Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

Izen ttipiak euskaraz 107
da, O t x a n d a k o -ren etorkia, etorki hurbila, O t x a n d a zatekeen, ez O t x o a . Ikus
–ko a t z i z k i a .
7.2.4. -(o)teko (< -(o)te + -ko)
– o txoteko (O t x ot e): Ochoteco (Done., 1366, LPN, 569); oikonimian
ere ageri da: Joanes de ochoteco (Les., 1587, At.p., 6, 65). Hemen O txo(a) + -ote +
-ko dituzkegu, edo O txo(a) + -te + -ko. A tzizki konposatua eramateak, bestalde,
ez du erran nahi horren osagai guztiak aldi berekoak direla; alegia, badaiteke
–ko berrekailua orduko eratorria zen O t x ot e -ri eran tsi izana, Irigoienek (1995:
16) nahi zuen bezala. Arazo hau orokorra da, ho ts, a tzizki konposatu gehienxkoenetan
kausi tzen dugu, hasmentan erran dudan bezala.
7.2.5. -an
Bi izenetan bakarrik aurkitu dut, eta biak azal daitezke beste modu
batera; hortaz, zalan tzako tzat ematea beste biderik ez dago:
– Gastean (Gastea-tik): Gastean Balestaria (Ollogoien, 1350, LPN,
363). Irigoienek (1982: 624) hondarreko bokala galdutako *Gasteani, *Gasteane
/ *Gasteano-tik erator tzen du; jakina, honela bali tz ezin eman genezake
hipokoristiko tzat. Cf., bestalde, Gassian (Gassian de Sorheburu, Donoztiri, 1401,
Goih., 1966: 255).
– Petran (Petri-tik? Beltran, Bertran-etik ere erator liteke, apika. Cf.
Petan, Pettan): Petran de Yancia (Don., 1559, Jimeno, 1998: 232).
7.2.6. -degi
– Joandegi (Joan): «a Machin de Muru e a Miguel de Aravaolaça e Joandegui
de Vergaraeche» (Legazpi–Segura, 1483, Aierbe, 1993, 35, 130. or.)
7.2.7. -do
I txuraz –to-ren ozen ondoko aldaera da. Mi txelenak (AV, 180) «adiera
zehaztugabea» duen –da a tzizki toponimikoa ikustean Bizcardo-n ageri bide
den –do aipa tzen du, zein hizkera arruntean ere azal tzen baita: mok(h)or / mok(h)
ordo, uger / ugerdo… De Rijkek (1998: 358-359) muga adlatiboaren marka aztertzean
ezkerdo jaso tzen du eta dio ‘ezkerretara’ adiera zukeela hastean. Mi txelenak
aipa tzen duen –do-rekiko lotura badene tz ikustea ezinezko irudi tzen zaio, eta