Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

moderate breeze 524
modulus of rigidity
moderate breeze – umjereni vjetar. U meteorologiji
– tip vjetra na kopnu i moru koji odgovara stupnju jakosti
vjetra (brojčanoj oznaci) 4 na Beaufortovoj skali
vjetrova (brzina vjetra između 11 i 16 čvorova, odnosno
od 20 do 28 km/h ili 5,5 do 7,9 m/s – v. Beaufort
wind scale). Na kopnu takav vjetar diže prašinu, suho
lišće i papire s tla, njiše manje grane stabala i drži
malu zastavu ispruženu. Na moru stvara male valove
(srednje visine 0,6 do 1,2 metra ili 2 do 4 stope) koji
postaju sve dulji i prilično često se pojavljuju bjeline
(»bijeli mačići«); v. Beaufort scale of waves.
moderate-energy coast – obala s umjerenom energijom
valova. Obala s umjerenom aktivnošću valova
koja je od jakog djelovanja valova zaštićena rtovima,
otocima, priobalnim grebenima, širokim dnom s blagim
nagibom, prevladavajućim vjetrovima s kopna
ili drugim faktorima i koja je karakterizirana prosječnom
visinom razbijanja valova manjom od 30 cm; v.
high-energy coast, low-energy coast.
moderate gale – umjereni olujni vjetar. U meteorologiji
– tip vjetra na kopnu i moru koji odgovara stupnju jakosti
vjetra (brojčanoj oznaci) 7 na Beaufortovoj skali
vjetrova (brzina vjetra između 28 i 33 čvora, odnosno
od 50 do 61 km/h ili 13,9 do 17,1 m/s – v. Beaufort
wind scale). Na kopnu takav vjetar neprekidno njiše
veće lisnato drveće, a hodanje protiv vjetra je otežano.
Pri tom vjetru more raste (prosječna visina valova
je 4 do 6 metara ili 13 do 20 stopa), bijela pjena nastala
lomljenjem valova se pojavljuje u obliku dugih
pruga u smjeru niz vjetar, a vodena prašina postaje
vidljiva. U hrvatskoj terminologiji se takav vjetar naziva
još vrlo jaki vjetar. Sinonimi: near gale, stiff wind;
v. Beaufort scale of waves.
moderately rich gas – srednjobogati (srednjomasni)
prirodni plin. Prirodni plin koji sadrži između 340 i
675 cm 3 /m 3 (između 2,5 i 5 galona/1.000 standardnih
kubičnih stopa) iscrpljivog etana i težih ugljikovodika
pri temperaturi 15,6°C; v. lean gas, very rich
gas, wet natural gas.
moderately sorted – srednjosortiran. Termin za označavanje
sortiranog sedimenta (sorted sediment) koji po
stupnju sortiranosti zauzima srednji položaj između
dobro sortiranog sedimenta (well-sorted sediment) i
slabo sortiranog sedimenta (poorly sorted sediment) i
koji ima koefi cijent sortiranosti (v. sorting coeffi cient)
u rasponu od 2,5 do 4,0.
moderately undersaturated oil reservoir with initial
free gas cap – umjereno nezasićeno naftno ležište
s originalnom plinskom kapom. Naftno ležište s
tlakom zasićenja manjim od ležišnog tlaka u kojem
egzistira originalna plinska kapa unatoč, paradoksalno,
nezasićenoj naftnoj zoni. Jedno od objašnjenja
postojanja originalne kape jest da je cirkulirajuća
slojna voda uklonila dio plina iz nafte nakon
akumulacije zbog diferencijalne topljivosti različitih
ugljikovodika u vodi (topljivost lakših ugljikovodika
u vodi je veća od topljivosti težih). Primjeri tog
tipa naftnog ležišta su neke vapnenačke formacije
u Iranu.
moderately undersaturated oil reservoir with no
free gas cap – umjereno nezasićeno naftno ležište bez
plinske kape. Naftno ležište s tlakom zasićenja nešto
nižim od ležišnog tlaka.
moderately volatile oil reservoir – ležište srednjohlapljive
nafte. Ležište koje sadrži naftu s relativno veli-
kim udjelom komponenata od etana do, uključivo,
dekana pri ležišnoj temperaturi; v. volatile crude oil,
volatile oil reservoir.
modifi ed alkaline fl ood (fl ooding) – modifi cirano istiskivanje
nafte alkalnom otopinom, modifi cirano alkalno
zavodnjavanje. Varijanta procesa alkalnog zavodnjavanja
(v. alkaline fl ood) naftnog ležišta (metoda
povećanja iscrpka nafte/EOR-metoda) s dodatkom
pomoćne površinski aktivne tvari (kosurfaktant) i/
ili polimera radi regulacije pokretljivosti primarnog
injektiranog obroka.
modifi ed cement – modifi cirani cement. Cement kojem
su promijenjena kemijska i/ili fi zikalna svojstva
dodavanjem aditiva, za razliku od čistog cementa (v.
neat cement).
modifi ed drift – stratifi cirani (slojeviti) nanosi, v. stratifi
ed drift.
modifi ed in-situ shale oil recovery – modifi cirano
podzemno dobivanje nafte iz škriljavaca. Proces dobivanja
nafte iz škriljavaca rudarskom metodom i
bušotinama. Stijena se djelomično vadi rudarskim
načinom i zatim destilacijom preostalog škriljavca u
stvorenoj podzemnoj retorti i vađenjem nafte (ulja)
bušotinama; v. shale oil.
modifi ed Mercalli scale – modifi cirana Mercallijeva
skala. Skala intenziteta potresa podijeljena u 12 stupnjeva
(pri čemu stupanj I označava intenzitet potresa
koji ljudi ne osjećaju, a stupanj XII intenzitet gotovo
potpuno razornog potresa). Čini reviziju Mercallijeve
skale napravljenu od Wooda i Neumanna (1931. g.);
v. Rossi-Forel scale.
modular drilling rig – modulna morska (odobalna) bušaća
platforma. Morska (odobalna) bušaća platforma
(off shore drilling platform) čije su pojedine jedinice,
na primjer, isplačna jedinica (mud unit), bušaća dizalica
(drawworks), cementacijska jedinica (cementing
unit), montirane na saonicama (skids) i mogu se instalirati
na raznim mjestima na platformi. Sinonimi:
modular platform, modular rig.
modular platform – modulna morska (odobalna) bušaća
platforma, v. modular drilling rig.
modular rig – modulna morska (odobalna) bušaća platforma,
v. modular drilling rig.
modular-spaced workover rig – modulno remontno
postrojenje (uređaj). Tip remontnog postrojenja (workover
rig) koje se može rastaviti i transportirati u modulima
ili segmentima. Primjenjuje se na morskim
(odobalnim) bušotinama (off shore wells).
module of platform – modul platforme. Samostalna
jedinica (self-contained unit) sklopljena na kopnu,
prevezena šlepom na more i montirana na morskoj
(odobalnoj) platformi (off shore platform). Neki uobičajeni
moduli proizvodne platforme su glava bušotine
(wellhead), moduli za separaciju nafte i plina
(oil and gas separation module), komprimiranje plina
(gas compression module) i proizvodnju struje (power
generation module), isplačni modul (mud module) i
drugi. Težina modula može biti i do 2.000 tona.
modulus of elasticity in shear – modul elastičnosti pri
smicanju, modul smicanja (krutosti, torzije), v. shear
modulus.
modulus of incompressibility – volumenski modul elastičnosti,
v. bulk modulus.
modulus of rigidity – modul krutosti (smicanja, torzije),
v. shear modulus.