Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

Izen ttipiak euskaraz 185
– Martinoxko (Martino): Martinochsco (Biarri tz, 1498; Goiehene txe,
1966: 25). Iglesiasek (2000: 265) –chsco bukaerak euskarazko –sko irudika tzen
duela dio, baina nire ustez egian tz handiagokoa da, kasu honetan, -xko dagoela
p en t s a t z e a .
– Martisko, Martixko (Marti-tik; Martixa-tik ere abia gintezke, apika.
Honela izateko tz a tzizkia –ko hu tsa dela pen tsatu behar genuke. Kontuan har Matxis
ere bazela, eta aztergai dugun oinarrian *Martis + -ko ere egon daitekeela. Cf.
Perus / Peruste): Martisco de Ardos (Oiar.al., 1475, C. & C. & G., 1997, 62, 35. or.),
Martisco de Arcos, Martisco de Asme (Oiar.al., 1490, ibid., 81, 99. or.), Martisco de
Villaviciosa (Pasaia, 1556, Elortegi, 1992: 45), Martixco (Zier., 1970: 365).
– Pedroxko (Pedro). Pedroxko Gerendiain Erroibarko e txea da (Ibarra,
2002: 499, 2003: 145).
– Perisko, Perixko, Periska (Peri): «Perisco el peillitero» (Eo., 1366,
LPN, 532), «Peryxco, cosdurera» (Bilbo, 1464, Enríquez et al., 1996b, 46. or.), «Perixco,
su conpannera», Peryxco de Vermeo (em., irudi duenez; Bilbo, 1464, ibid.,
104. or.), «Perixco, hija de Mari Juan de la Calle» (Mark., 1500, Enríquez, 1989,
32), Perisca de Çaballagua (Mutriku, 1504, Fdez. & Mont. & He., 2007, 57, 118.
or.), Perisco de Lyquinano (Arra., 1515, Le. & G., 1998: 163). Cf. Peruski.
– Perosko (Pero). Peroscorena e txe izenaren oinarrian da (Egozkue,
1726, Elizondo, 1727 eta 1820, Ba.h., 1, 92. zkia., 31. or.).
– Perusko (Peru): Perusco de Lecomberri (Elgoibar, 1452, Aierbe &
E txezarraga, 1999: 41), Perusco Larreco (Zaldu., 1465, Po., 2001, 9, 365. or.),
Perusco Andia (Agurain?, 1522, ibid., 45, 304. or.). Deban 1483an Peruscoisteguieta
toponimoa ageri da (Bar. & Her., 2006, 180, 197. or.) eta Osti tzen 1726an
Peruscorena oikonimoa.
– Petrisko, Petriska, Betriska (Petri, Betri): Petrisca, Betrisca (Mon.,
1350-1362, Goih., 1966: 148), Petrisca, Betrisca (Larzabale, 1350, ibid., 228.
or.), Petrisco de Legarre (Les., 1366, LPN, 567).
– Petruska, Petruxka (*Petru; cf. Petro): Petrusca de Larçabal (Larzabale,
1350, Goih., 1966: 228), Petruxca Pastor (Zan., 1366, LPN, 484).
Durangoko dokumentazioan «Pero Ruys de Euba, carnesçero, e Peurraxco,
su fijo» (Durango, 1443, Hid. et al., 1989, 8, 36. or.) = «Pero Roys de Euba, carneçero,
e Perurtyxco, su fijo» (ibid., 10, 41. or.) ageri dira. Peru-ren eratorria dela garbi ikusten
bada ere (aita Pero da, gainera), ez dakit xuxen zein aldaera den hor dagoena.
– Sabasko (Saubat, Sabat, Xabat?): Sabasco de Ausmendi (Don., 1478,
C. & C. & G., 1997, 70, 65. or.).
7.2.71. -skot (< -s, -(t)x + -ko + -ot / -t)
– Sabaskot (Saubat, Sabat, Xabat? Sabasko eta Sabastot ere badira): Sabascot
de Babaça (Don., 1475, C. & C. & G., 1997, 68, 51. or. = Sabastot de
Babaeta?, ibid., 70, 65. or.).