pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

228 Przemys³aw Palkanakazów lub zakazów (tzw. kanony) 37 . Do przestêpstw korupcyjnych nale¿yzaliczyæ: wystêpki przeciw religii (symonia) 38 , wystêpki naruszaj¹ce maj¹tekkoœcielny (przyw³aszczenie b¹dŸ zatrzymanie mienia lub prawa Koœcio³a),wystêpki przy nadawaniu urzêdów koœcielnych (naruszenie swobody przywyborach koœcielnych przez przekupstwo), a tak¿e przestêpstwo przekupstwazawarte w rozdziale: nadu¿ycie w³adzy koœcielnej. Kodeks z 1917 r.w kanonie 2404 wprowadza³ typ podstawowy nadu¿ycia w³adzy koœcielnejlub urzêdu, interpretowany jako u¿ycie w³adzy koœcielnej niezgodnie z celem,dla którego zosta³a udzielona, jako przekroczenie granic legalnie posiadanejw³adzy (nadu¿ycie istoty w³adzy), a tak¿e jako niegodziwe u¿ycie w³adzykoœcielnej w jej legalnych granicach (nadu¿ycie co do sposobu lub przekroczenieze wzglêdu na nale¿n¹ miarê) 39 . Oprócz tego wyodrêbnione zosta³y szczególneprzestêpstwa nadu¿ycia odnosz¹ce siê do: w³adzy œwiêceñ, w³adzy jurysdykcji,a tak¿e w³adzy œwiêceñ lub koœcielnej w³adzy wykonawczej 40 .Jako symoniê okreœla siê œwiadom¹ wolê kupienia, sprzedania lub zamienieniarzeczy duchowej lub doczesnej z³¹czonej z rzecz¹ duchow¹ wbrewprawu Bo¿emu lub koœcielnemu (kan. 727). Kontrakt symoniacki – poza tym,¿e jest przeszkod¹ do przedawnienia – z mocy prawa jest niewa¿ny. Pope³niaj¹cysymoniê jest zobowi¹zany zwróciæ nabyte rzeczy, z otrzymanegow sposób symoniacki beneficjum nie mo¿e te¿ pobieraæ ¿adnych dochodów 41 .Dopuszczenie siê symonii przy beneficjach i oficjach prowadzi do ekskomunikilatae sententiae simpliciter zastrze¿onej Stolicy Apostolskiej 42 , a w odniesieniudo osób duchownych tak¿e do kary suspensy 43 . Symonia w przyjmowaniulub udzielaniu sakramentów rodzi podejrzenie o herezjê 44 . Zastrze¿enie (reservatio)kary, tj. odwo³anie prawa udzielania absolucji ni¿szym prze³o¿onym,37 W. W¹sik, Kodeks prawa kanonicznego, [w:] Encyklopedia chrzeœcijañstwa..., s. 355.38 Przez dobro doczesne, za spraw¹ którego sprzedawana lub kupowana jest rzecz duchowa,rozumie siê wszystko to, co przedstawia wartoœæ materialn¹ i przynosi korzyœæ doczesn¹(np. pieni¹dze, us³ugi, pochwa³y). W³aœnie owo osi¹gniêcie korzyœci za rzecz maj¹c¹ cenê duchown¹czyni kontrakt niewa¿ny jako prowadz¹cy do zrównowa¿enia rzeczy duchowej z materialn¹.J. Grabowski, Prawo kanoniczne..., s. 682.39 F. Lempa, Przestêpne nadu¿ycie..., s. 212–224.40 Szerz. F. Lempa, Przestêpne nadu¿ycie..., s. 160–207.41 I. Grabowski, Prawo kanoniczne wed³ug nowego kodeksu..., s. 765.42 Wprowadzenie kar latae sententiae uzasadnia nie tylko brak przymusu prawnegow Koœciele, tym samym obawa uprzywilejowania po³o¿enia sprawcy gardz¹cego powag¹ i w³adz¹Koœcio³a, lecz tak¿e potrzeba œcigania przestêpstw tajnych. Przestêpstwo pozostaje tajne,jak d³ugo nie jest rozg³oszone lub jak d³ugo – rozs¹dnie s¹dz¹c – nie bêdzie ono rozg³oszone.Przestêpstwo takie, jako ¿e nie mo¿e byæ przedmiotem procesu, nie mo¿e jednak pozostaænieukarane ze wzglêdu na dobro publiczne i dobro duchowe przestêpcy. M. Myrcha, Prawokarne..., t. II, cz. I, s. 194 i n.43 I. Grabowski, Prawo kanoniczne wed³ug nowego kodeksu..., s. 765. O karach mszcz¹cych,przyk³adnych i poprawczych, ³¹cznie nazywanych cenzurami, do których zalicza siê ekskomunikê,suspensê, interdykt i które to z kolei kary wymierzane byæ mog¹ latae sententiae alboferendae sententiae szeroko i przystêpnie pisze J.N. Opieliñski, O cenzurach koœcielnych..., s. 5 i n.;zob. te¿ M. Myrcha, Prawo karne..., t. II, cz. I, s. 122 i n.44 I. Grabowski, Prawo kanoniczne wed³ug nowego kodeksu..., s. 765.