Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

mud acid 531
mud cleaner
se obično opisuju prema boji – plavi mulj (blue mud),
crni mulj (black mud), sivi mulj (gray mud), zeleni
mulj (green mud), crveni mulj (red mud). (e) U tehnologiji
– tekuća kaša koja se sastoji od vrlo fi nih čvrstih
čestica i nalikuje na mulj ili sluz. (2) isplaka, v. drilling
mud. (3) bušaći mulj. Vodena suspenzija tvrdih (čvrstih)
čestica koje nastaju razaranjem stijena dlijetom
u procesu bušenja.
mud acid – isplačna kiselina. Smjesa solne (klorovodične)
i fl uorovodične kiseline (hydrochloric acid,
hydrofl uoric acid) s inhibitorima (inhibitors), površinski
aktivnim agensima (surfaktantima, surfactants) i
deemulgatorima (demulsifi ers) za uklanjanje isplačne
obloge (kore, mudcake, fi lter cake) otapanjem
glina koje su se nataložile na stijenki produktivne
formacije tijekom operacija završnog proizvodnog
opremanja (well completion) ili remonta bušotina
(well workover). Sinonim: mud-removal acid.
mud additives – isplačni aditivi, aditivi za isplake. U tehnologiji
isplaka – tvari koje se dodaju isplakama radi
mijenjanja njihovih kemijskih i/ili fi zikalnih svojstava.
Neki od tipova aditiva su za otežavanje (povećavanje
gustoće), smanjivanje viskoznosti, sprječavanje gubljenja
cirkulacije, smanjivanje fi ltracije, inhibiranje
šejla, emulgiranje, razbijanje pjene, regulaciju pH i
drugi.
mud aggregate – muljni agregat. Nakupina zrnaca mulja,
obično čestica veličine pijeska ili silta (alevrita),
koja nastaje uglavnom mehaničkom sedimentacijom
(mechanical deposition).
mud agitator – miješalica isplačnog rezervoara. Miješalica
s lopaticama i pogonom od elektromotora koja
se rabi za održavanje čestica oteživača u suspenziji
i na taj način jednolične relativne gustoće bušaće
isplake u cijelom isplačnom rezervoaru.
mud analysis – analiza isplake. Ispitivanje kemijskih
i fi zikalnih svojstava isplaka. Najčešće se mjere gustoća
(relativna gustoća, mud density, mud weight) i
viskoznost (mud viscosity), koji se mogu odrediti na
lokaciji bušotine (drillsite) isplačnom vagom i Marshovim
lijevkom, a druga mjerenja svojstava uključuju
fi ltraciju (fi ltration), analizu fi ltrata (fi ltrate analysis),
formiranje isplačne obloge (kore, mudcake),
sadržaj pijeska (sand content), sadržaj tekuće i čvrste
faze (liquids content, solids content), pH (pH), kationsku
izmjenu (cation exchange), električnu otpornost
(electrical resistivity) i električnu stabilnost (electrical
stability).
mud bailer – žlica za grabljenje bušaćeg mulja. U procesu
užnog udarnog bušenja – žlica koja se spušta
u bušotinu užetom (sand line) i služi za uklanjanje
čestica i krhotina probušenih stijena iz bušotine tijekom
bušenja užnom udarnom metodom (cable-tool
drilling). Sinonim: mud barrel.
mud balance – isplačna vaga. Polužna vaga (beam balance)
sa zdjelicom specifi ciranog volumena koja se
rabi za određivanje relativne gustoće (gustoće) uzorka
bušaće isplake (drilling mud density, drilling mud
weight). Sinonim: mud scales, mud weight balance.
mud ball – glinena lopta. (1) U geologiji – kuglasta
masa mulja (mud) ili muljnjaka (madstona, mudstone)
u sedimentnoj stijeni koja je nastala djelovanjem
procesa raspadanja (trošenja, weathering) i razaranja
(breakup) glinovitih sedimenata. Glinene lopte
mogu biti promjera do 20 centimetara. (2) U procesu
bušenja – velika nakupina bušaće isplake (drilling
mud) na dlijetu (bit).
