Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

148 Patxi Salaberri Zaratiegi
Badirudi Goihene txek bil tzen dituen 1355eko Eraldeco-k eta Herandeco-k (1966:
387) Erlandeco-rekin zerikusia dutela.
– Ernadeko (Bernard-etik?, Ernand-etik?, Arnaldus-etik?): Ernadeco de
Santa Gracia (Ju tsi, 1368, Goih., 1966: 225 = Erlandeco de Santa Gracia, ibid.).
– Ernandoko (Ernando). O tsakarko Hernandocorena (1616, Ih.p., 4)
oikonimoaren oinarrian dago.
– Erradeko (ikus Berradeko): Erradeco (Zaro, 1378, Goih., 1966: 132
= Berradeco, Borradeco).
– Erramuko (Erramu): Erramuco de la Renterya, Erramuco (Ond.,
1490, Enríquez, 18).
– Errandeko (Errande, Goih., 1991: 301): Erandeco de Saint Johan
(Dg., 1354, 1355, Goih., 1966: 337), Errandeco Yribarren (Izpura, 1396, ibid.,
138), Errandeco de Larramendy (Ju tsi, 1396, ibid., 225 = Ferrandeco de Larramendi,
ibid., 1397), Errandeco Lacuyr (Arboti, 1396, ibid., 266), «L’ostau de
Errandequo, lo pintor» (Dg., 1412-13, CPBN, 104. or.). Goihene txeren arabera
Erlande, Allande, Ellande-ren aldaera da, ho ts, Arnaldus-en eratorria, baina Ferrandeco-rekin
berdindurik ikusteak Ferrando-ren eratorri tzat har tzera narama.
Ikus Berradeko eta Erlandeko sarreretan erran dudana.
– Estebeko (Estebe): Estebeco (Eo., Eo.p., 1, 44, 1522), Estebeco de harosteguy
(Biarri tz, 1725, Iglesias, 2000: 277, 281). Erra tzun Estebecorena oikonimoa
zegoen 1726an.
– Ferrandeko (Ferrando edo Ferrand): Ferrandeco de Larramendi (Jutsi,
1396, Goih., 1966: 225 = Errandeco de Larramendy, ibid., 1396), Ferrandeco
(Hiriberri Garazi, 1399, ibid., 135). Ikus Berradeko, Erlandeko eta Errandeko
sarreretan erran dudana.
– Ferranko (Ferran(t)): Ferranco (Jai tz, 1518, J.p., 5).
– Gaizko (hipokoristikoa?, oinarrizko izena eskas dut): Gaizco de Barbarien
(1135, Lakarra, 1965, 128, 150. or.), Gaizco de Muru (c. 1167, Goñi, 306),
Gaizco de Zuaz (1196, Leire, 358), Gaizco tender (1204, Ira txe, 233). Luchairek
(1881: 165) Leireko Gaizcho eta Gaizto aipa tzen ditu eta «mauvais» i tzul tzen;
Mi txelenak (AV, 250) ga i t z -etik erator tzen du Gaizto eta dio Gaizko-tik atera
datekeela. Saurak (1999-2000: 178) Gaskuña-rekin lo tzen du, baina bistan da
etimologia horrek ez duela izena ongi azal tzen.
– Ganesko (Joanes-en Ganes aldaeratik; cf. Ganex, gorago). Arizkungo
Ganescorena (1826, Ba.hi., 1, 92 zkia., 73. org.), Ganeskónja (egun) oikonimoaren
oinarrian dago; badaiteke, zernahi dela, etorkiz Ganes gabe Ganex izatea.
– Gasteako (Gastea): Gasteaco de Lizarazu (1412, Castro, XXIX, 30,
31. or.; 1413, ibid., XXX, 280, 130. or.).
– Gilko, Xilko (Gil, Xil): Gilco de Zaragoza (1413, Castro, XXX, 161,
80. or.). Adoaingo Gilcorena (1614, Ag.p., 14, 597. or.), Subi tzako Xilcorena
(1659), Jilcorena (1677), Xilconecoa, Xilcorenecoa (1679) (Jimeno, 1987: 430 eta
1927) eta I tzalleko 1726ko Jilcorena oikonimoen oinarrian ere badago; Caminok
(1995: 88) Hiriberri Aezkoako Xilko e txe izena aipa tzen du.