pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

Eutanazja w nauczaniu i prawie Koœcio³a katolickiego oraz w prawie polskim401Rozró¿nienie powy¿sze wprowadza zamieszanie terminologiczne i os³abiasubiektywne poczucie winy sprawcy eutanazji. W praktyce mo¿e mieæ nacelu zakamuflowanie zbrodni, któr¹ mo¿na ³atwiej ukryæ 9 . Tymczasemw rzeczywistoœci ka¿da interwencja maj¹ca na celu œmieræ cz³owieka choregojest w pewnym sensie eutanazj¹, a wiêc zabójstwem 10 . Eutanazja bierna tonieuzasadnione medycznie przerwanie leczenia w celu przyspieszenia zgonu.Nie chodzi tu tylko o zaprzestanie stosowania tzw. œrodków zwyczajnych,czyli od¿ywiania pacjenta (tak¿e od¿ywiania pozajelitowego), podawania lekówprzeciwbólowych czy innych œrodków niezbêdnych do leczenia objawowego.Zak³ada siê, ¿e dzia³ania eutanatyczne nastêpuj¹ zgodnie z wol¹ (wyra¿on¹lub odtworzon¹) osoby prosz¹cej, a przynajmniej nie wbrew jej woli 11 .Jednak s¹ liczne dowody na to, ¿e nie zawsze tak jest.Mówi¹c skrótowo, eutanazja to uznanie prawa osoby do decydowaniao œmierci w³asnej lub innych osób, zw³aszcza w sytuacjach ekstremalnych.Ujmuj¹c rzecz dok³adniej, eutanazj¹ jest pozbawienie ¿ycia pacjenta na jego¿¹danie, proœbê lub ¿yczenie, na ogó³ przez lekarza, lub udzielenie pacjentowiprzez lekarza pomocy w samobójstwie. Zachowania te mog¹ stanowiæczyny sprzeczne z prawem lub byæ prawnie dozwolone, je¿eli zosta³y dokonaneprzy zachowaniu przewidzianych prawem warunków. Do warunków tych,tworz¹cych z regu³y œciœle okreœlon¹ procedurê, zalicza siê zwykle stan nieuleczalnejchoroby, nie poddaj¹ce siê uœmierzeniu cierpienia pacjenta oraz w pe³niœwiadom¹ i niewymuszon¹ decyzjê chorego o zakoñczeniu swojego ¿ycia 12 .Rozpatruj¹c udzia³ samego chorego w podejmowaniu decyzji o eutanazji,wyró¿nia siê eutanazjê dobrowoln¹ i niedobrowoln¹. Eutanazja dobrowolnaodbywa siê na ¿¹danie chorego, który samodzielnie wyra¿a œwiadome ¿¹daniepozbawienia go ¿ycia. Zak³ada siê w tym przypadku, ¿e zgoda na skróceniecierpieñ poprzez spowodowanie œmierci zosta³a wyra¿ona w sposób jasny,zanim zaistnia³ stan chorobowy pacjenta, a przynajmniej w warunkachmniejszego nasilenia cierpieñ 13 . Eutanazja dobrowolna w pe³ni pokrywa siêznaczeniowo z potocznym znaczeniem eutanazji i oznacza zadanie œmiercicierpi¹cemu pacjentowi na skutek wspó³czucia i na jego ¿¹danie 14 . Czêstoz logicznego punktu widzenia proœba o w³asn¹ œmieræ nie jest prawomocna,poniewa¿ prosz¹cy nie mo¿e w pe³ni poznaæ znaczenia swojego ¿¹dania. Proœbao œmieræ bardzo czêsto w rzeczywistoœci oznacza wo³anie o pomoc, o zrozumienie,jest to proœba udramatyzowana 15 .9 N. Aumonier, B. Beignier, P. Letellier, op. cit., s. 53.10 S. Rosiñski, Eutanazja jako forma eugeniki we wspó³czesnej praktyce medycznej, Kraków2001, s. 42; W. Ochmañski, Eutanazja nie jest alternatyw¹, Kraków 2008, s. 42.11 M. Seroczyñska, op. cit., s. 57.12 P. Górecki, Prawne i spo³eczne aspekty eutanazji, Kraków 2008, s. 99.13 T. Œlipko, op. cit., s. 251.14 J. B³aszczuk, Eutanazja – mity, Wroc³aw 2002.15 R. Fenigsen, Eutanazja, œmieræ z wyboru?, Poznañ 2002, s. 58.