Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

62 Patxi Salaberri Zaratiegi
– Korboran (eta Gorboran inoiz) → Txorboran: Chorboran de Echayz
(Amezketa, 1519, Aierbe, 2006, 314, 345. or. Badaiteke Ch- hori [k] irakurri
behar izatea, ez [č], baina hirutan azal tzen da, ez behin bakarrik) = Chorboran
de Esays (ibid., 347. or.).
– Lope, Lopiko, Lopillo, Lopei(t)za → Txope, Txopiko, Txopillo,
Txopin, Txopino, Txopei(t)za: Chope de Arança (Deba, 1436, Her. & Bar.,
2006, 34, 122. or.), Chopico de Anuncibay (XV. m., LGS, 252, 264), Chopin de
Loredo (ibid., 333), Chopyno d’Anuçibay (Bilbo, 1464, Enríquez et al., 1996b, 47.
or.), «Chope de Ysasti, fijo de Garçia Martinez de Ysasti» (Erre., 1474, C. & C. &
G., 1997, 58, 24. or.), Chope de Artybay (Mark., 1499, Enríquez, 1989, 31 = Lope
de Artybay, ibid.), «Sancha de Vgarte […] Lope Ybannes de Otaola, su marido, e a
los dichos Chope e Gonçalo e Martina e Sancha e Osana, sus hijos legitimos herederos»
(Zior tza, 1507-1510, Enr. & Sar., 1989, 6, 18. or.), Chope de Ybaseta (Mark.,
1512, Enríquez, 1989, 46), Chope de Betoño (Arra., 1517, Le. & G., 1998: 190;
ibid., 1518, 205-206. or.), Chopeiza (Getaria, XVI. m.; Del Valle, 1934: 193).
Lafittek honela dio (1990: 173): «1821eko urriaren 26an, Eskiulako Benoît Goyhenex
Chope delako batekin astaña-tratu batez hasten da hizketa […]».
– Madalen(a) → Ma txalen: Machalen (Bilbo; Irigoien, 1995g: 130).
– Maiora, Maora → Txaora: Chaora (Aramaio, Del Valle, 1934: 192).
– Maria, Mari, Mariako, Mariko → Txaria, Txari, Txariako, Txariko:
Charia de Sagarraga (Soraluze, 1481, Elor tza, 2000, 1, 59. Or.), Charia de
Goribar (Oñ., 1489, Urkixo, 1912: 57), Charia de Elgoybar (Oñ., 1489, Zu.,
1994, 34, 252. or.), «Michelco fijo de Chariquo» (Bera, 1366, LPN, 529), Charico
de Uhobil (Oñ., 1502, Zu., 1999: 192), Charia de Çuburti (Elorrio, 1511, Enríquez
et al., 1997, 149. or.), «Maria Perez, su muger […] Teresa e Charia, sus hijas»
(Mark., 1512, Enríquez, 1989, 45), Charia (Ber., 1547; Del Valle, 1933: 179),
Chariaco Martinez de Amatiano (= Doña Maria, Ber., 1548; Del Valle, 1933:
179). Goizuetako Charienea (XVIII. m.), Charinea (1726, XIX. m.) oikonimoaren
oinarrian (Her., 1978: 81) Txari aldaera dagoela irudi luke, baina badaiteke,
berebat, XVIII. mendean *Chariarena izatea, herri bereko beste oikonimo
ba tzuekin agi tzen den eran (Olajaundiarena > Olajaundienea > Olajaundinea
[Her., 1979: 79] > Olájondì egun). Hola izatera, jakina, Txaria genuke iturburuan.
– Marina, Maringo → Txarin, Txarina, Txaringo: «Miguel e Marina,
su muger, defunta, padre e madre de los dichos Juan e Charin» (Ber., 187,
Lema, 2007b, 16, 67. or.), Charin de Garibay, Charin de Lanzaran (Oñ., 1489,
Urkixo, 1912: 57), «Marina de Larriasoro […] Charin, su sobrina», Charin de
Elorça, Charin de Arriçruçe (Oñ., 1489, Zu., 1994, 34, 254, 257 eta 258. or.),
«Charina el de Ybirriagua [...] la dicha Charina» (Mutriku, 1504, Fdez. & Mont.
& He., 2007, 57, 124-125. or.), Charin (= Doña Marina; Ber., 1552, Del Valle,
1933: 180), Charingo (ibid.).
– Martie, Martin, Martino, Martina, M a t x i n → Txartie (Pasaiako
Txartienenea e txe izenean dagoke, 1867an, Elortegi, 1992: 173), Txartin, Txer-