Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

class A (B, C, D, E, F, G, H) cement
(3) razred. (a) U taksonomiji – kategorija u klasifi kaciji
biljaka i životinja između koljena (stabla ili tipa,
phyllum) ili odjeljka (division) i reda (order). Može
obuhvaćati jedan ili više redova. Također se, ako je
to potrebno, mogu uvesti viša i niža kategorija (nadrazred,
podrazred), ali pod uvjetom da ne izazivaju
konfuziju. (b) U statistici – potpodjela opažanog intervala
varijable koja ima utvrđene granice.
class A (B, C, D, E, F, G, H) cement – cement klase A (B,
C, D, E, F, G, H), v. oilwell cements.
classifi cation of crude oils – klasifi kacija sirovih nafti, v.
crude oil classifi cation.
classifi cation of gas reservoirs – klasifi kacija plinskih
ležišta. Ležišta prirodnog plina se mogu klasifi cirati
u sljedeća četiri tipa: (a) ležišta suhog plina (plin
egzistira u ležištu i na površini kao jednofazni fl uid);
(b) ležišta masnog (mokrog) plina (fl uid egzistira u
ležištu kao plin pri početnom tlaku i temperaturi i
ostaje u plinovitom stanju kada u ležištu pada tlak
pri konstantnoj temperaturi, ali na površini, kada
pada i temperatura, dolazi do kondenzacije dijela
plina u cjevovodima i separatorima); (c) ležišta retrogradnog
kondenzatnog plina (fl uid egzistira u ležištu
kao plin pri početnom tlaku i temperaturi, ali se
s padom tlaka, uz konstantnu temperaturu, u ležištu
formira tekuća faza – kapljevina se također formira
i na površini u cjevovodima i separatorima); (d) plin
naftnih ležišta (plin koji se proizvede kao slobodan
plin na površini, bilo da je dobiven oslobađanjem iz
nafte, ili iz plinske kape).
classifi cation of oil pools – klasifi kacija naftnih ležišta,
v. classifi cation of oil reservoirs.
classifi cation of oil reservoirs – klasifi kacija naftnih ležišta.
Prema kriterijima sastava fl uida, ležišnog tlaka
i temperature, naftna ležišta mogu biti nezasićena ili
zasićena (s originalnom plinskom kapom ili bez nje),
a prema režimu iskorištavanja (proizvodnom režimu
ili mehanizmu), dijele se na ležišta s režimom otopljenog
plina, s režimom plinske kape, s vodotlačnim
režimom i s režimom gravitacijskog dreniranja.
clast – klast. (1) Sastavni dio (komponenta) – zrno ili fragment
sedimenta ili sedimentne stijene koji se formirao
kao rezultat mehaničkog trošenja (raspadanja,
razaranja) velike stijenske mase, na primjer, fenoklast
(phenoclast). (2) piroklast, v. pyroclast. (3) bioklast, v.
bioclast.
clastation – drobljenje stijena. (1) Fizičko ili kemijsko
drobljenje stijenskih masa na mjestu njihova postanka
(in situ). Sinonim termina weathering (trošenje ili
raspadanje stijena). (2) Razaranje stijena s formiranjem
klastičnih sedimenata.
clastic – (1) klastičan, razdrobljen. (a) Termin koji se odnosi
na stijene ili sedimente sastavljene uglavnom
od zdrobljenih fragmenata (odlomaka) starih (već
postojećih) stijena ili minerala koji su bili transportirani
(preneseni) na stanovitu udaljenost od mjesta
njihova postanka. Termin se primjenjuje zbog toga
da bi uputio na postanak stijena ili sedimenata iz
izvora koji se nalazio i unutar i izvan bazena sedimentacije
(depositional basin). U skladu sa starijom
defi nicijom, termin clastic se često primjenjivao da
bi se istaknulo podrijetlo stijena ili sedimenata iz
izvora koji se nalazio u sedimentacijskom bazenu, za
razliku od termina detrital (detritski) koji je (također
prema starijoj defi niciji) upućivao na izvor izvan ba-
157
clastic depositional environment
zena sedimentacije. Termin clastic se također rabi za
opisivanje teksture stijena koje su nastale od takvog
materijala. (b) v. pyroclastic (c) Termin koji označava
bioklastičnu (organogeno-klastičnu) stijenu (v. bioclastic
rock). (2) klastni. Koji se odnosi na klast – zrno
ili fragment sedimentne stijene (v. clast). (3) klastik,
klastična stijena. Termin se, kao naziv za klastičnu
stijenu, obično rabi u množini – clastics (klastici). Primjeri
najšire rasprostranjenih klastika su pješčenjak
(sandstone) i šejl (shale); v. clastic rock.
