pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

316 Marta Romañczuk-Gr¹ckaby³o wyraŸne wskazanie, ¿e chodzi o zachowania nie tylko powtarzalne,ró¿norakie czy wielokrotne, ale tak¿e nacechowane absolutnie z³¹ wol¹,zw³aszcza ¿e wœród synonimów dla pojêcia „uporczywy” mo¿na znaleŸæ chocia¿bytakie okreœlenia jak: „nawracaj¹cy”, „natarczywy”, „nieustêpliwy”,„przeœladuj¹cy”, „chroniczny”, „natrêtny” 12 .Ustawodawca w obszarze obowi¹zuj¹cego prawa karnego materialnegopos³uguje siê od dawna pojêciem uporczywoœci w odniesieniu do przestêpstwauporczywej niealimentacji okreœlonego w art. 209 § 1 k.k., na podstawiektórego do odpowiedzialnoœci karnej mo¿e byæ poci¹gniêta jedynie ta osoba,która nie tylko w obiektywnie d³ugim okresie czasu nie ³o¿y na utrzymanieinnej osoby, ale jednoczeœnie i taka, która w sposób obiektywny mo¿e touczyniæ, lecz ze z³ej woli takich dzia³añ nie podejmuje.S¹d Najwy¿szy, interpretuj¹c pojêcie uporczywoœci w odniesieniu doprzestêpstwa z art. 186 § 1 d.k.k., wypowiedzia³ siê jednoznacznie, ¿e „znamiêuporczywoœci ³¹czy w sobie dwa elementy [...], jeden z nich charakteryzujepostêpowanie sprawcy od strony podmiotowej, a polega na szczególnymnastawieniu psychicznym wyra¿aj¹cym siê w nieustêpliwoœci, chêci postawieniana swoim (obojêtne, z jakich pobudek), podtrzymywaniu w³asnegostanowiska na przekór ewentualnym próbom jego zmiany; [...] drugi element,obiektywny, polega na trwaniu takiego stanu rzeczy przez pewien d³u¿szyczas” 13 .W odniesieniu do obowi¹zuj¹cego kodeksu karnego SN stanowisko swojepodtrzyma³, wskazuj¹c ¿e: „W przepisie w art. 209 § 1 k.k. ustawodawcapos³u¿y³ siê znamieniem podmiotowo-przedmiotowym uporczywoœci, któreoznacza, ¿e musi wyst¹piæ w³aœnie wielokrotnoœæ zaniechañ na przestrzenipewnego czasu, a ponadto znamiê to wyra¿a psychiczne nastawienie sprawcy,który uchyla siê od obowi¹zku wykonania œwiadczeñ alimentacyjnych,pomimo realnej mo¿liwoœci ich spe³nienia; »uporczywoœæ« jest [...] antynomi¹jednorazowego czy nawet kilkakrotnego zaniechania sprawcy” 14 .Pojêcie „zagro¿enie” w rozumieniu nowo wprowadzonego przepisu jestobiektywnie oceniane jako brak poczucia bezpieczeñstwa u pokrzywdzonego,co wynika z wielokrotnych, natarczywych i nawracaj¹cych zachowañ podjêtychprzez nêkaj¹cego 15 .Pojêcie „prywatnoœæ” pojawia siê po raz pierwszy w obszarze przepisówpolskiego prawa karnego. Wystêpuje jednak wprost jako dobro chronione11 Zob. M. Mozgawa, Opinia w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny,Biuro Analiz Sejmowych, [online] , dostêp: 29.01.2011.12 Rz¹dowy projekt... Uzasadnienie, s. 10.13 Uchwa³a SN z 9 czerwca 1976 r., VI KZP 13/75, OSNKW 1976, nr 7, poz. 86.14 Uzasadnienie wyroku SN z 5 stycznia 2001 r., V KKN 504/2000, OSNKW 2001, nr 7–8,poz. 57.15 Rz¹dowy projekt... Uzasadnienie, s. 11.