Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

More documents

Recommendations

Info

272 Patxi Salaberri Zaratiegi Bakarne → *Bakar → Bakar txo, Estibali(t)z → Esti → E st i t x u . Gainera, gaztelaniaz bezala, forma palatalizatuei a tzizki txikigarria a txiki dakieke: Rosario → Txaro → Txarito (egun), eta irudi du an tzina ere hola zela: Garzeo, Garzo → Gar txo → Gar txiko, Lope → Txope → Txopillo, baina honelakoetan bilakaera Rosarito → Txarito eta Lopiko, Lopillo → Txopiko, Txopillo izan dela ere kontu egin daiteke. Arazoa da Gar txiko-ren kasuan *Garziko ez dudala opatu, eta Txopiko, Txopillo-rekin batean Txopin, Txopino ere ageri direla, baina ez *Lopin, *Lopino, dakidanez, eta, beraz, bi kasu hauetan segurik errazena bilakaera Gartxo → Gar txiko eta Txope → Txopiko, Txopillo, Txopino izan dela pen tsa tzea da. Bestalde, a tzizkidun aldaerak aferesiz labur tzea ezaguna da orain: Anjeliko → Iko, Ildefon txito → A t x it o, Juangoxito → Xito…, Inaxio edo Iñaxio → Axio egiten den era berean. Ez dirudi jokamolde hau denboran egun bezain arrunta zela. 8.11. Hipokoristiko berrekailuak ugariagoak izan dira txikigarri berrekailuak baino Puntu honetan nabarmendu nahi dut beste hizkun tza ba tzuetan agitzen den bezala (errusierarako ikus Stankiewicz, 1957: 207), gurean ere aise ugariagoak izan direla a tzizki hipokoristikoak txikigarriak baino. Gaur egun, ordea, franko urritu da izen ttipiak egiteko erabil tzen den berrekailu kopurua, eta ez dirudi holako alde handirik dagoenik batetik bestera. Bi sailen arteko harremanak uki tzen saiatu naiz, baina, nolanahi ere, bada oraino arlo honetan zer aztertu eta non sakondu. 8.12. Izen ttipiak ez dira, dakidala, gai tzesgarriak izan euskaraz Irudi du gure hizkun tzan ez dela eta ez dela izan, errusieraz agi tzen denaz bestera (ikus Stankiewicz 1957: 207), balio gai tzesgarririk duen edo zuen a tzizki hipokoristikorik, ez eta ere ho ts sinbolismoko bestelako baliabiderik. Txarrespenetik hurranenik den prozedura, menturaz, bizkarkari afrikatu nahiz igurzkariaren bitartez adierazten dena dateke (Feliz, Jabier tzo, Jezuz edo K e t z u), baina honetan ere, eskuarki, ez da gu txiespenik bidera tzen, kasu zenbaitetan (Zaton) duda egin badaiteke ere. 8.13. Euskararen hipokoristiko sistema ez da bi txia munduan «Munduan» erratea ani tz erratea da, hizkun tzak ugariak direlako eta nire ezagu tza biziro murri tza, baina orain arte ikusi dugun moduan, izen ttipiak
Izen ttipiak euskaraz 273 egiteko mota bateko eta besteko palataliza tzeak franko ezagunak dira han-hemenkako hizkun tzetan, direla hipokoristikoen oinarrian dauden izenenak, direla ibil tzen diren a tzizkienak. Berrekailuen erabilera ere hagi tz hedaturik dago gure inguruko eta urrunagoko hizkun tzetan, eta, bestalde, izenen mota bateko edo besteko laburtzea ere usu ibil tzen den baliabidea da, aski orokorra irudi duena. Gurean, deigarria, iragan mendeetan zegoen a tzizki aberastasun handia da, nahiz eta, erran dudan moduan, denak aldi berean eta hizkera guztietan bizirik ez egon. A tzizki ugaritasun hori, gainera, bustidurarekin (maiz) eta izenaren labur tzearekin (gu txitan) uztar zitekeen eta uztar tzen zen. Bakun tza honen emai tza da lan honetan bildu dudan hipokoristiko kopuru handia.
