Psalmenauslegungen 1529/32 - Maarten Luther

340 2!ie ctftm 25 ^ialmeii auf ber ftobiitg aufgelegt. 1530.Christi sanguine salvos uos factos et rcdemptos. Mihi semper hie versuspiacuit propter haue euangelii defiuitioneiii. Sic Paulus: 'In laudem gloriae(Jtiii. 1, 6gratiae eius.' Ephe. 1. Item: 'Euaugelium gloriae Christi', uon liberi arbitrii.. Tim. 1, 11 Damiiat eiiim omnia hominum opera et laudat solum Daum.'Et opera luanuum eius annunciat firmamentum.' Opera niauuum eius, siion hominum, quae damnat. Firmamentum dicitur, ubicunque est coeluraseu totum coelum. Aliud coelum est in Hierusaleni aliud Roniae. Est autemtaui hoc quam iihid in firniamento. Sic fere Moses usurpat. Dielt igiturDavid: 2Bq§ nur ftern fi!^et, ba§ h)irb be§ ßuangelii getuar.19, :i 'Dies diei annunciat et nox nocti indicat seientiam.' Sicut in primo loversu dielt non solimi in ludaeu et in Hicrusalem, sie hie. Euangeliuni nonsolum praedicatur alligatuui sabbato sed per singulos dies, de die in diem,ciiifii tag umb ben onbern. SJtan prebigt bie eloquia et promissiones (hoccnim proprie significat) QÜe tag, non sicut in veteri testaniento in sabbatosolum. @§ iüirb über attc loeos et tempora faüen ha% ©uaugcUum. Omnem ir.locum et omne tempus implebit, ba§ Tnu§ jo eilt groffe l)errlid^e prebig fein.Hebraismus est, quod diem et noetem mane et vc.sperum vocat, eo enimtempore solebant orare. Porro sicut tempus et locus sunt universalia, sieetiam personae sunt universales.m, 4 'Non sunt el(H|uia neque sennones, ubi non audiantur.' ^in OÜcn 20fprac^en toirb man ba§ ©uangelium prebigen, nid^t in einer aUein.'Voees eorum', id est, coelorum. luter loquelam et sermones non admodumdistinguo, quanquam alterum sonat, ut sit intelligendum de multisdialectis in una lingua. 93lan fol ba§ ©UQngettuni bcutftt) Quff fcc^fifd^^'-'5bal^rifc^, jifjtoebifct; k. pvebigen.19,5 'In omnem terram e.xivit regula eorum, et in finem orbis terrae verbaeorum.' Hie se e.xponit. 'Kaff^ significat normam aedificaudi seu amussim.amoS7, sin scriptura autem verbum Dei dicitur regula, sicut in Amos: 'E.xteuditregulam suam super Hierusalem et perpeudiculum suum super Zion.' Estenim verbum instrumentum aedificii divini et est quoque eerta regula, quae 30non variatur nee corrumpitur per traditiones hominum.'Soli posuit tabernaculum in eis.' Magister sententiarum exposuit,quod Christus posuit tabernaculum, id est, corpus in sole, id est, in hauevitam, quod est adustus uostris teutationibus. Verum e.st alia seutentia,uempe haec, quod ipse Dens posuit soll tabernaculum. 51Ifo I)cift§, id est, 35quod Christus habitat in Ulis coelis vel in illis, qui annunciaut gloriam Dei.1 nos salvos Ä 4 opera fehlt M 5 Opera, inqiiit, nianuum eius a[nnunci]at nonliomiiiura B 15 fiter ß o 19 sunt fehlt R 23 sonet B 34 beubfiiö auff B ouffbcutjc^ D ouff fehlt H 27 ^'^ B 33 corpus suum B') Wohl = in der Sprache Niedersachsens , wie oben S. 205, 30 ©ac^ferfpradjcauf das Niederdeut sclie weist. Auffällig bleibt dabei die Übergehung des Mitteldeutschen.