Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

120 Patxi Salaberri Zaratiegi
eskribauak Txango-ren aldaera zatekeen Xango-ren moduko zerbait ez ote zuen
ida tzi nahi izan.
– Txaringo (Marina, Maringo): Charingo (Ber., 1552, Del Valle, 1933: 180).
– Txartingo (Martina): «Chartyngo, su fija» (Ber., 1503, Lema, 2007b,
28, 109. or.).
– Txatalingo (Txatalin). Lei tzako 1726ko Chatalingoena oikonimoan
dago.
– Urdingo (Urdin): Urdingo d’Ezponde (Duzunari tze-Sarasketa, 1412-
13, CPBN, 100. or.). Irigoienek dio (1995: 16), Urdingo-z min tza tzean, Urdincotik
atera dela, sudurkari ondoko herskaria ahostun tzearen ondorioz, baina ez du
Urdinco-ren lekukorik aipa tzen; nik ez dut inon opatu. Aran tzako 1726ko Urdingorena
oikonimoaren oinarrian ere Urdingo dago.
– Urtungo, Ortungo (Urtun): Hurtungo de Sorapuru (Sorhapürü, 1365,
Goih., 1966: 294), Ortungo de Sorapuru (1387, ibid.), Urthungo de Sorhaburu (Dg.,
1387, Doc.Gasc.II, 219), Hurtungo de Sorhaburu (Donoztiri, 1387, Goih., 1966:
255), Urtungo de Yrissarry (Irisarri, 1388, Goih., 1966: 207), Ortungo de Sorhaburu
(1393, Castro, XX, 295, 126. or.) = Urtungo de Sorhaburu (ibid., 1394, 815, 352.
or.). Cf. Bertran de Hurtungo (1413, Castro, XXX, 120, 59. or.).
Izengoitiekin ere ager tzen da:
– Baztango (Baztan): Baztango (Nafarroa, 1300, Ziganda, 2007: 146).
– Salinasgo (Salinas): «En las casas de Salinasgo, bivda, bibe ella misma»
(Be., 1511, Enríquez et al., 1997, 245. or.).
7.2.16. –go(t)xe(a) (< -go + -(t)xe(a))
– Joangoxe, Juangoxe, Ju a n g o t xe (Joan, Juan): Jongose de Yarrça (sic)
(Deba, 1436, Her. & Bar., 2006, 34, 121. or.), Johangoxe de Erreten (Deba,
1482, Bar. & Her., 2006, 36, 60. or.), Johangose Manuel (ibid., 1483, 198, 217.
or.), Juangoxe de Ribera, Juangoxe d’Oyarçaval (Oiar.al., 1490, C. & C. & G.,
1997, 81, 99. or.), Juangoxe de Garmeo (ibid., 100. or.), Juangoxe de Soraluçe (Ber.,
1509, Lema, 2007, 61, 418. or.), Johangose de hugar (Ugar, 1520, J.p., 5), Johangoxe
(Arraioz, 1540, Eo.p., 1, 137; Joanes de Arraioz-en aita zen), Juangoxe Vorda
(Zug., 1545, Eo.p., 1, 100?). Iparraldean –Saran, ustez– Joangoche de sorhaindo
eta Jolangoche detchassarry ageri dira (Iglesias, 2000: 265).
Hipokoristiko hau dago E txalekuko 1616ko Juangoxerena oikonimoaren
azpian (Ih.p., 4), eta orobat, segur aski, Ihabengo 1726ko Juangosenearen
oinarrian. Saran, 1609-1624 epean Juangosetegui izeneko e txea dago (Barandiaran,
1949), non, irudi duenez, Juangoxe baitugu. Ari tzuko 1726ko
Juangochenea-n, berriz, Ju a n go t x e aldaera dagoke. Hau, bistan da, egungo Juangoxe
‘Juan José’-tik bereizi beharra da.