Page 1:
O N O M A S T I C O N V A S C O N I
Page 5 and 6:
O N O M A S T I C O N V A S C O N I
Page 7 and 8:
AURKIBIDEA AITZINSOLASA . . . . . .
Page 9 and 10:
Aurkibidea IX 7.2.10. -et, -ete, -e
Page 11 and 12:
Aurkibidea XI 7.2.102. -txonki . .
Page 13:
Eskaintza: Bizia eman zidan aitari,
Page 16 and 17:
XVI Patxi Salaberri Zaratiegi izena
Page 18 and 19:
XVIII Patxi Salaberri Zaratiegi hau
Page 20 and 21:
2 Patxi Salaberri Zaratiegi dez- es
Page 22 and 23:
4 Patxi Salaberri Zaratiegi nes de
Page 25 and 26:
3. Hipokoristiko edo izen ttipiaren
Page 27 and 28:
Izen ttipiak euskaraz 9 forms of fi
Page 29 and 30:
Izen ttipiak euskaraz 11 «Hagámos
Page 31 and 32:
Izen ttipiak euskaraz 13 Totu, Tutu
Page 33 and 34:
4. Hipokoristikoak halabeharrez sor
Page 35 and 36:
Izen ttipiak euskaraz 17 Bilakaera
Page 37 and 38:
Izen ttipiak euskaraz 19 tuak + [ś
Page 39 and 40:
Izen ttipiak euskaraz 21 f) A tzizk
Page 41 and 42:
Izen ttipiak euskaraz 23 beste Árs
Page 43 and 44:
Izen ttipiak euskaraz 25 izenetan,
Page 45 and 46:
Izen ttipiak euskaraz 27 1. Lehen m
Page 47 and 48:
Izen ttipiak euskaraz 29 bigarrena
Page 49 and 50:
Izen ttipiak euskaraz 31 Kbìnéé!
Page 51 and 52:
Izen ttipiak euskaraz 33 tzen duena
Page 53 and 54:
Izen ttipiak euskaraz 35 hau femeni
Page 55 and 56:
5. Hipokoristikoen erabilera desber
Page 57 and 58:
6. Aldaera hipokoristikoen balioaz
Page 59 and 60:
Izen ttipiak euskaraz 41 trakoa err
Page 61 and 62:
7. Hipokoristikoak gure hizkun tzan
Page 63 and 64:
Izen ttipiak euskaraz 45 Zernahi de
Page 65 and 66:
Izen ttipiak euskaraz 47 tzat har t
Page 67 and 68:
Izen ttipiak euskaraz 49 ere atera
Page 69 and 70:
Izen ttipiak euskaraz 51 Eta jarrai
Page 71 and 72:
Izen ttipiak euskaraz 53 Mige l t x
Page 73 and 74:
Izen ttipiak euskaraz 55 Fran txa H
Page 75 and 76:
Izen ttipiak euskaraz 57 konimian e
Page 77 and 78:
Izen ttipiak euskaraz 59 - A nt s o
Page 79 and 80:
Izen ttipiak euskaraz 61 bilakaera
Page 81 and 82:
Izen ttipiak euskaraz 63 tin, Txart
Page 83 and 84:
Izen ttipiak euskaraz 65 (Zior tza,
Page 85 and 86:
Izen ttipiak euskaraz 67 [j] ere iz
Page 87 and 88:
Izen ttipiak euskaraz 69 - Atanasia
Page 89 and 90:
Izen ttipiak euskaraz 71 - Estefani
Page 91 and 92:
Izen ttipiak euskaraz 73 - Inazio (
Page 93 and 94:
Izen ttipiak euskaraz 75 Joxé, Kox
Page 95 and 96:
Izen ttipiak euskaraz 77 - Juan Isi
Page 97 and 98:
Izen ttipiak euskaraz 79 Tolarekoa,
Page 99 and 100:
Izen ttipiak euskaraz 81 - Sauveur
Page 101 and 102:
Izen ttipiak euskaraz 83 - Zesario
Page 103 and 104:
Izen ttipiak euskaraz 85 - Juan Sim
Page 105 and 106:
Izen ttipiak euskaraz 87 (Ezkurra h
Page 107 and 108:
Izen ttipiak euskaraz 89 koa azkarr
Page 109 and 110:
Izen ttipiak euskaraz 91 Ikus, gain
Page 111 and 112:
Izen ttipiak euskaraz 93 urte ba tz
