Psalmenauslegungen 1529/32 - Maarten Luther

556 «Iciucu SUbcitcii libci ^Jlaliiicii. 1530—32.'Laiidatc euiu omues exercitus eins': (|ui seil, couditi sunt ad teniporapacis et belli.'Laudate eum sol et luna, laudate eum omnes stellae lucentes." Sol,euius usus est infiuitus. Si uuo die non luceret k. ®ott jol xa jU loBcitfein, loctl er fo ötel gtM.s'Laudate eimi coeli coelorum': omnes horizontes. Hie dieebat dedisinitatioue Theologorum, qui .10. po.suerunt coelos: empyreuna, chrystalliuum,aqueum, glaciale, lucidum vel igneum Jc. Horum uihil credo, Sedsicut una terra est ornata variis creaturis, aquis, sylvis, arboribus, piscibus,pccoribus, montibus, vallibiis, sie unum coelum ornatum suo vestitu et loluuiiiiaribus inaioribus et minoribus, stellis et planetis, quorum aliud alioaltius filmet am l^imel, ut in nemoribus alia arbor altior est alia, cum illain moute alia in valle ac. et quemad^modum vertice coelum versus.'Et aquae supra coelos laudent nonien domini', i. e. aer, qui est aquased differt a terrestri aqua, est eoim subtilior. Aliquaudo fit nix, glacie.«, isaqua, ut gladius in aestuario calido statim ex frigore incipit sudare, SicInenii angclus bonus vel malus, deus ein falten obcm vel hjtnb left lauffenvel hjarnt, bavnac^ h)irb§ falt obev iDorni, fc^neiet 3C.Oben am ^imel:aer.'Quia ipse dixit et facta sunt, ipse conservat ea in saeculum sacculi 20ordinat ea, ne aliter eant.' Ratio. Sequitur altera pars regni:'Terra quoque landet eum', cum suo exercitu. Ibi iufinita varietasseminuni, herbaruni, arborum, fruticum. Mundus oinnibus creaturis abutituret pro iis deus blasphematur, verbum ipsius perscquitur et suum filiumcrucitigit JC. Haec est gratiarum actio mundi. 25'Cete': Vos imperatores maris.'2^ieffen.' Plinius scribit maiorem varietatem auimalium in mari esse(juani in terra, estque verum.'Ignis, grando, nix, glacies, spii-itus procellarum, quae faciunt verbumeins, nioutes et omues colles, ligna fructifera et omues cedri.' @§ regnet 30laub unb gra§, e§ ift ein gulbener regen, er ift mit leim gelt 3U bemalen.Pro bis Omnibus mundus ingratus blasphemat deum et eius filium crucifigit.'ßestiae agri'. Vaccae sunt merae uubes, quae dant buter, !e§, fd^ud^,1 seil, fehlt E 4j5 ift ja JU toBcit D 6j7 Hie4»'« coelos] Theologi posuerunt multoscoelos D T empyrrheum R 9jl0 piscib. pecorib. B o 11 stellis et planetis B aliofehlt D 12 stat in ooelo, aliud profundius D illa] alia D 13 je. bis versus] stet jc. -DIßjlS Sic bis fd^netet ic] et secundum quod Deus emittit angelum bonum vel malum, anhelitumvel ventum calidum vel frigidum, sequitur calor vel f'rigus aut nix etc. D 21 regni über(psalmi) B 23 Sed mundus D 24 iis] bis M deum blasphemat I) filium eius /)2ff Cete] Dracones /> 29/50 Überschrift fehlt B 30 reget B 31 Hiuc dicunt bcr regenift giilben, ift mit teinetn r> 32 mundus bis crucifigit] ingratus est mundus /) 331557, 2 quae(laut butyrum lac caseos calceos pellicias vestes paunum. Porcus est uubes, quia pluit Wurft etjeitcilfpect. Equi aedificant arces ui'bes et valeut bis et ad militiam, (das andere fehlt) D