pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

Politycznokryminalne aspekty stalkingu w Polsce317w art. 76, a tak¿e w postaci prawa do ochrony prawnej ¿ycia prywatnegow art. 47 Konstytucji RP. Ochrona prawa do prywatnoœci mo¿e mieæ charaktercywilnoprawny, administracyjny, ale równie¿ – jak w niniejszym przypadku– prawnokarny. W przedmiocie prawa do prywatnoœci wypowiedzia³ siêm.in. Trybuna³ Konstytucyjny, uznaj¹c, ¿e „stanowi¹ j¹ zasady i regu³y odnosz¹cesiê do ró¿nych sfer ¿ycia jednostki, a ich wspólnym mianownikiem jestprzyznanie jednostce prawa do ¿ycia w³asnym ¿yciem uk³adanym wed³ugw³asnej woli z ograniczeniem do niezbêdnego minimum wszelkiej ingerencjizewnêtrznej” 16 . Zatem aktualizacja przez sprawcê znamion tego wystêpkunast¹pi wtedy, gdy wkroczy w sferê ¿ycia prywatnego pokrzywdzonegowbrew jego woli. Ponadto ingerencja ta w zobiektywizowany sposób bêdzieistotna i niedopuszczalna na podstawie przepisów prawa. Naruszenie prywatnoœcipowinno byæ ka¿dorazowo oceniane pod tym w³aœnie k¹tem – musibyæ ono znacz¹ce dla ka¿dej osoby racjonalnie myœl¹cej i dokonuj¹cej obiektywnejanalizy sytuacji. Podkreœliæ tak¿e nale¿y, ¿e pojêcie prywatnoœci niemo¿e i nie powinno byæ uto¿samiane wy³¹cznie z naszym centrum ¿yciowym,takim jak posesja, mieszkanie czy dom. Prywatnoœæ to bowiem nie tylkomiejsce w œwiecie, ale przede wszystkim sfera swobody decyzji o wszystkim,co istotne z punktu widzenia naszego ¿ycia osobistego i brak obowi¹zkuznoszenia stanów naruszaj¹cych w sposób istotny nasze dobra osobiste, takiejak: zdrowie, wolnoœæ, czeœæ, nazwisko, wizerunek czy tajemnica korespondencji17 .Pewn¹ odmian¹ stalkingu jest cyberstalking polegaj¹cy na zamieszczaniuzdjêæ ofiar i komentarzy ujawniaj¹cych informacje o nich w Internecie,uniemo¿liwianiu korzystania ze skrzynki pocztowej, zamawianiu na kosztofiar ró¿nych niechcianych towarów i us³ug, a przede wszystkim rozpowszechnianiuinformacji o pokrzywdzonym, np. w ramach tworzonych bezwiedzy i zgody ofiary kont osobistych na popularnych portalach spo³ecznoœciowych18 . Tego rodzaju zachowania z regu³y nie bêd¹ mieœciæ siê w ramachwieloczynowego zachowania okreœlanego jako uporczywe nêkanie, gdy¿ wykorzystaniedanych osobowych mo¿e mieæ charakter dzia³ania jednorazowego,dlatego te¿ ustawodawca zdecydowa³ siê na dokonanie odrêbnej kryminalizacjitakich negatywnych zjawisk. W art. 190a § 2 k.k. okreœlono, ¿e tejsamej karze podlega sprawca, który wykorzystuje dane osobowe innej osobyw celu wyrz¹dzenia jej szkody materialnej lub osobistej. Penalizowane jestw ten sposób wy¿ej wymienione zjawisko „przyw³aszczenia to¿samoœci” pokrzywdzonego.W stronie podmiotowej tego typu przestêpstwa nale¿y wskazaæbezpoœrednioœæ zamiaru sprawcy, gdy¿ ustawodawca wyraŸnie okreœla cel16 Orzeczenie Trybuna³u Konstytucyjnego z dnia 24 czerwca 1997 r., sygn. akt K 21/96.17 Rz¹dowy projekt... Uzasadnienie, s. 13.18 J. Kosiñska, Prawnokarna problematyka stalkingu, „Prokuratura i Prawo” 2008, nr 10,s. 34. Por. B. Ho³yst, op. cit., s. 635.