Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

248 Patxi Salaberri Zaratiegi
Dokumentazioan Nikolao, Nikolas → Nikol (Nicol de Umendia, Arra.,
1513, Le. & G., 1998: 113) aurkitu dut.
Apokopea, ezaguna den bezala, izenei ez ezik deiturei edo izengoitiei
ere badagokie: Basterre txea → Báste (Iru.), Goizueta → Goi 9xút (Les.), Larramendi,
Larrañeta → Lárra (Iru.), Martikorena → Martiko (Iru.), Mi txelena → Mí t x e
(Les.), Salaberri → Xála (lapurtar pilotari ezaguna), Susperregi → Xúxpe (Les.),
Txoperena → Txópè (Goi.), Zubizarreta → Txúbi (Azpeitia). E txe izenetan oinarritutako
goitizenetan ohikoa da (Salaberri, 2006): I txiníkja → I t x in ík i (Aniz),
Indartéa → Indárt, Irjertéa → Irjért (Ari.), Hégja → Hégi (Arnegi), Xabáltenià
→ Xabált (Dona.), Aldálurria → Alddálur, Arrósia → Arróxe (El.), Txamóberrì
→ Txámò (Goi.), Kamíuà → Kamío, Zubíldja → Xubílde (It.), Kokó txià → Kokótx
(Oiz), Koskórrenià → Koskórro (Sal.)...
Ikusten den bezala, apokope edo labur tzea palatalizazioarekin batean
gertatu ohi da, nahiz ez beti. Alemanez ere, Naumannen arabera (1977, 1996:
1760), Kosenamen edo Koseformen direlakoak izenenak ez ezik deiturenak ere
izan daitezke, gurean bezala: Dippmann → Dipp, Fischer → Fisch, Müller →
Mü, Oppel → Opp, Roschü tz → Rosch, Scherf → Scherfi, Schumacher → Schumi,
Stetefeld → Stete, Uhlemann → Uhle, Wolgemuth → Wolge, e.a. Lehenago, Gansleweitek
(1971: 25), Kadenek (1972: 14) eta Schultheisek (1976: 79-80) ere bilduak
zituzten honelakoak: Birnbaum → Birn(e), Erbstößer → Erbses; Glöckner
→ Glöcks, Kleks; Hanschka tz → Hanschi, Hoffmann → Hoffi, Matuschewski →
Matu, Pfeifer → Pfiff, Winkelmann → Winkel, e.a.
7.3.4. Errepikapen edo bikoizketa
Michaelssonek (1939: 112), Dauzatek (1988 [1949]: 115) eta Plénatek
(1982, 1984: 163) redoublement erabil tzen dute, B. H. Allenek reduplication eta
duplication (1956: 77), Stankiewiczek (1957:197), Neethlingek (1995: 92, 2005:
128), Obengek (1997: 45), Nelsonek (1998: 186), Daviesek (2000: 22) eta Bat-
Elek (2005: 127) reduplication, Lipskik (1995: 422-423) «reduplicative hypocoristics»
eta «reduplicated hypocoristics», Davisek eta Zawaydehek «reduplicated hypocoristics»
(1999: 90), Boyd-Bowmanek (1960: 147) eta Van Wijkek (1964: 310)
reduplicación, Seemanek (1983: 241) duplication, Zadokek (1983: 94) «reduplication
and iteration», Debusek (1988: 32) Reduplikationsform eta Bleider-ek (2001:
99) «duplication of the initial consonant».
Gertakari hau usaiakoa da eta izan da beste hizkun tza ba tzuetan ere.
Zadokek (1983: 94) elamitaren hipokoristikoak azter tzean erraten du errepikapen
edo iterazioa hizkun tzek duten baliabiderik arruntenetakoa dela, eta, besteak
beste, semitikoan ere badela. Lipskik (1995: 418) argi tzen du ez dagoela