Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

Izen ttipiak euskaraz 219
dira:
Aurkitu ditudan lekukotasun dokumentalak, berriz, ondoko hauek
– Ageda txo (Ageda). Munarrizko oikonimoa da egun (Egillor, 2001:
126).
– Agustina txo (Agustina). Lasarte Gipuzkoako 1716ko testu batean
ageri da (Sat., 1987: 62): «Daga Espataq eraguin ditut Armero baten echean / Agustinacho
Ybillico nais Surequin nere gaisean».
– A n at xo (Ana). Kintanak (2004: 581) Anacho audicanna dakusa Juan
Perez Lazarragakoaren izkribuetan, baina testuaren transkriba tzaileak (ikus Perez
Lazarragakoa, 2004 [c. 1567], 20. or. ginberra) Anacho Audicarra irakurri du
eta nik ere hola dela uste dut. Hipokoristikoaren ondoan dagoen Audicarra forma
Audika (Audicana gaztelaniaz) arabar herrikoen gentilizioa da. Hemen mintzagai
dugun izen ttipia Lekunberriko 1726ko Anachonea oikonimoan ere ageri
dela irudi du; Unanuko egungo Ana txôna-n ere badago (Erdozia, 2001: 205).
– Barbara txo (Barbara). Goizuetako Barbarachonea (behiala),
Barbara txone (egun) oikonimoaren oinarrian dago (Her., 1978: 80, 87).
– B e lt xo: Belcho de Echeuerria (Eraul, 1255, Iran tzu, 231. or.). Ikus
–so, -xo a tzizkiari eskainitako atal txoan diodana, Belso, B e l t s o, B e l t x o aztertzean.
– D olor e t xo (Dolores). Pío Barojak darabil, bere liburuetako batean
(Knörr, 2002: 612).
– Domingo txo (Domingo). Aran tzako (1726) eta Goizuetako (1700etik
aurrera; Her., 1978: 79) Domingochonea e txe izenean azal tzen da.
– E net xo, E n it xo. Irigoienen iri tzian (1983: 22, 23) Erdi Aroko Enecho,
Enicho grafien azpian En e t x , En i t x o ere izan geni tzake, Eneko, Eniko ez ezik.
Ikus Enexo sarrera, -so, -xo-ri eskainitako atalñoan.
– Estebe txo (Estebe): Estebecho de Arpide (Oiar.al., 1475, C. & C. &
G., 1997, 62, 35. or.), Estevecho de Vergara, Estevecho d’Olayçola, Estevecho de
Juanderrotarena (Oiar.al., 1490, ibid., 81, 99. or.).
– Ferran txo (Ferrant, Ferrand): Ferrancho de munjayn (E txarri
E txauribar, 1521, J.p., 5).
– Filipe txo (Filipe). E txegaraik (1926: 118) aipa tzen duen Oro tz-
Beteluko Filipi txo oikonimoan dagoela dirudi.
– Fr a nt z i s k o t xo (Fran tzisko). Goizuetako Franziscochoena (1726),
Fran txìskené (egun) oikonimoaren oinarrian dago. E txegaraik (1926: 118) Nagoreko
Fr a n z i sk o t x o e txe izena dakar; nik Franziscoto bildu dut 1849an herri
horretan (A.h., 3, 90-91. or.).
– Gaste txo (Gaste, Gastea): Gastecho Barrueta (1448, Gipuzkoa, Irigoien,
1982: 624). Garraldan 1726an azal tzen den Asteacho oikonimoan Gastearen
aldaera datekeen Astea egon liteke.
– Gorgori txo (Gergori, Gorgori(o)). Lakun tzako Gorgorichonecoa
(1779) oikonimoan ageri da.