pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

458 Bohdan ZdziennickiV.Szerokie wkroczenie prawa unijnego do sfery orzeczniczej s¹dów stworzy³onowe problemy w ich relacjach z Trybuna³em Konstytucyjnym. Rozstrzygniêciao niekonstytucyjnoœci przepisów ustawowych nale¿¹ – jak wiadomo– wy³¹cznie do Trybuna³u. Czêsto jednak konstytucyjne i unijne wzorcekontrolne stapiaj¹ siê. Zgodnie bowiem z art. 91 ust. 1 Konstytucji stanowioneprzez UE prawo jest stosowane bezpoœrednio i ma pierwszeñstwo w przypadkukolizji z polskimi ustawami. Innymi s³owy, ka¿dy s¹d mo¿e samodzielniepomijaæ ustawê, której nie da siê pogodziæ z postanowieniami prawaunijnego. Taka wiêc kontrola polskiego ustawodawstwa wesz³a ju¿ do w³aœciwoœcis¹dów (przede wszystkim SN i NSA). Trybuna³ Konstytucyjny nie mazatem monopolu orzekania o „unijnoœci” ustaw (ma tylko nadal monopolorzekania o ich konstytucyjnoœci). Tymczasem mamy do czynienia z to¿samoœci¹wielu wzorców kontrolnych (dotycz¹cych podstawowych praw i wolnoœci)wynikaj¹cych z Konstytucji, Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw i Wolnoœcioraz Karty Praw Unii Europejskiej.Art. 91 ust. 3 Konstytucji mówi o pierwszeñstwie prawa europejskiegow stosunku do ustaw. Jednoczeœnie w art. 8 ust. 1 podkreœla siê zwierzchnoœæKonstytucji w stosunku do ca³ego porz¹dku prawnego obowi¹zuj¹cego w Rzeczypospolitej.W katalogu aktów normatywnych podlegaj¹cych (wed³ug art.188 Konstytucji) kognicji Trybuna³u nie ma aktów europejskiego prawa wtórnego,natomiast s¹ umowy miêdzynarodowe, w tym tak¿e te, które stanowi¹podstawê tego wtórnego prawa europejskiego. W dniach 10 i 24 listopada2010 r. Trybuna³ w sprawie o sygn. akt K 32/09 zbada³ zgodnoœæ TraktatuLizboñskiego z polsk¹ Konstytucj¹. Wynika³oby z tego, ¿e Trybuna³ powinienmieæ tak¿e prawo te¿ badania zgodnoœci aktów prawa wtórnego z Konstytucj¹.Jeœli tak bêdzie dzia³aæ, to gdy powie, ¿e okreœlone akty europejskiegoprawa wtórnego s¹ sprzeczne z polsk¹ Konstytucj¹ i dlatego nie mog¹ obowi¹zywaæ,to zderzy siê z Uni¹ Europejsk¹ i Europejskim Trybuna³em Sprawiedliwoœcii bêdzie mia³ powa¿ne „problemy europejskie”.Nale¿y oczekiwaæ, ¿e s¹dy zaczn¹ wkrótce – w trybie art. 193 Konstytucji– przedstawiaæ Trybuna³owi pytania prawne zwi¹zane z rozstrzyganymiprzez nie sprawami na podstawie wi¹¿¹cego nas prawa europejskiego.Przede wszystkim chodzi tu o rozporz¹dzenie oraz – w mniejszym stopniu– o dyrektywy. Byæ mo¿e pierwsze orzeczenie, które przyjmie Trybuna³ w tejkwestii, otworzy drogê na przysz³oœæ, chocia¿ na razie nie mo¿na przes¹dziæ,w jakim kierunku.