pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

Obowi¹zywanie aktu administracyjnego93Z kolei aktem nieprawomocnym bêdzie akt, w stosunku do którego istniejemo¿liwoœæ zaskar¿enia do s¹du administracyjnego. Wobec aktu prawomocnegotakiej mo¿liwoœci nie ma. Przy czym akt staje siê prawomocnyw razie powstania jednej z trzech sytuacji: 1) w stosunku do danego aktuadministracyjnego ustawodawca nie wprowadza mo¿liwoœci zaskar¿enia dos¹du administracyjnego, 2) bezskutecznie min¹³ termin do wniesienia skargi,3) skarga zosta³a przez s¹d oddalona, a wyrok s¹dowy oddalaj¹cy skargê jestprawomocny. W sytuacji pierwszej i drugiej chodzi o to, ¿e akt nie mo¿e byæzaskar¿ony do s¹du administracyjnego. Jest to wiêc prawomocnoœæ formalna,równoznaczna z niezaskar¿alnoœci¹ aktu. Natomiast trzecia z wymienionychsytuacji oznacza, ¿e akt jest prawomocny równie¿ materialnie. Po oddaleniuskargi przez s¹d administracyjny powstaje bowiem stan, w którym dany aktzosta³ ju¿ przez s¹d oceniony. Prawomocnoœæ materialna oznacza wiêc ca³kowit¹niemo¿noœæ wzruszenia aktu w zakresie, w jakim jest to mo¿liwe przeds¹dem administracyjnym, a nie tylko jego niezaskar¿alnoœæ 5 .Mo¿na zatem stwierdziæ, ¿e prawomocnoœæ formalna oznaczaæ bêdzie, ¿enie mo¿na aktu administracyjnego wzruszyæ ze skutkiem prawnym za pomoc¹zwyczajnych œrodków prawnych, natomiast prawomocnoœæ materialnaoznaczaæ bêdzie niewzruszalnoœæ aktu administracyjnego, który wi¹¿e zarównostrony, jak i organy 6 .W obecnym stanie prawnym ustawodawca w art. 16 § 2 k.p.a. ustanawiazasadê ogóln¹ prawa skargi na decyzje niezgodne z prawem do s¹du administracyjnego,odsy³aj¹c w zakresie zaskar¿alnoœci do zasad i trybu okreœlonegow odrêbnych ustawach.Warunkiem obowi¹zywania decyzji administracyjnej jest jej prawid³owoœæ,czyli zgodnoœæ z materialnym i proceduralnym prawem administracyjnym.W ¿adnym wypadku nie mo¿na zaakceptowaæ sytuacji, gdy decyzjaobarczona wadami kwalifikowanymi obowi¹zuje tylko dlatego, ¿e zyska³aprzymiot ostatecznoœci 7 . Dlatego te¿ kodeks postêpowania administracyjnegoprzewiduje szereg rozbudowanych instytucji prawnych, które maj¹ na celuweryfikacjê wadliwej decyzji administracyjnej. Przy czym trzeba zauwa¿yæ, i¿zasada trwa³oœci ostatecznych decyzji administracyjnych wymaga œcis³egoprzestrzegania granic rozpoznania sprawy dla konkretnego, przewidzianegoprzez kodeks trybu eliminacji z obrotu prawnego decyzji administracyjnej. Przes³ankistosowania ka¿dego z trybów nadzwyczajnych nie mog¹ byæ stosowanezamiennie b¹dŸ ³¹cznie w ramach jednego nadzwyczajnego postêpowania 8 .5 J. Zimmermann, op. cit., s. 382.6 K. Jandy-Jendroœka, J. Jendroœka, System jurysdykcyjnego postêpowania administracyjnego,[w:] System prawa administracyjnego, t. III, red. T. Rabska, J. £êtowski, Wroc³aw 1978,s. 236.7 Por. J. S. Langrod, Res iudicata w prawie administracyjnym, Kraków 1931, s. 67.8 Wyrok NSA z dnia 4 paŸdziernika 2002 r., IV SA 1206/02.