Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

154 Patxi Salaberri Zaratiegi
– Oneko. Irigoienek (1983: 24) Najerako Onneko Aznariz aipa tzen du;
ikus Eneka sarreran diodana.
– Oroko: Oroco (Eguesibar, 1090, Leire, 130). Auru, Aurio-rekin lotua
dagoela dirudi; Ora femeninoa aurkitu dut, baina *Oro gizonen tzakoa ez. Ororen
moduko toponimo batetik abiaturik ere azal daiteke.
– Osanka (Osana): dona Osanca de Mecola (Dur., 1489, Hid. et al.,
1989b, 78, 412. or. = Osana de mecola, ibid., 415. or.).
– ot s a k o (O t s oa): Osaco (“Lekere”-n, Araba, 952, Ubieto, 1976, 64.
Gizon izena da, NVP, 417).
– ot s ok o, o t xok o (O t s oa , O t x oa , O t x o): Oxoco (Adoain, Leire, c.
1033, 25), Garcia Ossoco (Ira txe, 1102, Lakarra, 1965, 81, 104. or.), Jaun Ochoquo
(Arakil-Larraun aldean, c. 1167, Goñi, 307, 270. or.), Ochoco de Araçuri
(1170, Goñi, 330, 291. or.), Ochoco de Artaxona (Li., 1222, Ira txe, 319, 333. or.),
Ochoco de Alda (1293, Ira txe, 227), Ochoco (Aranguren aldean, 1242, Ost., 112),
Ochoco (Girgillao, 1256, Iran tzu, 235. or.), Ochoco Puges (Dg., 1350, Goih.,
1966: 336), Ochoco (Arrakasgoiti, 1366, LPN, 506), Ochoco de Iriberri (1393,
Castro, XX, 353, 152. or.), «L’ostau de Otchoquo» (Dg., 1412-13, CPBN, 106.
or.), Ochoquo de Monreal (1413, Castro, XXX, 10, 11. or.). Goihene txek (1991:
302) Ochoco bil tzen du Iparraldean Erdi Aroan. Ikus Kremer-ek dioena, Lopako,
Lopeko sarreran.
– Pedroko (Pedro): Pedroco de Huart (Iruñea-Uharte, 1514, Zier. &
Ram., 1997, 28), Pedroco de Elso (= Pedro de Elso, Iru., XVI. m., Urri tzola, 2006:
112-113), Pedroco (Ugar, 1520, J.p., 5), Pedroco de goynj (Ziri tza, 1521, ibid.),
Pedroco de gaztelu (Ziga, 1531, Eo.p., 1, 100), Pedroco del ferrero (Lar., 1552,
At.p., 1, 54), «Pedroco hijo de fernando» (Labio, 1590, Ih.p., 1), Pedroco (Lezaun,
1657, Sainz & Sainz, 50. or.).
– Peitroko (Peitro): Peytroco (Erro, 1366, LPN, 469).
– Peloko (Pelo), Pelloko (Pello): Pelloco de Elsso (Pedro de Elso y Latasa
gisa ere ageri da; honela erraten da agirian: «Antes que saliera del dho lugar de
Larraincar el pretendiente ordinariamente le llamaban Pelloco delsso unos y otros
de Latassa», 1621, NAO, auziak, 269187 (21)), Pelloco (Luz., 1758; Sat., 1961:
219, 1969: 74), Peloko (O tsagabia, Orbaizeta; Camino, 1997: 104).
– Pereko (Pere). Iruritako Perekonea oikonimoaren oinarrian dago
(Perecorenea 1645ean; NTEM-LII-2, 166. or.).
– Peruka (Peru): Peruca dollozi (NVP, 412). Ez dakit Peru(t)za-ren
moduko ebakera ez ote daitekeen proposa aldaera dokumentatu horren tzat; cf.
Joaniza (Gipuzkoa, XVI. m.; Del Valle Ler tsundi, 1933: 178), Miqueleiza (Oñ.,
1489, F. Mª. Ugarte, 1973: 369), Miqueliza de Zañartu (Oñ., 1581, Urkixo,
1912: 56)… Ikus Iñigo & Salaberri (1997). Aipatu femenino horiek, hala ere,
, edo -z izkiriaturik egoten dira, ez -z.
(21) Datu hau Ricardo Urri tzola ar txibo araka tzaile su tsuari zor diot.