Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

Izen ttipiak euskaraz 57
konimian ere aurki tzen dugu aldaera hipokoristikoa: Laurén txen bénta (Ari.),
Laun txáinja (Luzaideko Peko txeta auzoan; Satrustegik Laurenchena bil tzen du
1770 eta 1772an, 1961: 217 eta 1965-1966: 29), Lorenchena (1786, Sat., 1961:
217), Lorench (1849, 1859, A.h., 3, 71 eta 255-256. or.) Auri tzen, Lorenchenea
(XVIII. m.), Laurenchoneco borda (XIX. m.), Laurenchon-borda (XX. m.)
Goizuetan (Her., 1978: 82), Lorén txon bordà ebakia egun.
– L or e nt z o, L or e n t z a → L or e n t xo, L o e n t xo, L on t xo, L o e n t x a ,
L ont x a : Lorén txo (Ara., Ari.–Ari tz., Ari tzu, El., Oi tz, Suarbe), Lorén txo, Loréntxa
(Auza), Lorén txò (Goi.), L ón t x o (Iru.; Zug.), Lorén txo (It. [goizuetarra da],
Sak.), Loén txo (Urdiain), Lon txo Lasarte Aristondo, Lon txo Lasarte Otermin, Lontxa
Olano, Lon txo Zubitur, Loen txa, Arriango Lon txo (Lei., Peru., 1996: 10, 13,
164, 200), Loren txo (Arroa, Peru., 1996: 203), Loen txo (Goi. eta Arano, Zubi. &
Peru., 1998: 248, 255).
– Luzi(a) → L u t x i(a): Lú txi (Am., Arr., El., Ig.), Lú t x ì (Goi.), Lu t x i
(Zubieta, Berria, 2005-6-25, 42. or.). Ez dakit Muru Asteraingo 1727ko Luchiarena
oikonimoaren oinarrian Lu t x i a hipokoristikoa dagoen ala Lu t z i a jatorrizko
forma (cf. Aranoko 1726ko Luzienea oikonimoa, Lù t z in é ebakia egun, eta Zubietako
1626ko Luciarena, Lucicoa data horretatik ai tzina, Lú t z i à , Lú t z ik u à
orain, Iñigo, 1996: 569).
– Madalen(a) → Ma txalen: Machalen (Bilbo; Irigoien, 1995g: 130).
Mi txelenak dio (FHV, 190) Ma txalen forma Maddalen-etik atera dela, ahostuntasuna
gal tzearen ondorioz; gal tze hau hersketaren indar tzeari zor zaio, errenteriarraren
arabera.
– Marcel, Marcelle → M a r t x e l , Mar txela: Ma r t x é l a (Amü.), Martxel
Arribillaga (Sen., He., 2003-XI-20, 4), Mar txela Sabaro ts (Bes., Duhau,
2003: 406).
– Maria Asun tzion → M a x u n t xon: Máxun txòn (Lei.).
– Maria A(s)z e nt z ion → Maixten txon: Màixten txón (Eu.).
– Maria Jesus → M a t x u s : Ma txús (Arr., Les.: Maríxux, Mái 9xux
ere bai).
– Mar tzelino (Marcelino, Marcellin), Mar tzelina (Marcelina,
Marcelline) → Mar txelino, Mar txelina, Mar txalina, Mar txalin Mar txelin,
M a rt xe l i: Màr txelína (Auza), Mar txalín (em., Heleta), Már txelì (Lei.), Martxélino
(El., Ig.), Ma r t x é l in (em., Lan., Zug.), Màr txelíno (Luz.), Ma r t x e l in (em.,
Luz.; MAren gutunak), Mar txalina, Ma r t x e l in (Larzabal, 1991: 93, 254), Martxalin
(em., Sen., He., 2005-VII-7, 4).
– Mar tzelo → M a r t xe lo, M a t xe lo, Pa t xe lo: Ma r t x é l o (Ara., Arr.,
Eu., Ira., Luz.), Ma t x é l o, Pa txélo (lagun bera, Eu.). Iglesiasek dioenez (2000:
281), Bar txelo(t) aldaera ere izan zen XVIII. mendean Uztari tzen.
– Mer tzedes → Me r t xe: Mér txe (Alko tz, Ara., Auza, El., Eu., Ig., Ira.,
Lak.; E txalekukoari Mer txéx ere erraten diote), Mé r t x è (Goi.), Mer txe Zabaleta
(Lei., Peru., 1996: 95, 96). Goizuetan Me r t x e 1616rako ageri den Mercherena
oikonimoaren oinarrian dagoela dirudi (Mer txénè egun).