Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

Izen ttipiak euskaraz 199
Juanto de Çiluaga, Juanto de Yrançu (Oiar.al., ibid., 81, 99-100. or.), Johanto Aeça
(Iru., 1501, G.p., 1), Juanto de Vriçar (Luzuriaga, 1502, Po., 2005, B29, 287. or.),
Joanto de Antia (Zeg., 1516, Po., 2001, 43, 239. or.), Johantoa de alçotegui (Betelu,
1520, J.p., 5), Johanto andia (Leo tz, 1529, Amatriaingo jauregia). Egun
Juántto, Jántto dugu Zuberoan.
– Koteto, Kottetto (Kote < Jose, Koxe): Kotéto (Done.), Kottétto (Ig.),
Kotéto (Les.; pisu handiko gizona omen da), Koteto (Zubieta, Berria, 2005-6-25,
42. or.).
– Mattintto (Mattin): Mattíntto (Les.).
– Neretto (Nerea): Nerétto (Irur tzun).
– Peito, Peitto (Pei, Peio): Peítto (Haz.), Peito, Peitto (Sat., 1961,
226, 1969b: 73). Pei Iparraldean ez ezik Benasquen ere ageri da (Saura, 1999-
2000: 174). Autore honek dioenez, Pèyre fonetikoki labur tzearen ondorio da
izena, eta bilakaera mai < maire < matre, pai < *paire < patre apelatiboetan
dagoen bera da.
– Pettitto (Petri, Betti, Pedro): Pettítto (Sunbilla), Pettitto Berterreche
(Larre, 2001: 229). Cf. Pette.
Dokumentazioan aise ugariagoak dira berrekailu hau duten antroponimoak:
– Alabato (Alaba): Allauato Ortiz (1080, Ira txe, 61).
– Alemantto (Aleman). Amaiurko Alemànttoneko bórda e txe izenaren
oinarrian dago.
– Amato: Amato de Galluasse (I tzalle, XI. m., Leire, 184). Zalan tzazkoa
da, nahitaez «Ama»-ren hipokoristikoa izan behar ez duelako. Cf. Amado de
Garagarza (Don., 1559, Jimeno, 1998: 228), «Xemena, mulier de Amatu» (Adoain,
c. 1033, Leire, 25).
– Anato (Ana): Anato (Ua., 1578, HA.p., 4). Satrustegik (1961: 219)
Luzaideko 1729ko Anato de Sala izen bi txien artean sailka tzen du, baina Uharte
Arakilen ere azal tzeak hain arraroa ez zela erran nahi du. Alabaina, ez bide
zuen maiztasun handirik ere.
– Anjelto (Anjel). Ezkiro tz Galarko Anjeltorena oikonimoaren oinarrian
da (Jimeno, 1987: 240).
– Antonioto (Antonio): Anthonjoto (Iru., 1541, Zier. & Ram., 1997: 36).
– Arnauto (Arnaut): Arnauto (Hozta, 1378, Goih., 1966: 219), Arnauto
Inta (Dg., 1378, ibid., 332), Arnauto (Donu., 1412-13, CPBN, 76. or.), Arnauto
d’Eyharçe (Bastida, ibid., 93. or.), Arnauto de goy[çue]ta (Goi., 1550, Ih.p., 1).
– Arremonto (Arremon), Erramunto (Erramun), Remonto (Remon):
Remonto de Jani tz (Lekunberri Garazi, 1391, Goih., 1966: 146), «L’ostau
d’Arremonto, lo faur» (Dg., 1412-13, CPBN, 104. or.). Erramunto aldaera Luzaideko
Peko txeta auzoko Erramuntóinja e txe izenean ageri da (Satrustegik Erramunto
bil tzen du, 1961: 214).