Descarga en formato PDF - Centro Ramón Piñeiro para a ...

José Augusto Ventín Durán. Fraseoloxía de Moscoso e outros materiais de tradición oral1.8. José Augusto Ventín Durán. A ansia de saberPor José Augusto Ventín PereiraA finais do século XIX, nunha aldea denominada Moscoso, pertencente ó Concello dePazos de Borbén, naceu nunha humilde familia da clase media José Augusto VentínDurán. Nesa época os recursos económicos da súa familia eran suficientes para asubsistencia vital, pero non alcanzaban para o desenvolvemento intelectual. Supoño que asúa curiosidade innata, herdada do seu pai e do seu avó, lle facía intuír que había unmundo no que se podía desenvolver integralmente.O seu dominio do castelán era limitado pois no seu ámbito falábase galego. Foi este feitodo bilingüismo o que marcou gran parte do seu desenvolvemento. Quizais sen sabeloseguía os principios aristotélicos de que o asombro é o principio da filosofía. O contraste entreos poboadores da cidade, castelán-falantes, e os habitantes da súa aldea, galego-falantes,xerou –ademais de asombro– infinidade de preguntas que nunca o abandonaron ó longoda súa vida.As circunstancias da súa vida e a súa proximidade a parentes e amigos que emigraron aPortugal con poucos anos e cuns estudos elementais levárono ó país veciño, onde ocoñecemento do portugués e do galego acentuou a ansia de saber por que dous idiomastan próximos se xeraran nun ámbito territorial tan pequeno. Nese país, e con apenasrecursos económicos, enfrontouse dende un idioma falado e non estudado como era ogalego a un idioma estruturado e oficial coma o portugués. Ese enfrontamento foiautodidacta, pois non tiña recursos económicos para poder asistir a unha institución quelle ensinase ese idioma irmán que era o portugués. José Augusto Ventín Durán é aexcepción da regra do famoso principio primum vivere deinde philosophari, pois quizais nonentendese –ou non puidese entender– que vivir con ignorancia non era vivir. Por iso,despois de esgotadoras horas de traballo nun cuarto sen luz eléctrica e á luz dunha candea,copiou integramente un dicionario de portugués que lle prestaran nunha biblioteca pública(ou no círculo de lectores). José Augusto Ventín non era un asceta, porque lle gustabantódalas regalías da vida, pero máis, moito máis, gustáballe o coñecemento. Creo quepodería afirmar, sen medo a equivocarme, que en José Augusto Ventín confluían variasdimensións: unha hedonista e outra socrática aristotélica.Da súa época portuguesa apenas puiden obter datos, pois os que a podían coñecer xa nonexisten. O único que sei, aínda que descoñezo as motivacións, é que se desprazou a Brasile alí foi onde se configurou no personaxe que chegou a ser.Entendeu a función do diñeiro sen que este chegase a formar unha paixón na súa vida,pois como dicía Casiodoro O diñeiro adquírese con traballo; pero gárdase con temor e pérdese congravísima dor, pois como bo hedonista fuxía da dor e buscaba, por riba de todo, aquilo quelle producía pracer. Retirado dos negocios e buscando a soidade e a protección que lledaba a súa muller e a súa casa familiar, cumpría con constancia e intensidade o “vellovicio” de busca-lo coñecemento, pois pensaba que non podía perde-lo tempo en gañardiñeiro, e que a nobreza e a proxección social e familiar non as ía conseguir acumulandomillóns, senón conseguindo o respecto intelectual daqueles ós que a fortuna lles puxo óseu alcance o rei Midas, que é un bo servente, pero un mal amo. Supoño que pensabacomo Constancio Vigil, que dicía só hai unha avaricia honrosa: a das palabras. A súa vida foi aLXIICadernos de Fraseoloxía Galega, Anexo 1, 2007. Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades. Real Academia Galega.