Page 113 and 114:
Izen ttipiak euskaraz 95 7.1.2.2. I
Page 115 and 116:
Izen ttipiak euskaraz 97 zen Bordde
Page 117 and 118:
Izen ttipiak euskaraz 99 Lhande, 19
Page 119 and 120:
Izen ttipiak euskaraz 101 to» (sic
Page 121 and 122:
Izen ttipiak euskaraz 103 Dokumenta
Page 123 and 124:
Izen ttipiak euskaraz 105 nik (Mi t
Page 125 and 126:
Izen ttipiak euskaraz 107 da, O t x
Page 127 and 128:
Izen ttipiak euskaraz 109 ñain, 12
Page 129 and 130:
Izen ttipiak euskaraz 111 edo arago
Page 131 and 132:
Izen ttipiak euskaraz 113 - Brunet
Page 133 and 134:
Izen ttipiak euskaraz 115 - Marinet
Page 135 and 136:
Izen ttipiak euskaraz 117 - Tomaset
Page 137 and 138:
Izen ttipiak euskaraz 119 - Joanmar
Page 139 and 140:
Izen ttipiak euskaraz 121 - Marting
Page 141 and 142:
Izen ttipiak euskaraz 123 González
Page 143 and 144:
Izen ttipiak euskaraz 125 na (Bere.
Page 145 and 146:
Izen ttipiak euskaraz 127 - S a nt
Page 147 and 148:
Izen ttipiak euskaraz 129 84); Gask
Page 149 and 150:
Izen ttipiak euskaraz 131 Plácida)
Page 151 and 152:
Izen ttipiak euskaraz 133 - Menjoni
Page 153 and 154:
Izen ttipiak euskaraz 135 - Borjita
Page 155 and 156:
Izen ttipiak euskaraz 137 - Roxita
Page 157 and 158:
Izen ttipiak euskaraz 139 quirena e
Page 159 and 160:
Izen ttipiak euskaraz 141 - Zarkin,
Page 161 and 162:
Izen ttipiak euskaraz 143 Eslabiar
Page 163 and 164:
Izen ttipiak euskaraz 145 - Andiko
Page 165 and 166:
Izen ttipiak euskaraz 147 Eneko-ren
Page 167 and 168:
Izen ttipiak euskaraz 149 - Gillenk
Page 169 and 170:
Izen ttipiak euskaraz 151 d’Aynç
Page 171 and 172:
Izen ttipiak euskaraz 153 167), Mic
Page 173 and 174:
Izen ttipiak euskaraz 155 - Peruko
Page 175 and 176:
Izen ttipiak euskaraz 157 - Zuriko,
Page 177 and 178:
Izen ttipiak euskaraz 159 - Ma txik
Page 179 and 180:
Izen ttipiak euskaraz 161 herri ize
Page 181 and 182:
Izen ttipiak euskaraz 163 7.2.49. -
Page 183 and 184:
Izen ttipiak euskaraz 165 (Touta-nn
Page 185 and 186:
Izen ttipiak euskaraz 167 goien, 19
Page 187 and 188:
Izen ttipiak euskaraz 169 (Goi., 15
Page 189 and 190:
Izen ttipiak euskaraz 171 - Milleto
Page 191 and 192:
Izen ttipiak euskaraz 173 nadot, Mi
Page 193 and 194:
Izen ttipiak euskaraz 175 - Bardot,
Page 195 and 196:
Izen ttipiak euskaraz 177 - Jakot (
Page 197 and 198:
Izen ttipiak euskaraz 179 - Pelegri
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Izen ttipiak euskaraz 183 Tovar (19
Page 203 and 204:
Izen ttipiak euskaraz 185 - Martino
Page 205 and 206:
Izen ttipiak euskaraz 187 bi ikuste
Page 207 and 208:
Izen ttipiak euskaraz 189 - Gariso,
Page 209 and 210:
Izen ttipiak euskaraz 191 Lei tzan
Page 211 and 212:
Izen ttipiak euskaraz 193 ere: -co(
Page 213 and 214:
Izen ttipiak euskaraz 195 - Joante
Page 215 and 216:
Izen ttipiak euskaraz 197 - S a nt