clastic breccia – klastična (detritska) breča. Breča koja je
nastala kao rezultat erozije.
clastic deformation – klastična deformacija. U geologiji
– jedan od procesa dinamotermalne metamorfoze
(v. dynamothermal metamorphism) koji uključuje
drobljenje i cijepanje čestica minerala i stijena. Fragmenti
poprimaju okrugli oblik i imaju nesustavnu
orijentaciju iako je kristalogena struktura očuvana
u pojedinim slučajevima. U krajnjem slučaju stijene
mogu biti usitnjene u praškasto stanje; v. blastic deformation,
plastic deformation.
clastic depositional environment – klastična sredina
sedimentacije, klastična sedimentacijska sredina.
U sedimentologiji – tip sredine sedimentacije koja
uključuje: (1) aluvijalne sedimente (alluvial sediments)
– aluvijalne lepeze (alluvial fans), lepezne delte
(fan deltas), ravnice prepletenih (anastomoznih)
rijeka (braidplains), anastomozne (prepletene) rijeke
(braided rivers), meandrirajuće rijeke (meandering rivers);
(2) lakustričke (jezerske) sedimente (lacustrine
sediments) – jezerske delte (lake deltas), slatkovodna
jezera (freshwater lakes), slana jezera (saline lakes); (3)
eolske sedimente (eolian sediments) – dine (sipine
– dunes), interdinski sedimenti (interdune deposits),
pješčani pokrovi (sand sheets); (4) deltne sedimente
(deltaic sediments) – delte s dominantnom (prevladavajućom)
djelatnošću rijeka (river-dominated deltas),
delte s dominantnom djelatnošću valova (wave-dominated
deltas), delte s dominantnom djelatnošću
plima (tidally dominated deltas); (5) siliciklastične
obalne sedimente (siliciclastic shoreline sediments)
– uključuju: (a) obale s dominantnom (prevladavajućom)
djelatnošću valova (wave dominated shorelines)
– plaže (beaches), mikroplimni barijerni otoci (microtidal
barrier islands), pješčane žice (chenier); (b) obale
s mješovitom djelatnošću valova i plima (mixed wave-tide
infl uenced shorelines) – mezoplimni barijerni
otoci (mesotidal barrier islands), i (c) obale s dominantnom
djelatnošću plima (tide-dominated shorelines)
– plimne ravnice (tidal fl ats), estuari (estuaries);
(6) plitka siliciklastična mora (shallow siliciclastic seas)
– plimni pješčani hrptovi (tidal sand ridges), pješčani
plićaci (sand shoals), pješčani pokrovi (sand sheets);
(7) duboku morsku padinu i bazen (deep marine slope
and basin) – sedimenti padinskog kanala i klanca
(slope channel and gully deposits), sedimenti padinskog
kanjona (slope canyon sediments), sedimenti
intrapadinskog bazena (intraslope basin deposits),
pokrovi pješčanog prosipa (sand spillover sheets), padinski
zastori (slope aprons), podmorske lepeze (submarine
fans), i (8) glacijalne (ledenjačke) sedimente
(glacial sediments) – supraglacijalni (supraglacial),
glacijalno-fl uvijalni (ledenjačko-riječni – glaciofl uvial),
glacijalno-eolski (glacioeolian), glacijalno-lakustrički
(ledenjačko-jezerski – glaciolacustrine), glaci-