Descarga en formato PDF - Centro Ramón Piñeiro para a ...

José Augusto Ventín Durán. Fraseoloxía de Moscoso e outros materiais de tradición oral[17]2.6.13. O coiro da burraUnha muller, desas de cabeliño na venta, xa entrando na idade de vesti-los santos 302 ,atopou un xanciño –ou que así 303 semellaba ser– que se casou con ela.Moi dona dos seus narices, afeita a mandar i-a que se fixese a sua santa vontade, nonmudou de vida i-ó 304 outro dia da boda, pra non perde-lo 305 foro, deulle ordes ó homeprá 306 laboura que tiña que facer. El non se deu por achado, foise pró 307 traballo tancontente e satisfeito como se fora por ordes propias . A cousa repetíuse deica pasarmoito o tempo que se adoita conceder a lua de mel.Un dia que o xanciño tivo que ir a fóra 308 da terra aparellou a egua 309 e púxose acamiño. Non lle fixo grande xeito á 310 dona iso de el ir a cabalo sen se aconsellar conela e ficou a rosmar. Cando o home tornou prá 311 casa –xa ben tarde, polas 312 contas dasua dona– estoupou por tódalas 313 catro esquinas: 314– ¿Estas son horas de vir? ¡Malia 315 a hora que me casei! foime ben feito! estaba bene púxenme mal. Probe burra, suada, mortiña de fame... ben se ve que non é tua. Sesuaras pra comprar non facias así 316 con ela. O home calaba e iso inda lle deu maisfumes e proseguíu espotricando, [18] ó 317 cansarse berrou: –Sabes que mais? de hoxeen por diante non me levas mais a burra a parte ningunha; a burra é miña e moi miña,e nela mando eu... Se queres ir a algures vai a pé e senón vaite deitar ó palleiro que épró 318 que serves.O bo do xanciño ouviu todo aquel rosario coma quen está 319 na misa; o que el estaba apedir a Dios era unha escea como a que a sua dona lle fixo. Así 320 que a mullerrematou, el 321 entrou na cociña, foise ó 322 talleiro, deu de man a unha machade decorta-la leña e ¡zas! 323 con unha calma que deixou a muller fria 324 , matou a burra; tirouda faca e púxose a esfolala 325 como se nada fose e despois puxo o couro a secar naparede do alboio.Pasánose uns dias de silenzo por parte del e de sobroso por parte dela 326 e cando ocaso xa ia 327 medio esquecido, Maria Bandurra –este era o alcume que lle puxeran osveciños– fixo un novo e mais rezo escándalo motivado por unhas tundas que o homelle dera a unha vaca; berrou e dixo o que lle veu á 328 boca con mais xenreira ca daprimeira vez, en parte porque lle parecia que tiña razón e en parte pra ver se tomaba omando de unha vez.¡Nunca tal fixera! O bo do Xan 329 saíu de si, botou a man a [19] un vergallo torcido desalgueiro que tiña alí 330 pra facer vencellos e –lapo! lapo! lapo! mallou coma quenmalla en centeo verde, mallou ata cansar e cando lle pareceu que a tiña ben amansada,agarrou o coiro encorreado da burra e sen lle dar tempo pra nada, atoullo ó 331 redor docorpo, atirou con ela pró pé 332 do lume e fixo unha brugueira que parecia un inferno.Ós 333 berros da probe muller acudino os parentes, tiránolla das mans mais non deno unchio 334 , tal disposizón 335 vino nel.Houbo choros, berreiros, maldizóns, ameazas, e despois como ó cabo de tódalas 336tormentas, calmaria e paz.Maria Bandurra, de solteira, criara unha xunta de xuvencos e tíñalle 337 moita lei. Untriquillón prosmeiro propúxolle ó 338 home a compra –sempre que tua muller chos354 Cadernos de Fraseoloxía Galega, Anexo 1, 2007. Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades. Real Academia Galega.