Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia
Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia
Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
66 Patxi Salaberri Zaratiegi<br />
– Nit x i n: «Nichin Martines Barrena, alcalde de la Hermandad de Segura»<br />
(1516, Le. & G., 1998: 276).<br />
– Txabira (Albira?): «Chabira, fija de Lope Yvañes de Narvaxa» (Agurain,<br />
1510, Lema, 2007b, 59, 196. or.).<br />
– Txan (Joan?): Chan de Ybarrondo, Chan de Landaburu (Aulesti,<br />
1516-1520, Enr. & Hid. & Mar., 2006, 34, 382. or.). Cf. «Chandaiteri, cantero»<br />
eta «Chandorregre» (ibid.).<br />
– Txandra (Andrea?; andra izen arrunta?): Chandra Uri (Oñ., 1489,<br />
Zu., 1994, 34, 251. or.).<br />
– Txanen (cf. Sanet): «pieça de Chanen viejo vesino de Legarda» (Astegieta,<br />
1486, Enríquez & Sarriegui, 1986, 42).<br />
– Txanio: Chanio de Çallain (Bera aldean; 1366, LPN, 567).<br />
– Txara, Txare: «La dicha Chare» (em., Mark., 1471, Enríquez, 1989,<br />
4, 30. or.), Chara Martin (Oñ., 1489, Zu., 1994, 34, 250. or.). Taresa-tik? Cf.<br />
Chareco. Txaria ‘Maria’-tik ere atera zitekeela pen tsa liteke, artikulu tzat hartu<br />
zatekeen –a ken tzean (cf. Mari, Malli) Txari egin beharrean Txare atera zela<br />
kontu eginez gero. Txara azal tzeko Txare-tik abiatu behar genuke, kasu honetan<br />
(cf. landare > landara).<br />
– Txaran: Charan de Gamboa (XV. m., LGS, 200).<br />
– Txasu: Chasu de Sarasti, Chasu de Sarastitegui (Oiar.al., 1474, C. &<br />
C. & G., 1997, 59, 25. or.). Hau, segur aski, Txa txu-ren aldaera tzat hartu beharko<br />
dugu.<br />
– Txerio (Peri(o), Peiro?): Cherio de Olaran (Zeg., 1516, Po., 2001, 43,<br />
239. or.).<br />
– Txerraman: Cherraman (Oñ., 1489, Zu., 1994, 34, <strong>26</strong>1. or.).<br />
– Txe t xon a : «Ynesa e Chechona de Elorça» (Oñ., 1489, Zu., 1994, 34,<br />
<strong>26</strong>0. or.).<br />
– Txetu: Chetu de Usarraga (Oñ., 1514, Zu., 1999: 162. Cheru gaiziki<br />
irakurria?).<br />
7.1.1.2. [š] soinua duten hipokoristikoak<br />
Mi txelenak dio (FHV, 191) gipuzkerak, bizkaierak eta goi-nafarreraren<br />
zati handi batek soinu hau, hi tz hasieran, aldaera adierazkorretan baizik ez dutela<br />
(xagu, xexen, xaxpiki…), eta izengoitietan hagi tz erabilia dela (Xabala, Xari,<br />
Xento…). Gehi tzen du an tzinako aldaera adierazkorra oinarrizko bilaka tzen denean<br />
txistukari ez-bustia duen aldaerak balio handigarria, mespre txuzkoa hartzen<br />
duela, eta iraingarri tzat edo goitizen tzat erabil daitekeela (zakur, zerri, zingurri…).<br />
Sabaiaurreko igurzkariaren iturburuak historian zehar eta orain [ś] eta<br />
[s] izan dira eta dira, ondoko datuetan ikus daitekeen bezala, baina beste orduz