pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

Jaka Policja – uwagi na marginesie prac nad now¹ ustaw¹ o Policji209korzystuj¹c tê pozycjê, mia³ wp³yw na obsadê funkcji dowódczych w Korpusie,co by³o zgodne z zaleceniami jego stronnictwa, s¹dz¹cego niebezpodstawnie,¿e opanowanie w czasie okupacji aparatu administracyjnego bêdzie niebagatelnymatutem po odzyskaniu niepodleg³oœci 43 .Przeniesienie na grunt Pañstwowego Korpusu Bezpieczeñstwa interesówpartyjnych, a tak¿e jego doœæ ¿ywio³owa rozbudowa kadrowa, dokonuj¹ca siêwbrew stanowisku M. Kozielewskiego, zdecydowa³y o podaniu siê przez niegodo dymisji 44 . Zosta³a ona przyjêta w grudniu 1943 r., a jego obowi¹zkipowierzono zastêpcy g³ównego inspektora PKB – S. Tabiszowi 45 . Pod nowymdowództwem trwa³a dalsza rozbudowa kadrowa Korpusu oraz Stra¿y Samorz¹dowej.W rezultacie, jak podawa³ sam S. Tabisz, w lipcu 1944 r. stanliczebny tych organizacji wynosi³ 47 tys. policjantów, w tym 7 tys. w PKBi 40 tys. w Stra¿y Samorz¹dowej 46 .W terenie ogniwami Pañstwowego Korpusu Bezpieczeñstwa by³y komendyszczebla wojewódzkiego, obwodowego (³¹cz¹ce kilka powiatów), powiatowegoi rejonowego (obejmuj¹ce kilka gmin). Za jednostki szczebla podstawowegouznawano tradycyjnie posterunki na wsiach oraz komisariaty w miastach.Stopieñ zaawansowania prac nad rozwiniêciem tej struktury w poszczególnychregionach by³ zró¿nicowany. Przodowa³a Warszawa, a poza ni¹ najlepiejwygl¹da³a sytuacja w okrêgu krakowskim, dowodzonym energicznie przezStanis³awa Ruciñskiego, zapewne zawodowego oficera Policji. Z najwiêkszymiproblemami borykali siê natomiast komendanci województw wschodnich:wo³yñskiego, wileñskiego, lwowskiego, poleskiego, a tak¿e bia³ostockiego. Powolirozwija³a siê te¿ konspiracja w specyficznych warunkach Pomorza 47 .W przededniu wybuchu powstania warszawskiego Polskie Pañstwo Podziemne,co potwierdza ca³a literatura przedmiotu, dysponowa³o formacj¹ liczebnieprzewy¿szaj¹c¹ przedwojenn¹ Policjê Pañstwow¹ 48 , której atutemby³o te¿ stosunkowo dobre przygotowanie do wykonywania zadañ policyjnych,43 Szerzej J. Gmitruk, Policja Polskiego Pañstwa Podziemnego, [w:] 80 lat w s³u¿bie pañstwai narodu. Materia³y pokonferencyjne, pod red. T. Fr¹czka, Szczytno 2001, s. 95.44 Pismo M. Kozielewskiego w sprawie zwolnienia, patrz: W. Grabowski, Policja w planach...,s. 42–43.45 Sprawozdanie S. Tabisza, zamieszczone w: Losy policjantów..., s. 181.46 Ibidem, s. 179. Informacje autora o stanie liczebnym Korpusu i Stra¿y Samorz¹dowejs¹ kwestionowane w literaturze przedmiotu. Zarówno A. Hempel, jak i M. Getter w przywo³anychpracach zgodnie szacuj¹, ¿e w paŸdzierniku 1943 r. tylko PKB liczy³ oko³o 8400 cz³onkówi to bez dystryktu lubelskiego, gdzie prace zwi¹zane z tworzeniem tej formacji zaczêto zeznacznym opóŸnieniem. Inny badacz tej problematyki, W. Grabowski podaje natomiast, ¿ew lutym 1944 r. PKB liczy³ 463 oficerów i blisko 11 000 szeregowców. (Delegatura Rz¹duRzeczypospolitej Polskiej na Kraj, Warszawa 1995, s. 81, a tak¿e Policja w planach..., s. 10).J. Marszalec, odwo³uj¹c siê do sprawozdania PKB z paŸdziernika 1943 r., z kolei twierdzi, ¿ew tym czasie Korpus liczy³ 7 572 cz³onków, z pominiêciem województw œl¹skiego i pomorskiego,zob. J. Marszalec, op. cit., s. 58.47 J. Marszalec, op. cit., s. 57–58. Wspomniana ocena, do której odwo³a³ siê autor, zosta³azawarta w raporcie o stanie organizacyjnym s³u¿b bezpieczeñstwa sporz¹dzonym przez S. Tabisza.