Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

174 Patxi Salaberri Zaratiegi
[1923-1933]: 195-196) euskaraz hipokoristikoa dela dakusagu, gehienxkoenetan
–ot i txurapean: Enekot, G a r t x o t (e), Joanot, Lauren tzot, Mi t x e l o t eta beste
(24). -Ot berrekailua, bestalde, behin baino gehiagotan opa tzen dugu izengoitiekin
(Fifot, Txakillot, Txikot, Salaberri, 1995: 155), seguru asko zuen balio
adierazkorragatik. Spi tzer-ek (Hasselrotek dakar, 1957: 112) gure a tzizki honen
karikatura-adiera edo gai tzespen-ñabardura aipa tzen du: «Le suff. –ot
n’est pas un simple diminutif, il est chargé de nuances péjoratives, augmentatives,
caricaturales».
Hauek dira ditudan lekukoak:
– Adamot (Adam, Adame): Adamot (Dg., 1362, Goih., 1966: 337).
– Amigot (Amigo): Amigot de Garro (1249, Castro, XXX, 22, 21. or.),
Amigot de Garro (Gerezieta, 1252, Goih., 1966: 30), Sancho Amigot (Urzainki,
1366, LPN, 478), «Amigot de Çubulet señor de Alzuguren» (Ezpeleta, 1587, Goih.,
1966: 30). Amigo + -t ere interpreta daiteke; cf. Lagun izena (Lagun de Laudrigui,
Oiar.al., 1490, C. & C. & G., 1997, 81, 100. or.). Olaben 1610ean (Ue.p.,
42) eta Orikainen 1726an Amigotena oikonimoa zegoen.
– Andreota, Andraota (Andrea. Cf. Andraon): Andreota (Li., 1366,
LPN, 610), Andraota de Arriaga (Lekeitio, 1503, Enr. & Hid. & Mar., 2005;
moja zen), Andraota de Çareca (Lekeitio, 1510/1556, Enríquez et al., 1993, 3.
or.), Andraota de Soloaran, Andraota de Malax (ibid., 19. or.), Andraota de Acha
(ibid., 123. or.), Andraota del Puerto (ibid., 125. or.), Andraota de Licona (ibid.,
145. or.), Andraota de Leaegui, Andrraotta (sic) de Asterrica (ibid., 158. or.).
– Angulot (*Angulo; cf. oraingo Angulo deitura espainol ezaguna): Angulot
de Sent Johan (Dg., 1395, Goih., 1966: 337).
– An tsote, A nt xot , A n t xot e (An t s o, An t x o): Anchot de Guessane (Dg.,
1364, Goih., 1966: 330), Anchot d’Urdous (Urdoze, 1396, ibid., 194), «L’ostau
d’Anchot, lo maestre» (Eiheralarre, 1412-13, CPBN, 107. or.), Anchote de lanz
(Eri tzegoiti, 1536, At.p., 1, 8.), Ansote (Irur tzun, 1576, HA.p., 4).
– Aujerot (Aujer; Oier izen bera da): Augerot de Garro (Gerezieta,
1379, Goih., 1966: 32), Augerot de Uhart (Oztibarre, 1393, Castro, XX, 272,
116. or. = Ogerot de Uhart, ibid., 338, 146. or.), Augerot d’Uhart (1399, Goih.,
1966: 285), Augerot de Mauleon (1412, Castro, XXIX, 314, 169. or.), Augerot de
Seint Pierre (Sen., 1437, 1441, Goih., 1966: 56), Augerot de Luxe (Bai., 1462,
ibid., 102).
– Aznarot (Aznar): Aznarot (Ezkaroze, 1366, LPN, 475, Ustaize,
ibid., 479).
(24) Rūķe-Draviņak dio (1960: 82) letonieraren zenbait dialektotan txikigarri tzat har tzen
diren a tzizkiak beste dialekto ba tzuetan handigarriak direla. Latin hizkun tzetan –on a tzizkia
handigarria da ba tzuetan, eta txikigarria besteetan; bi adierak dituenik ere bada. Ikus a tzizki
honi eskainitako atala.