mud barrel – žlica za grabljenje bušaćeg mulja, v. mud
bailer.
mud box – (1) isplačna kutija vibracijskog sita. U procesu
bušenja – sekcija vibracijskog sita za čišćenje isplake
(shale shaker) koja prihvaća struju isplake iz isplačnog
voda (mudline fl ow) i usmjerava je na sita (shaker
screens) ili skreće u gravitacijski separator (odvajač)
fragmenata probušenih stijena (sand trap) ili bazen
za otpadnu isplaku (waste pit). Sinonimi: backtank,
possumbelly. (2) isplačna kutija za sprječavanje štrcanja
isplake, v. mud saver.
mud breccia – muljna breča. Breča isušivanja ili desikacijska
breča (v. desiccation breccia) koja sadrži uglaste
ili neznatno zaobljene fragmente fi nozrnastog
argilita (fi ne-grained argillite) uklopljenog u krupnije
(grublje) zrnasti i pjeskoviti materijal.
mud cake, mudcake – (1) glinovita pogačica. U sedimentologiji
– klast u intraformacijskoj (unutarformacijskoj)
breči (intraformational breccia) koji se formirao
pucanjem pri isušivanju (desikaciji). (2) isplačna
obloga (kora, kolač). U procesu bušenja – glinovita
obloga ili sloj istaloženih čvrstih čestica isplake koji
su se formirali na propusnoj stijenki bušotine (kanala
bušotine) zbog gubljenja vode iz bušaće isplake
(fi ltrata isplake, mud fi ltrate) pri njenoj fi ltraciji u poroznu
i propusnu formaciju (sloj) tijekom procesa
rotacijskog bušenja. Isplačna obloga ima vrlo nisku
permeabilnost i, prema tome, usporava daljnje odlaženje
isplake u sloj. Sinonimi: cake, fi lter cake, fi lter
cake of mud, wall cake.
mud-cake resistivity – električna otpornost (specifi čni
električni otpor) isplačne obloge (kore, kolača), v. electrical
resistivity.
mud circulating drilling – bušenje s ispiranjem glinovitom
isplakom, v. mud drilling.
mud circulating system – isplačni cirkulacijski sustav,
sustav za cirkulaciju isplake. U procesu bušenja i remonta
bušotina – sustav na bušaćem ili remontnom
postrojenju (drilling rig, workover rig) koji služi za
pumpanje isplake u bušotinu. Bušaća isplaka se usisava
isplačnim pumpama (mud pumps) iz isplačnih
rezervoara (mud tanks) kroz usisni vod (suction line) i
pumpa kroz tlačni vod (discharge line), isplačno crijevo
(rotary hose), isplačnu glavu (swivel), radnu šipku
(kelly), bušaće šipke (drillpipes), teške šipke (drill collars)
i mlaznice (nozzles) bušaćeg dlijeta (drilling bit)
na dno bušotine. Isplaka zatim struji kroz prstenasti
prostor bušotine između kolone bušaćih alatki i stijenke
bušotine i protuerupcijski uređaj (preventer,
blowout preventer) na površinu i, nakon pročišćavanja
od čestica probušenih stijena na vibracijskim sitima
(shale shakers) i u odjeljivačima pijeska (desander)
i mulja (desilter) te uklanjanja plina u otplinjivačima
(degasser), natrag u isplačne rezervoare (mud tanks)
za ponovnu cirkulaciju.
mud cleaner – uređaj za čišćenje isplake. U procesu bušenja
– oprema u cirkulacijskom isplačnom sustavu
bušaćeg postrojenja (v. mud circulating system) koja
se primjenjuje za uklanjanje fi nih čestica probušenih
stijena (well cuttings) iz otežanih isplačnih (bušaćih)
fl uida (weighed drilling fl uids) bez prekomjernog gubitka
barita i fl uida. Uređaj je kombinacija hidrociklona
za uklanjanje mulja (desilting hydrocyclones) i vrlo