19.09.2015 Views

Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

86 Patxi Salaberri Zaratiegi<br />

370), Xemeno de Yturriaga (Dur., 1443, Hid. et al., 1989, 9, 36. or.), Xemeno de<br />

Echaue (Deba, 1453, Her. & Bar., 2006, 46, 154. or.), Xemeno de Garanaga<br />

(Gernika, 1511, Enríquez et al., 1997, 2<strong>26</strong>).<br />

– Semero, Semerot → Xemero, Xemerot: Chemero Galdroy tz (= Semero<br />

Galdroy tz, Dg., 1372, Goih., 1966: 330), Xemerot de Garro (Gerezieta,<br />

1378, Goih., 1966: 31; ikus beherago) (15). Xemero (O tsagabia, 1641, Z.p., 1, 4),<br />

Xemerorena (Elor tz, 1591, Iru.p., 5-1, 98; Nagore, 1627, Au.p., 2bis, 241; bigarren<br />

herrikoa 17<strong>26</strong>an Jemerorena ageri da) e txe izenean ere kausitu dut.<br />

– Semon (Semon Ruffat, Fal tzes, 1330, LPN, 247) → Xemon: Xemon<br />

Sancheç (Milagro, 1291, Sta.C., II-2), «Fortuynno, fijo de Xemon» (Otei tza, 1330,<br />

LPN, 288), Xemon d’Arozpide (Burunda, 1388, Ur., 1954: <strong>26</strong>6). Ikus Irigoien<br />

(1994: 256).<br />

– Simen → Ximen: don Ximen Periz de Redin (1334, Zier. & Ram.,<br />

1998, I.19), «Juan Dias bisnieto de Ximen Dias de Amallo» (Segura, 1340, D.Sal.,<br />

14), Ximen d’Armissen (Ablitas, 1353, Ur., 1961: 163), Ximen Çapata (Corella,<br />

1413, Castro, XXX, 235, 115. or.).<br />

Oikonimian ere badira eta izan dira aldaera palatalizatuak: Apexarena<br />

(Apejarena izkiriatua, Sorauren, 1611, Ue.p., 42), Aroxtoarena (Lan tz, 1608,<br />

Ue.p., 42), Axariarena (Assariarena, Utergako e txea, 1727), Baxtan, Martinexker,<br />

Xoliman, Xubri (Zarai tzu, Mi tx., 1967: 167), Xalómena, Xálómenëan (inesib.)<br />

(O tsagabia, Artola, 2003: 384, 400), Bixargorrirena (Lar., 1552, At.p., 1, 118),<br />

Bixárgorrì (Aranon egun, Bizargorri 17<strong>26</strong>an), Bixkai (Ain tzioako e txea, Ibarra,<br />

2002: 497), Elixaga (E tsain, 1644, Eugi, 1648, Ue.p, 41), Elixagarena (Elichagarena<br />

ida tzia, Ain tzioa, 1788, Au.p., 42), Ixúrnè (Aranon orain, Ijurrenea 17<strong>26</strong>an),<br />

Lujea, Lujearena (Lusarreta, 17<strong>26</strong>, Au.p., 43, 66, 1773), Luxearena (Urri tzola<br />

Ul tzama, 1608, Ue.p., 42, Lusarreta, 1773, Au.p., 43, 66, Gerendiain Erroibar,<br />

1796, Au.p., 42), Xarako (XX. m., Ain tzioako e txea, Careco 1644an, Zarecorena<br />

17<strong>26</strong>an; Ibarra, 2002: 497), Xolix (Abaurregaina, Orbaizeta, Camino, 1995:<br />

88), Xubirinea (Cubrirena 1644an, Zubirirena 17<strong>26</strong>an, Aup., Ibarra, 2002: 500),<br />

Xubroina (Zubiri-tik, Garralda eta Orbaizeta, Camino, 1995: 88), Xubiena (Zubiri-tik,<br />

Garaioan, ibid.).<br />

Deitura izendegian eta goitizendegian ere ohikoak dira: Almandoz →<br />

Almandox (eta A l m a n d o t x , Arano, Zubi. & Peru., 1998: 225, <strong>26</strong>3), Exkúrrà<br />

(15) Mi txelenak honela dio izen hauek aurkezten duten hasierako txistukariaz (1985<br />

[1972]: 244): «Como los préstamos latinos en vasco suelen ser aducidos (a mi modesto entender,<br />

sin razón) en favor de una pronunciación apical de lat. s, quiero hacer constar simplemente que<br />

en un nombre de persona, Jimeno, los documentos navarros presentan una curiosa particularidad:<br />

Xemen(o) predomina más bien en zona romanizada, frente a Semen(o) en territorio de habla<br />

vasca (y, en forma específicamente vasca, siempre Semero, patr. Semeroyz, como Anso ‘Sancho’,<br />

patr. Sanoyz) [...]». Hau, gure datuak ikusirik, ezin da zeharo on tzat hartu.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!