Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

9
9h. 61 [29. 2)c,5embet].
413
R] verbo oris. Est quidem icol jU 6eg|reiffen, qiiomodo cor Ioq|uatur et rideat,
scilicet tacente ore. g§ Bauet, !rieget, pflanzet, regjnat i\anh unb leute.
£)Q§ ^eifjt ol§ verbura cordis, quando tool Qcret, oBgangen ift, regirt,
gep[{on^t et fit, quod cor couclusit, iucipit cor ridere. Sic loquitur etiam de
5 Ab|raham, cum nouagLcnaria Sara 2C. dicit textus: In corde i.e. fein l^et^ gieng i.s»ioH 17,17
im uBer öon freuten, tüax öol unb lachet. Istam cogLitationem non reiicio, Irieiy
füffeu tan. Sed für ber ratio ift§ gu ^oä) unb iüil ficf)§ nic§t foffen laffen.
Sicut cor loquitur verbum unb iaäjet et habet freub, Sicut cor meum malus
verbum et risum habet quam os, quia si verba cordis et gaudium cerni
10 possent, maius clcIo et ter[ra. Ibi cogitandum, tote üiel groffer ©[Ott ift.
Cor est creat[ura unb !Iein bing et tameu comprehendit c[ekim, terram,
cursum stellarum, edif[icat, regit, iüie öiel gieboufe mu§ groffer fein, qui
deus met eterLna potentia, maiest[ate. Ideo suum verbum, rabf(f)lag, fur=
n^emen uBerfc^Lh^englic^ groffer quam cordis mei verbum. Ideo mu§ man
15 fagen: ©[ott ante mundum I)ot ein toort gefproc§en, unb ba§ ift ein naturltit^
Bilb unb fi^et fid§ brinne unb feilet beut Bilb nid)t§, q[uicquid habet ])ater,
et imago, nisi quod filius a patre. Ideo mag[num verbum hjcntus, ba§ in
feinem ^er^en gefd^aUet, ut noster sermo, quando in kicum gerebt, habet ein
lüibberfc^al, et eadem vox. Sic ibi, ha^ ift 1 guter gebtancfe unb Ia§ Bleiöen.
20 Sed ista sup^erior öerftanb placet etiam, Quod deus omnia per ipsum fecit
in CLelo et ter[ra et postea burd§ bie gon| ftielt, quod omnia per verbum
regirt. Adam, Abr[aham, Mo^se audiunt hoc verbum, ab isto momento, quo
deus incepit ju f(^affen mundum, ift ha§ tüLort fortbin nie muffig gangen,
unb left ha§ ft^en, quod creavit celum et ter[ram, unb fc^neit ab unb lentfä
25 auff bie menfc^en. 5llfo tucifet er un§ ^in 1. in p^rincipium Mo^sis, qui
füret bie ipixaä) unb tnort: Dens creavit celos per verbum suum. Itemi.iDJoici.iff.
praecepit Adam per verbum, RLCgem, Pha[raonem percussit et rex'Lit pop[ulum
olIent^Ql[6en per suum verbum ut in ps. Deus dicit, fo ft^etS, fo ftim|)t spf. 33,
6. ^lO^anm^ 3U omni scripLturae öon Onfoug et cum creat^ura öon Bi§ an»
30 enbe. Et hoc tandem factum: homo a virgLiue. Sic legitur in priucipio jc.
dixit: fiat hix et facta, sol, terra gruue, iüeBe aqua mit fiffd^en, fiat homo.i.TOoici,3ff.
PerMosen dixit: ha§ meer teil fic^. Item quando pro[pheta dicebLat: surge 0.^0,014,21
a mortLuis. Ideo dei verbum omnia fecit per fpra^ OUC§ buri^ ein menf(^= i.fiön. i7,2iff.
liefen munb, ut etiam Pet[rus ad Tabea: 'Surge.' Sic verbum fecit omnia, aipg. 9, 4o
35 aU burc^S toort gangen. %ä) ^u tüol bur(^ menf(^en munb ba^u. Etiam ad
nos dixit in Euangelio. Si dixLisset monti hLuic: üerfe^e, far tj^Ua meer.
Tibi remissLa peccata, celum apertum, Tu es filius. Sicut ab initio dixit
omnia per verbum, sie adhuc hodie. Ut etiam humanuni verbum fol etiam
!rafft ^aben, quia ba§ ift verbum dei. Ipse ^ot oufgerid^t per verbum.
40 1. dico esse toefen, lucem K. 'In principio', quomodo scriptum in M[ose,
11 terram (sin) 29 Con mit onfang durch Strich verb