pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

Eutanazja w nauczaniu i prawie Koœcio³a katolickiego oraz w prawie polskim411³añ maj¹cych na celu ochronê ¿ycia; zasada trzecia nak³ada na pañstwoobowi¹zek przeprowadzenia postêpowania maj¹cego na celu wyjaœnienie ka¿-dego przypadku utraty ¿ycia 42 .W niedawnej dyskusji, a w³aœciwie sporze na forum Komisji Europejskiejtylko delegacja polska domaga³a siê konsekwentnej ochrony ¿ycia ludzkiego,a nie tylko ochrony wycinkowej, wybiórczej, jedynie w stosunku do osóbskazanych wyrokiem s¹dowym na karê œmierci. Eutanazja jest morderstwem,nawet jeœli pope³niana jest np. na osobie nieuleczalnie chorej w imiêczegoœ, co nazywa siê „jakoœci¹ ¿ycia”. Celem bowiem dzia³añ nie jest ul¿eniecz³owiekowi, ale jego fizyczna likwidacja. Znamienne, ¿e zdecydowana wiêkszoœæspo³eczeñstwa polskiego, wypowiadaj¹ca siê na portalach internetowych,popar³a to stanowisko rz¹du polskiego. Jednak inne kraje Unii Europejskiejnie dopuœci³y do przyjêcia ochrony ¿ycia ludzkiego w pe³nymzakresie 43 .5. WnioskiTak w nauczaniu i prawie Koœcio³a, jak te¿ zgodnie z polskim prawemka¿de ¿ycie ludzkie, tak¿e cz³owieka starego lub chorego, winno byæ chronione.Nale¿y szczególnie pamiêtaæ o normie chroni¹cej ¿ycie ludzkie zawartejw art. 38 obowi¹zuj¹cej Konstytucji RP, która jest konstytucyjn¹ zasad¹42 Zob. szerzej L. Garlicki, Prawo do ¿ycia w orzecznictwie Europejskiego Trybuna³u PrawCz³owieka, „Gdañskie Studia Prawnicze” 2004, t. XII, s. 58.43 Dla porównania warto zobaczyæ, jak kwestiê tê reguluj¹ niektóre stany USA. Ustawakalifornijska z 30 wrzeœnia 1976 r. jako pierwsza na œwiecie (i w USA) zezwoli³a na biern¹eutanazjê. Wed³ug niej ka¿da osoba doros³a posiada prawo do kontrolowania decyzji o zabiegachlekarskich, które siê do niej odnosz¹. Chodzi tam tak¿e o stosowanie œrodków sztuczniepodtrzymuj¹cych ¿ycie w sytuacji, gdy œmieræ jest bliska, a szczególne procedury odwlekaj¹tylko w czasie jej moment. Medycyna i jej techniczne mo¿liwoœci pozwalaj¹ na podtrzymywaniefunkcjonowania organizmu poza granice ¿ycia naturalnego. Ustawa respektuje ochronê autonomiijednostki, jej godnoœæ i prywatnoœæ oraz prawo do unikania bólu i cierpienia. Pozwala naz³o¿enie pisemnego oœwiadczenia woli przez doros³¹ osobê, polecaj¹cego lekarzowi niestosowanielub zakoñczenie stosowania œrodków podtrzymuj¹cych ¿ycie w sytuacji nieuniknionejœmierci. Realizacji tej dyspozycji nie uznaje siê za pomoc w samobójstwie. Nie ma ona wp³ywuna wa¿noœæ i zmianê polisy ubezpieczeniowej na ¿ycie. Ustawa podkreœla wyraŸnie, ¿e nie mo¿ebyæ interpretowana jako legalizowanie czynnej eutanazji lub dopuszczenie dzia³ania czy jakiegokolwiekzachowania innego ni¿ tylko i wy³¹cznie pozwolenie na naturaln¹ œmieræ na warunkachustawowych. Living will jako deklaracja sk³adaj¹cego oœwiadczenie musi byæ podpisanaprzez niego oraz dodatkowo przez dwóch œwiadków. Œwiadkowie nie mog¹ byæ krewnymi anima³¿onkami. Nie mog¹ byæ równie¿ spadkobiercami lub zapisobiorcami. Œwiadkiem nie mo¿ebyæ ponadto lekarz lecz¹cy osobê sk³adaj¹c¹ oœwiadczenie, pracownik lekarza ani pracownikzak³adu leczniczego, gdzie sk³adaj¹cy deklaracjê jest pacjentem. Œwiadkowie wraz ze sk³adaj¹cymdeklaracjê stwierdzaj¹, ¿e jest on psychicznie zdrowy, dzia³a z rozeznaniem i dobrowolnie.Deklaracja jest wa¿na przez 5 lat od daty sporz¹dzenia. Odwo³aæ mo¿na j¹ pisemnie lub ustniew ka¿dym czasie, ewentualnie zniszczyæ. Deklaracja ta nie jest jednak wa¿na w okresie ci¹¿y.Kobieta nie mo¿e wiêc zezwoliæ na nieratowanie ¿ycia jej dziecka.