Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

64 Patxi Salaberri Zaratiegi
e Machin de Viayn» (Oñ., 1512, Zu., 1999: 143), Machin de drendiayn (Gerendiain
Ul tzama, 1536, At.p., 1, 42), Ma txin (Lhande, 1926: 720).
– Martina → Txartina, Txatina, Txartingo: Chartyngo (Ber., 1503,
Lema, 2007b, 28, 109. or.), Chartina (Mutriku, 1506, Fdez. & Mont. & He.,
2007, 66, 179. or.), Chatina de Arenaça (Ond., 1511, Enríquez et al., 1987: 185).
Cf. «Martin de espinal di cho matina» (Aup., 1606, Ue.p., 42).
– Marta → M a r t x a . Posibilitate bat besterik ez da, ho ts, ez da batere
segurua, baina Aranoko Marcha, Marchaco borda (1726), Ma r t x á , Má r t x a k o
bórda (egun) oikonimoetan Marta-ren izen ttipia egon liteke. A tzizkirik eza dela
eta, cf. herri bereko Perucho (1726), Pé u t x ò (egun).
– Mederi, Meteri → Met xe r i: Mecheri (ikus Mi tx., 1969: 19).
– Migel, Migelko(xe), Mikele, Mikel(ko) → M i t xe l, M i t xe le , Mitxelko,
Mi txelkoxe: «Michel, sacristano» (Villatuerta, 1350, LPN, 307), «Michel,
fillo de Miguel Sebastian» (Buñuel, 1353, Uranga, 1961: 151), «Michelco fijo
de Chariquo» (Bera, 1366, LPN, 529), Michel Gorrtayrico (Ari., 1366, LPN,
531), Michel, Michel Esquerra (Erre., 1406, C. & C. & G., 1991, 27), «Michel,
seynor de Çubiat» (Or tzaize aldea, 1412-13, CPBN, 95. or.), Michel (Sen., 1415,
Goih., 1966: 57; Mixel irakurri behar?), Michel de Macuso, Michel de Çuasnabar,
Michel de Altamira (Oiar.al., 1474, C. & C. & G., 1997, 59, 25. or.), Michel
d’Eldoz, Michel Vorda (Oiar.al., 1475, ibid., 62, 35. or.), Michel cantero (Deba,
1482, Bar. & Her., 2006, 46, 70. or.), Michele Sarral (Oiar.al., 1490, ibid., 81,
99. or.), Michel Nabarro (Bilbo, 1495, Enríquez et al., 1996, 85. or. = Miguel
Nabarro, Bilbo, 1496, ibid., 113. or. = Migel de Nabarra, Bilbo, 1498, ibid., 132.
or.), Michel de Ybarra (Oñ., 1502, Zu., 1999: 77), Michel Urtaça (Oñ., 1502,
Zu., 1999: 79), Michel de Ybarluçegoyena, Michel de Egoarre (Amezketa, 1519,
Aierbe, 2006, 311, 335. or.), Michel de Loydi (Amezketa edo Abal tzisketa, ibid.,
314, 347. or.), Michel de arrayz (Arrai tz-Orkin, 1537, At.p., 1, 22).
– Mikeo → M i t xe o: Micheo de Yturbide (Andoain, 1475, Le. & Ta.,
1996, 19, 65. or.).
– Nekolas, Mikolas → Txekolas: Checolas (Del Valle, 1933: 181).
– Osan(a) → Txosan: Chosan (1507-1510, Zior tza, Enr. & Sar., 1989,
7, 22. or. = Osana [emakumea], ibid., 21. or.), Chosan (Ber., 1547; Del Valle,
1933: 179).
– ot s o a , o t s a nd o → o t xo a , o t x a ndo: Ochoa Remiriz (retor) de Sagues
(Sagues, 1524, J.p., 5), don Ochando (Beriain-Subi tza, 1379, Mar., 328).
Kremer-ek dio (1995-96: 215) latineko Lupus-en ondorengoek bilakaera bana
eduki dutela, izen arrunta izan (lobo) edo antroponimoa izan (Lope…). Pen tsa
liteke euskaraz ere izen arruntak (o t s oa , o tsoko, o t sa n d o) eta onomastikoak (O t x oa ,
O t x ok o, O txando) franko goiz bereizi zirela.
– Peru, Peruko, Perute → Txeru, Txeruko, Txerute: Cheru de Elorregui
(Arra., 1511; Le. & G., 1998: 89), Cheru de Olaçabarren (Zeg., 1516, Po.,
2001, 43, 239. or.), Cheru, Cheruco (Aramaio, Del Valle, 1934: 192-193 eta
NVP, 585. Ikus orobat Knörr, 1998: 223), «Pero Ruis de Laris, dicho “Cherute”»