Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

ange chart
v. stratigraphic range. (4) meridijanski (vertikalni) red
taunšipova. Red susjednih taunšipova (katastarska
jedinica površine u SAD – v. township) koji se nalaze
između dva susjedna meridijana i smješteni su sjeverno
i južno u odnosu jedan prema drugom. Takvi
redovi se numeriraju u nizu istočno i zapadno od
glavnog meridijana s kojim su paralelni, na primjer,
meridijanski red 3 istok (range 3 east) označava treći
red taunšipova istočno od glavnog meridijana;
v. tier. (5) meridijanski (vertikalni) red sekcija. Red
susjednih sekcija (katastarska jedinica površine u
SAD – v. section, 6) koje su smještene unutar taunšipa
slično meridijanskom redu taunšipova (v. range,
4); v. tier. (6) asortiman duljina cijevi. U naftnoj industriji
– asortiman cijevi (zaštitnih i uzlaznih, bušaćih
šipki) određenih nominalnih duljina. Američki naftni
institut (American Petroleum Institute, API) defi nira tri
asortimana: (a) asortiman 1 (Range 1) uključuje nominalne
duljine zaštitnih cijevi od 4,8 do 7,5 m (16
do 25 stopa), bušaćih šipki od 5,4 do 6,6 m (18 do
22 stope) i uzlaznih cijevi od 6 do 7,2 m (20 do 24
stope); (b) asortiman 2 (Range 2) uključuje nominalne
duljine zaštitnih cijevi od 7,5 do 10,2 m (25 do 34
stope), bušaćih šipki od 8,1 do 9 m (27 do 30 stopa)
i uzlaznih cijevi od 8,4 do 9,6 m (28 do 32 stope), i
(c) asortiman 3 (Range 3) uključuje nominalne duljine
zaštitnih cijevi od 10,2 m i više (34 stope i više)
i bušaćih šipki od 11,4 do 13,5 m (38 do 45 stopa).
(7) raspon, dijapazon. U statistici – numerička razlika
(razlika numeričkih vrijednosti) između najveće i najmanje
vrijednosti u nekom nizu.
range chart – karta rasponskih zona (akrozona). Karta
na kojoj je prikazan razvoj na danom području lokalne
rasponske zone ili akrozone (v. range zone), a
često i vršne zone ili epibole (peak zone), svakog značajnog
fosilnog taksona na nivou rodova ili vrsta.
range line – granična linija meridijanskog reda taunšipova.
Meridijanska granična linija (boundary meridian
line) između taunšipova, jedna od imaginarnih
graničnih linija koje prolaze sjeverno i južno, s međusobnim
razmakom od 6 milja, i označavaju relativne
položaje istočnih i zapadnih taunšipova; v. range, 4,
township, township line.
range-overlap zone – konkurentna zona (rasponska
zona), v. concurrent range zone.
range zone – rasponska zona, akrozona, zonit. Formalna
biostratigrafska zona, slojno tijelo koje čini sav
raspon nekog odabranog elementa ukupnog skupa
fosilnih formi u stratigrafskoj sekvenciji. Riječ range
(raspon) podrazumijeva protezanje i u horizontalnom
i u vertikalnom smjeru. Sinonimi: acrozone,
zonite.
rank – stupanj metamorfoze (metamorfi zma), v. metamorphic
grade.
Rankine temperature scale – Rankineova skala temperature.
Apsolutna skala temperature (skala apsolutne
temperature) koja se bazira na stupnjevima
Fahrenheita, odnosno skala koja rabi Fahrenheitove
stupnjeve za pokazivanje temperatura iznad apsolutne
nule (absolute zero). Nula na Rankineovoj skali
je apsolutna nula, a veličina stupnjeva je jednaka
stupnjevima na Fahrenheitovoj skali temperature.
Temperatura u stupnjevima Rankinea (°R) jednaka je
9 /5 temperature u kelvinima (K). Za konverziju stupnjeva
Fahrenheita u stupnjeve Rankinea treba do-
688
rate of penetration (ROP)
dati 459,67°; v. Celsius temperature scale, Fahrenheit
temperature scale, Kelvin temperature scale, Reaumur
temperature scale.
rank wildcat – tragalačka bušotina na novom polju, v.
new-fi eld wildcat.
rapakivi – (1) rapakivi, viborgit. Termin koji se primjenjuje
u SAD za označavanje granita (v. granite) ili
kvarcnog monconita (v. quartz monzonite) karakteriziranih
postojanjem fenokristala alkalijskog glinenca
ili feldšpata (alkali feldspar phenocrysts), obično ovalnog
oblika, koji su obavijeni (okruženi) plagioklasom
(oligoklasom, albitom ili andezinom). Sinonim: wiborgite.
(2) rapakivi. Termin u pridjevnom značenju
kojim se označavaju vulkanske i plutonske eruptivne
stijene (volcanic rocks, plutonic rocks) koje sadrže fenokristale
alkalijskog glinenca ili feldšpata obavijene
(okružene) plagioklasom.
rapakivi texture – rapakivi tekstura. Tekstura eruptivnih
(magmatskih) i metamorfnih stijena (igneous
rocks, metamorphic rocks) u kojima su okrugli (zaobljeni)
kristali kalijskog glinenca ili feldšpata (potassium
feldspar), promjera nekoliko centimetara,
obavijeni (okruženi) plaštom od natrijskog glinenca
(feldšpata, sodium feldspar) i uklopljeni u fi nozrnasti
matriks sastavljen od kvarca i obojenih minerala.
rarefaction wave – P val, v. P wave.
rateable take – proizvodnja dopuštenim kapacitetom.
Proizvodnja nafte ili plina koja je u skladu s dopuštenim
količinama određenim (odobrenim) od strane
državnih regulativnih tijela.
rated potential – nominalni potencijal bušotine. Službeni
kapacitet proizvodne bušotine.
rated working pressure – maksimalni radni tlak, v.
maximum service pressure.
rate-of-change map – karta stupnja promjene. Izvedena
stratigrafska karta (derived stratigraphic map) koja
prikazuje stupanj promjene strukture, debljine ili sastava
dane stratigrafske jedinice (stratigraphic unit).
Konstruira se na bazi analize izolinija na ishodišnoj
karti (strukturnoj karti, karti izopaha, karti facijesa
itd.).
rate of drilling progress – brzina bušenja (napretka bušenjem),
v. rate of penetration.
rate of penetration (ROP) – brzina bušenja (napretka
bušenjem), mehanička brzina bušenja. U procesu
bušenja – vertikalna brzina napredovanja bušaćeg
dlijeta (drill bit) kroz formaciju (sloj) koja se obično
izražava kao izbušena duljina (interval) u jedinici vremena
(u metrima ili stopama na sat) ili katkada kao
vrijeme bušenja jediničnog intervala (u minutama
po izbušenom metru ili stopi). Brzina bušenja tvrdih
kompaktnih formacija je mala, a mekih formacija velika,
brzina bušenja formacije šejla je općenito manja
od brzine bušenja formacija pješčenjaka ili karbonata,
a brzina bušenja se normalno povećava kada
se buši porozna formacija (brzina bušenja porozne
formacije je, ovisno o tipu formacije, 1,5 do 4 puta
veća od brzine bušenja neporozne formacije – kako
porozne formacije mogu biti ležišta ugljikovodika,
porast brzine bušenja može upućivati na potencijalnu
produktivnu formaciju, a izbušena duljina većom
brzinom će pokazati debljinu perspektivne produktivne
zone). Promjene brzine bušenja, prema tome,
indirektno odražavaju tip litologije bušene formacije,
odnosno mogu ukazivati na promjenu tipa