pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

Jaka Policja – uwagi na marginesie prac nad now¹ ustaw¹ o Policji201Projekt nowej ustawy policyjnej, co poniek¹d proroczo przewidzieli jegoautorzy, nie spotka³ siê ze zbyt szerokim odzewem. Nie zdecydowa³y o tymjednak sugerowane przez nich wzglêdy pozamerytoryczne, lecz niedoskona-³oœæ zaproponowanych rozwi¹zañ, wynikaj¹ca g³ównie z doœæ mechanicznegoodwzorowywania rozwi¹zañ miêdzywojennych – st¹d projekt mia³ charakternie tyle twórczy, co odtwórczy. By³o to jego podstawow¹ s³aboœci¹, podobniejak nadmierne skoncentrowanie siê na kwestiach pragmatycznych, którezdominowa³y zawarte tam przepisy. Tymczasem Policja i policjanci, na skutekdynamicznego rozwoju przestêpczoœci i jej nowych form, potrzebowaliwówczas nie tyle korekty rozwi¹zañ organizacyjnych czy pracowniczych, ilebardziej skutecznych œrodków dzia³ania, w tym g³ównie o charakterze operacyjnym.Nadmierna ostro¿noœæ ustawodawcy w 1990 r., odreagowuj¹cegouprzednie realne b¹dŸ urojone nadu¿ycia ze strony aparatu policyjnego, pozbawi³abowiem Policjê wiêkszoœci tych kontrowersyjnych moralnie, ale efektywnychmetod pracy. Tymczasem projekt nie tylko nie wnosi³ w tym zakresienic nowego, ale w jeszcze wiêkszym stopniu biurokratyzowa³ mo¿liwoœcikorzystania z tych œrodków, gdy¿ uzale¿nia³ to od postanowieñ odrêbnejustawy 21 , której nie by³o. Pamiêtaj¹c o tym, ¿e nie uda³o siê jej przyj¹æ doschy³ku 2010 r., tj. do czasu przygotowania tego tekstu, mo¿na stwierdziæ, ¿eprojekt w tej czêœci odwo³ywa³ siê do wirtualnej rzeczywistoœci, gdy w innych– jak ju¿ zauwa¿ono – powiela³ myœl miêdzywojenn¹, w momencie obowi¹zywaniamaj¹c¹ niew¹tpliwie zalety, lecz po pó³ wieku ju¿ zdezaktualizowan¹.Taka niespójnoœæ projektu nie mog³a byæ dla niego dobr¹ rekomendacj¹. St¹dpozosta³ on jedynie dowodem oddolnych, spo³ecznych inicjatyw w reformowaniuaparatu policyjnego, charakterystycznych dla pocz¹tku okresu transformacjiustrojowej w Polsce.U³omnoœci ustawy o Policji z 6 kwietnia 1990 r., wobec braku realnychmo¿liwoœci zast¹pienia jej nowym uregulowaniem, musia³y byæ korygowanenowelizacjami. Pierwsze tego rodzaju ingerencje mia³y doœæ ograniczony charakter,dlatego te¿ nie narusza³y jej konstrukcji oraz koncepcji – jak zaznaczono– doœæ idealistycznej, bowiem bardzo ograniczaj¹cej mo¿liwoœæ stosowaniaprzez funkcjonariuszy tzw. czynnoœci i œrodków operacyjnych, rygorystycznienormuj¹cej zasady u¿ycia broni oraz œrodków przymusu bezpoœredniego,a tak¿e akcentuj¹cej potrzebê spo³ecznej kontroli nad Policj¹. Narastaj¹ca odpocz¹tku transformacji przestêpczoœæ, jej brutalizacja, a tak¿e nowe formy,21 Dotyczy³ tego art. 20, ust. 1 projektu, mówi¹cy ¿e: „Policja Pañstwowa w zakresie nieobjêtym przepisami kodeksu postêpowania karnego, na polecenie uprawnionych organów s¹dowychi prokuratorskich lub administracyjnych wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1, dostarczatym¿e organom niezbêdnych dla zapobiegania lub wykrywania niektórych kategorii przestêpstwœrodków operacyjnych lub technicznych s³u¿¹cych kontroli korespondencji oraz uzyskiwaniaw sposób tajny informacji i utrwalania œladów i dowodów, na zasadach i w trybie okreœlonychodrêbn¹ ustaw¹” (ibidem, s. 36).