Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

Izen ttipiak euskaraz 95
7.1.2.2. Inoizka [] beste kon tsonante bat busti tzearen ondorena
ere izan daiteke
Irudi luke, [] soinua [t]-tik edo kon tsonante mul tzo batetik atera ez
denean, erdian [š]-dun aldaera izan dela, zubi lana eginez. Bestela neke da [ś]-tik
zuzen-zuzen [] atera dela sinestea.
– Jesusin → (*Jexuxin) → Kettuttin: Kèttuttín (Ea.).
– Jose, Joxe, Koxe, Kote, Tote → Kotte, Ttote, Ttotte: Kótte (Err.),
Kótte edo Kotté (Les.), Kótte Ezenarro (Hendaiako lehengo alkatea), Ttótte (Ip.;
Lafitte, 1987 [1944]: 149), Kotte (Ul.; Ibarra, 1995: 318), Ttotte Ardohain (HUD,
1992: 189), Ttotte Etcheveste (He., 2003-XI-13, 7), Ttote Ipuy (Donoztiri, He.,
2004-II-25, 5), Ttotte Munduate (Banka, He., 2005-II-17, 5), Ttotte Cornu (Aih.,
He., 2005-III-24, 5. or.), Ttotte Elgue (Or tzaize, He., 2005-X-13, 1). Kotte, Ttotte
hauek Kóte (Irur tzun), Tote (‘gros Joseph’, Lafitte, 1987 [1944]: 149) bilaka tzen
dira inoiz, zenbaitetan bederen balio «handigarria» hartuz. Emakume izena ere
izan daiteke (Koté ‘María José’, Arruazun eta Lesakan).
– Joserra → Joxerra → Kotterra: Kottérra (Ig.).
– Maria Isabel → Maixabel, Maxabel → Mattel: Mattél (Aniz).
– Pat x it t o → Pattitto: Pattítto (Luz.; bestela Pá txi erraten diote). Asimilazioa
dukegu hemen.
7.1.3. [d ] erabil tzea, [r], [r], [R], [d], [đ]-ren ordain busti tzat
Honen karietara, cf. Mendiga txak (Irigoien, 1957: 123) darabilen
mandoxko edo manddoko ‘mando ttipia’: «Ekusten dud xiten dela akaballozko
bat, mandoxko edo manddoko batian». Era berean, dundu ‘urdina’ izenondoa
ddunddu edo ddundduxka bihur zitekeen, hiztunak nahi izanez gero: «Badigu
erraitia yunyu, gaiza amiñoaren; baitare yunyusska» (ibid., 125).
Hipokoristiko hauek kausitu ditut:
Andre (André), Andres (Andrés) → Andde, Anddex: Ándde Duhalde
(kantaria, Uztari tzekoa), Ándde Luberriaga (Azkaineko auzapez ohia), Anddéx
(Lei.), Andde Sainte-Marie (He., 2003.XI-27, 8), Andde Kurutcharry (Baigorri,
He., 2004-II-25, 7), Andde Darraidou (He., 2005-X-13, 3).
– Domingo → Ddomingo: Ddomíngo (Ari.–Ari tz., NB), Ddomingo
(Luz.; Sat., 1961: 214. Yomingo idazten du arruazuarrak). Elizondon Yomingorena
azal tzen da 1727an, egun Ddomingorena ida tziko genukeena segur aski.
– Dominika → Ddominika: Yominica (Garazi, 1893, Sat., 1971:
298), Ddominika (cf. Dirassar, 1995: 11).