Onomasticon 26: Izen ttipiak euskaraz - Euskaltzaindia

58 Patxi Salaberri Zaratiegi
– Migel, Mikel → M i t xe l: Mi txél (Ig.), Mí txèl (Lei.). Ikus datu historikoak,
beheitixeago.
– Ol at z → Ol at x : Olá tx (neska izena; Azpeiti-Azkoiti aldean).
– Pruden tzio, Pruden tzia → Pruden txio, Pr u de n t xo, Proen txio,
Proon txio, Pr ont x io, Pr u de n t x i, Pr o e n t x i, Po e n t x io: Prudén txi, Prudén txo
(Am.), Proón txjo (Ari.-Ari tz.), Prudén txo (Auza), P r ón t x i ò (Ereño tzu), Prudén txi,
Prudén txjo (El.), Prudén txiò, Proén txiò (Goi.), Prudén txi (Ig., It., Oi tz; em.),
Proen txi Huizi (Goi., Zubi. & Peru., 1998: 207), P r o e n t x i o, Poen txio (lagun
bera, Arano, Zubi. & Peru., 1998: 254). Pilar Satrustegik dioskunez, Zumaian
Prudén txo ezagutu zuen.
– Silbestre, Silbestra → Txilibistro, Txilibistra (egun; Irigoien,
1983: 11).
– Sinforiano → Txifuriano: Txifurjáno (Bere.).
– Tibur tzio, Dibur tzio, Tibur tzia, Dibur tzia → Tibu r t x io, Diburtxio,
Tibu rt x i, Dibu r t x i: Tibúr txjo (El.), Tibúr txiò, Dibúr txiò, Tibúr txì, Dibúrtxì
(Goi.), Tibúr txi (Ig.), Tib ú r t x o (It.).
– Ur tsula (Úrsula, Ursule) → Ur txula, Ür txula: Ür txúla (Al tzai), Urtxúla
(Bere., El.), Ur txula (Larzabal, 1991: 262), Ur txula Dithurbide (Sara,
2003-XI-27, 7).
– Xabi → Txabi: Txábi (Iru.; aski zabaldurik dago).
– Zeferino → Txipirin: Txipírìn (Goi.).
– Zezilio → Txixilio: Txíxiljò (Lei.).
Dokumentazioan ondoko hipokoristikoak azal tzen dira:
– Albi → Txalbi. Goizuetan 1616rako ageri den Chalbirena-ren eta
E txarri Larraungo 1726ko izen bereko oikonimoaren oinarrian dagoke, baina ez
da txoil segurua. Albi izena Irigoienek bil tzen du (1983: 15); nik Albis besterik ez
dut jaso (Alvis de Legarda, Astegieta, 1486, Enr. & Sar., 1986, 42).
– A ld on t z a → A ld on t x a . Añorbeko 1727ko Aldoncharena oikonimoaren
oinarrian dagoela dirudi, baina ez da segurua, digramak, kasu
honetan, euskarazko txistukari bizkarkaria ([c], < tz>) irudika dezakeelako.
– Ana → Txana: Chana de Escurandi (Zior tza, 1411, Enr. & Sar.,
1986, 15), Chana (Ber., 1547; Del Valle, 1933: 179). Zernahi dela, Joana, Xoanaren
moduko batetik ere atera zitekeen, apika. Amerikako gaztelanian Feliciana
(Van Wijk, 1964: 304), Sebastiana eta Susana-ren (Boyd-Bowman, 1955: 350)
hipokoristikoa da Chana.
– Andres → Txandres: Chandres (Ber., 1503, Lema, 2007b, 28, 109),
Chandres (Ber., 1547; Del Valle, 1933: 179). Cf. Chandra Uri (Oñ., 1489, Urkixo,
1912: 57).
– Anton (Anton Koko ‘Antonio el arriero’, Euskaldunak, 142) → Txanton:
Chanton (Ber., c. 1550, Del Valle, 1933: 179), Txanton Piper (Garoa, 288),
Txanton Pipir (Euskaldunak, 102).