Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

234 Patxi Salaberri Zaratiegi
mul tzoa erraztua duen aldaera hola ez duenaren aldakan kausi tzen dugulako:
Brigitte → Bribri eta Bibi, edo Brijou eta Bijou, Christine → Kikine, Kiki eta
Cricri, Claude → Cloclo zein Coco, Florence → Floflo edo Fofo. Bikoiztasuna
dago, orobat, herskari edo igurzkari + ozena-ren ordez kon tsonantea + irristaria
badaude: François → Soisoi edo Sasa, Geneviève → Viévié nahiz Vévé, Pierre →
Piépié zein Pépé. Beste ba tzuetan aukera bakarra da: Marianne → Maya, Thierry
→ Téry. Silabaren koda ere bakundua egon daiteke: Isabelle → Zabé, Dominique
→ Minique edo Mini (Plénat, 1982, 1984).
Euskaraz irudi luke gehienbat apokopea pairatutako izen ttipietan
gerta tzen direla bakun tze eta errazte horiek (ikus goitixeago), baina, jakina, alemanean
eta ingelesean ez bezala, gure artean Patrizio → Patri, Zipriano → Xipriano
→ Xipri-ren tankerakoak badira, nahiz Patrizia → Patti ere bildua dudan.
Apokopetik kanpora ere badaude kon tsonante-mul tzo sinple tzeak:
Benedikto → Benedito, Beneito; Edurne → Nune; Floren tzio → F on t x o, Pon t x i o ;
Gertrudis → Ketruxa, Mari Kru tz → Ma ik u t z , Pruden tzio → Pon t x i o, baina
bakundugabeak ere badira: Primitibo → Primi. Zenbait hizkeratan ohikoa den
bokal arteko dardarkari bakunaren eror tzea ere bada izen ba tzuetan: Mari Jose
→ Maixe, Maria Martina → Maimartin, Maria Teresa → Maittere… Behin [l]
dugu etorkizko [r]-ren ordainetan: Bitorio → Bittorio → Bittolo. Ez dakit Jeronimo
→ Jolmo ere hemen sartu behar dene tz.
Inoiz sabaikaria ondoko soinu sabaikariarekin batu dela irudi du:
Máxùn. Beste ba tzuetan, azkenik, apokopea besterik ez dago: Agustin → Agus,
Aran txa → Aran, Bixente → Bixen… Stratmannek (1935: 27-28) dioenez, «die
Akzentuierung spielt dabei eine große Rolle».
Fran tsesez eta beste hizkun tza ba tzuetan agi tzen den moduan, irudi luke
euskaraz joera izan dela eta oraino badela izen laburtuak bi silabako egiteko, araua
ez izanagatik ere, jakina: Fran tzisko → Pa t xi, Domingo → Txomin, Juan txo → Txatxu,
Ai tziber → Ai t xiber → A t xi eta Tzibi; Anastaxio → Taxjo, Edurne → Nune,
Fran tzisko → Praxku, Xixku, Gabina → Gabi, Garazi → Gara, Izaskun → Izas,
Kakun eta Txakun; Iziar → Izi, Jean-Joseph → Xan txo, Jean-Pierre → Panpi, Joxe
Anton → Koxton, Joxepa → Koxpa, Joxepiña → Piña, Juan Joxe → Jwanxe, Kakox;
Madalen → Malen, Marikr u tz → Mai 9ku tz , Modexto → Moxto, Nagore → Nago,
Nar tziso → Nar t xi, Prunden txio → Pron txjo, Sebastian → Xaxtjan, Xaxtin…
7.3.1. Aferesia
Boyd-Bowmanek dioenez (1955: 346), espainolez azentuaren ai tzineko
silabak gal tzen dira: Emilia → Mila, Encarnación → Chon, Chona; cf., gainera,
Agustín → Tin, Agustina → Tina, Alberto → Beto, Benito → Nito (Hondurasen