle koszty publiczne (funkcjonowaniaorganów pañstwowych, policji, prokuratury, s¹dów i administracji wiêziennej),prywatne (adwokackie, procesowe i trudno mierzalne, jak utrata50 K. Wojtyczek, op. cit, s. 36–37.51 J. Zakolska, Zasada proporcjonalnoœci w orzecznictwie Trybuna³u Konstytucyjnego, WydawnictwoSejmowe, Warszawa 2008, s. 26.