pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

128 Jan GalsterDefiniendum wykazuj¹cym daleko id¹ce podobieñstwo do etatystycznychkategorii jest eksponowane w piœmiennictwie i orzecznictwie europejskimpojêcie UE jako wspólnoty prawa. Opiera siê ono na rozwiniêtejw Niemczech koncepcji pañstwa prawa (Rechtsstaat), orientowanej podleg³oœci¹w³adzy publicznej prawu, s¹dow¹ kontrol¹ jej dzia³alnoœci, ochron¹ prawpodstawowych, podzia³em w³adzy 13 . Interesuj¹c¹ nas tu dystynkcjê ³¹czy siênajczêœciej z W. Hallsteinem – pierwszym niemieckim przewodnicz¹cym KomisjiEuropejskiej, który w istotny sposób uczestniczy³ w rokowaniach nadtraktatami za³o¿ycielskimi 14 . Instruktywna jest jego myœl, ¿e Wspólnota Europejskaz czterech wzglêdów mo¿e byæ uwa¿ana za fenomen prawa: jesttworem prawa, Ÿród³em prawa, porz¹dkiem prawnym i polityk¹ prawa 15 .Po pierwsze: Wspólnota jest tworem (Schöpfung) prawa, a to istotnenovum w stosunku do poprzednich prób zjednoczenia Europy. Nie przemoc¹,nie podbojami, lecz si³¹ prawa. Nie ma porz¹dku prawnego bez równoœciwobec prawa. Równoœæ oznacza jednoœæ. Na takim rozumowaniu opiera siêTraktat Rzymski i dlatego tworzy on pokojowy porz¹dek par excellence 16 . Podrugie: Wspólnota jest Ÿród³em prawa (Rechtsquelle). Utworzony przez Traktatzwi¹zek (Verband) musi siê dynamicznie rozwijaæ, aby osi¹gn¹æ gospodarczei spo³eczne cele zjednoczenia Europy. St¹d te¿ Traktat jako konstytucjaustanawia jedynie cele, organy i plan czasowy 17 . Po trzecie: Wspólnota jestporz¹dkiem prawnym (Rechtsordnung), zamkniêtym systemem zasad prawa,który ustanowi³ sam Traktat i akty organów przyjête na jego podstawie,w szczególnoœci rozporz¹dzenia Rady. Porz¹dek ten nie ogranicza siê do regu³prawid³owego funkcjonowania wspólnego rynku, lecz jak ka¿dy porz¹dekprawny gwarantuje legalnoœæ (Gesetzmässigkeit) dzia³añ organów i ochronêprawn¹ podleg³ym jego normom 18 . Po czwarte: prawo jest nie tylko przedmiotemstosowania, lecz tak¿e zmiany, uzupe³nienia i rozwoju. Jednoczeœnielex ferenda jest w zasiêgu widzenia wspólnotowej polityki prawa (Rechtspolityk)19 .Próbê twórczego rozwiniêcia myœli W. Hallsteina podejmuje I. Pernice,który uzupe³nia koncepcjê wspólnoty prawa o nastêpuj¹ce aspekty:13 Tak I. Pernice, Der Beitrag Walter Hallsteins zur Zukunft Europa. Begründung undKonsolidierung der Europäischen Gemeinschaft als Rechtsgemeinschaft, WHI 2001, nr 9, s. 1.Podobnie M. Zuleeg, Die Europäische Gemeinschaft als Rechtsgemeinschaft, „Neue JuristischeWochenschrift” 1994, Heft 9, s. 545. Por. tak¿e M.L. Fernandez Esteban, The Rule of Law in theEuropean Constitution, Hague – London – Boston 1999, s. 154; J. Rideau, La Communauté dedroit dans les traités constitutifs originels, [w:] J. Rideau (ed.), De la communauté de droitá l’ union de droit, L.G.D.J. 2000, s. 4.14 Tak F.C. Mayer, Europa als Rechtsgemeinschaft, WHI 2005, nr 8, s. 2.15 W. Hallstein, Die Europäische Gemeinschaft, Düsseldorf – Wien 1979, s. 53.16 Ibidem.17 Ibidem, s. 54.18 Ibidem, s. 55.19 Ibidem, s. 56.