Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

Izen ttipiak euskaraz 153
167), Michelco Beretergai tz, Michelco Bergant (Dg., 1378, Doc.Gasc., 127, 135.
or.), Michelco de Eraso (1393, Castro, XX, 567, 245. or.), Michelco d’Echauelz
(Donaz.-Luz., 1405, Goih., 1966: 159), Michelco d’Irylarry (Irulegi, 1412-13,
CPBN, 111. or.), Michelco de Leçaun (1413, Castro, XXX, 523, 256. or.), Michelco
de Tafalla (1414, ibid., XXXI, 69, 37. or.), Michelco Lucea de Aldaz (Iru., 1526,
Zier. & Ram., 1998, III.22), Michelco de gaztaynalde (Bere., 1546, At.p., 1, 28).
– Mizelko (Mizel): Miçelco (Or tzaize aldea, 1412-13, CPBN, 94. or.),
Micelco d’Arreguipere (Irulegi, ibid., 111. or.).
– Musako (Musa izenetik; cf. Mussa Gutia, XII. m., Goñi, 452; cf.,
gainera, «Assona, qui fuit uxor de domno Muza», 980-990, Lakarra, 1945: 229):
«Musaco Emusaudo filius Sansonis» (gi., Oñ., 1149, Omae txebarria, 1957: 120);
autore honek (ibid., 119) Musako Arrasateko Musakola auzo izenean dagoela uste
du (Musako + ola, beraz); «Johango d’Ascue e Martin, Yerno de Musaco, vesinos de
Fuentarrivia» (Hondarribia, 1384, C. & C. & G., 1991, 18).
– Nabarko (Nabarra): «Xoanco de larrayneguia e nabarrco su muger»
(Lar., 1552, At.p., 1, 53). Nabarcorenea Zugarramurdiko e txea zen 1726an.
– Obeko (hobe-tik?): Obeco (Val., 804, PS, 1, 11. or.), «presbite/ri Hobeconi»
(Argote, X. mendeko idazkuna, Az. & Gar., 1996, 125-126. or.), Oueco
Murde (1258, DMLO, 46).
Meyer-Lübkek dio (1917: 14) portugalerako Oveco-k ondoan espainoleko
Ovieco duela, eta Romanischen Namenstudien I-en –eco, -eca, -ego, -ega «mit
allem Vorbehalt» gotikoko –iks-en azpian sailkatu bazituen ere, orain zerrendari
ukitu ba tzuk egin behar zaizkiola uste du. Sui tzar hizkun tzalariaren iri tzian,
Oveco-ren a tzizkia Gallaecus-en dagoen bera da, etorkiz zelta edo iberiarra. Izena,
ordea, euskaratikakoa irudi tzen zaio, oinarrian obe ‘hobe’ baitakusa: «Dannach
kann Oveco begrifflich in die christliche Reihe Agathos, Agathe, Bonus,
Bona gehören».
Corominesek (1973: 244) Enneco eta Oveco «iberiar-akitaniar»- tzat
har tzen ditu. Irigoienen arabera (1983: 45, 1995c: 47) izen honen osagaiak
hobe + -ko (a tzizki hipokoristikoa) dira, eta latineko Melior-ekin berdindu ondoan,
Erdi Aroan Melioretus ere bazela oroitarazten digu. Gorro txategik eta
Lakarrak ere (2001: 412) Erdi Aroko Obeconi antroponimoa hobe-ren gain
moldatua dagoela uste dute. Beranduxeago Gorro txategik (2003: 33), Hagenbacheko
zilar xafletako Obbelexi azter tzean, erraten du bertan Hobeco-ren
moduko Erdi Aroko euskal izenen oinarrian dagoen Obe- egon litekeela.
Boullonek (1999: 343), berriz, zenbait iker tzaileren iri tzia bildu ondoren, «de
procedencia discutida» dela dio.
– Oneka (ikus atal honen hasieran eta Eneka sarreran diodana): «Domna
Onneca qui fuit uxor de Asnari Galindones de Aragone» (980-990, Lakarra,
1945: 230), Onecha Legarrecoa de Esparça (Espar tza Galar, 1199, GPrior., 102),
Andre Oneca (Otazu, XIII. m., ibid., 128). Meyer-Lübkek dio (1917: 14) izena
«iberisch-baskisch» dela eta on ‘gut’-etik atera dela.