Page 217 and 218:
Izen ttipiak euskaraz 199 Juanto de
Page 219 and 220:
Izen ttipiak euskaraz 201 ziato de
Page 221 and 222:
Izen ttipiak euskaraz 203 cheltoren
Page 223 and 224:
Izen ttipiak euskaraz 205 - M it xe
Page 225 and 226:
Izen ttipiak euskaraz 207 kin, zenb
Page 227 and 228:
Izen ttipiak euskaraz 209 - Ernando
Page 229 and 230:
Izen ttipiak euskaraz 211 - Nikolau
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Izen ttipiak euskaraz 215 Oxepa txo
Page 235 and 236:
Izen ttipiak euskaraz 217 - L e ont
Page 237 and 238:
Izen ttipiak euskaraz 219 dira: Aur
Page 239 and 240: Izen ttipiak euskaraz 221 or.), Mar
Page 241 and 242: Izen ttipiak euskaraz 223 - Maria t
Page 243 and 244: Izen ttipiak euskaraz 225 - Markesu
Page 245 and 246: Izen ttipiak euskaraz 227 NTEM LII-
Page 247 and 248: Izen ttipiak euskaraz 229 7.2.111.
Page 249 and 250: Izen ttipiak euskaraz 231 7.3. Hipo
Page 251 and 252: Izen ttipiak euskaraz 233 nak) onar
Page 253 and 254: Izen ttipiak euskaraz 235 partikula
Page 255 and 256: Izen ttipiak euskaraz 237 Agirietan
Page 257 and 258: Izen ttipiak euskaraz 239 - Juan In
Page 259 and 260: Izen ttipiak euskaraz 241 «… the
Page 261 and 262: Izen ttipiak euskaraz 243 - Asun tz
Page 263 and 264: Izen ttipiak euskaraz 245 - Jose An
Page 265 and 266: Izen ttipiak euskaraz 247 - Natibid
Page 267 and 268: Izen ttipiak euskaraz 249 uniber ts
Page 269 and 270: Izen ttipiak euskaraz 251 izen ttip
Page 271 and 272: Izen ttipiak euskaraz 253 Stankiewi
Page 273 and 274: 8. ONDORIOAK 8.1. Disemiarik ez geh
Page 275 and 276: Izen ttipiak euskaraz 257 (mugaz ho
Page 277 and 278: Izen ttipiak euskaraz 259 fologikoa
Page 279 and 280: Izen ttipiak euskaraz 261 (1489), T
Page 281 and 282: Izen ttipiak euskaraz 263 hemen, dr
Page 283 and 284: Izen ttipiak euskaraz 265 koak -eki
Page 285 and 286: Izen ttipiak euskaraz 267 aldaera p
Page 287 and 288: Izen ttipiak euskaraz 269 ko - Joan
Page 289: Izen ttipiak euskaraz 271 Anpaitto,
Page 294 and 295: 276 Patxi Salaberri Zaratiegi B: Bi
Page 296 and 297: 278 Patxi Salaberri Zaratiegi K.p.:
Page 299 and 300: 10. Erabilitako bibliografia 10.1.
Page 301 and 302: Izen ttipiak euskaraz 283 Butkus, A
Page 303 and 304: Izen ttipiak euskaraz 285 Apirila,
Page 305 and 306: Izen ttipiak euskaraz 287 ———
Page 307 and 308: Izen ttipiak euskaraz 289 Legarda,
Page 309 and 310: Izen ttipiak euskaraz 291 Omae txeb
Page 311 and 312: Izen ttipiak euskaraz 293 Schulthei
Page 313 and 314: Izen ttipiak euskaraz 295 10.2. Agi
Page 317 and 318: Izen ttipiak euskaraz 299 Pozuelo,
Page 319 and 320: Izen ttipiak euskaraz 301 Dirassar,
Page 321 and 322: Izen ttipiak euskaraz 303 Treku, Ma
Page 323 and 324: Izen ttipiak euskaraz 305 eta J. A.
show all

Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?