Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

drilling break 256
poli vrtaćeg stola (rotora, master bushing) na radnoj
platformi (podištu, drill fl oor) bušaćeg postrojenja
(garniture). Sinonim: bowl, slip bowl.
drilling break – (1) promjena brzine bušenja. Naglo
(iznenadno) povećanje (porast) ili smanjenje (pad)
brzine bušenja (napretka bušenjem, prodiranja bušaćeg
dlijeta u sloj, rate of penetration). Katkada pokazuje
da je dlijeto prodrlo u zonu s visokim tlakom
i da, prema tome, postoji mogućnost erupcije. (2)
povećanje (porast) brzine bušenja. Povećanje (porast)
brzine bušenja (napretka bušenjem, prodiranja bušaćeg
dlijeta u sloj, rate of penetration) pri promjeni
sastava bušenih stijena. Često upućuje na ulaz dlijeta
u poroznu zonu.
drilling by rotation – rotacijsko bušenje, v. rotary drilling.
drilling cable – bušaće uže. U procesu bušenja – teško,
gipko uže izrađeno od brojnih strukova ili pletenica
čelične žice omotanih oko čelične jezgre ili od višestruko
pletenih kudjeljnih vlakana spojenih u strukove.
Promjer bušaće užadi je obično od 12,7 mm do
50,8 mm (½ do 2 inča), a klasifi ciraju se prema tipu
jezgre, broju strukova omotanih oko jezgre i broju
žica u svakom struku (na primjer, uže koje se široko
primjenjuje u procesu bušenja je tipa 6x19, s nezavisnom
jezgrom – brojke znače da je uže spleteno
od šest strukova ili pletenica i da svaki struk ima 9
vanjskih i 9 unutarnjih žica i središnju jezgru). Bušaće
uže se primjenjuje u procesu rotacijskog (rotornog)
bušenja za dizanje i spuštanje bušaće opreme, a u
procesu užnog udarnog bušenja kao uže za koje se
pričvršćuje bušaće dlijeto i kao spojni sklop između
udarne bušaće šipke i njihala (balansira). Životni vijek
(vijek trajanja) bušaćeg užeta se mjeri (procjenjuje)
tona-kilometrima ili tona-miljama (količina rada
koja je potrebna za transport tereta na udaljenost
od 1 kilometra ili 1 milje). Najvećem habanju je užad
podvrgnuta na dva mjesta – na vrhu koloturova nepokretnog
koloturnika ili na dnu koloturova pokretnog
koloturnika (pri dizanju teške kolone bušaćih
alatki tijekom njena spuštanja u bušotinu i izvlačenja
iz bušotine) – ti oštro napregnuti dijelovi užeta
se nazivaju »točkama vješanja« (pickup points) – i na
mjestu bubnja dizalice na kojem počinje novi sloj ili
namotaj užeta (taj dio se naziva »točka namotaja«,
lap point). Prije zamjene cijelog bušaćeg užeta ono
se periodički mijenja u točki vješanja na koloturniku
i točki namotaja na bubnju dizalice – labavljenjem sidra
mrtvog kraja užeta (dead-line anchor) otpusti se
nekoliko stopa novog užeta s bubnja na kojem je namotan
njegov neiskorišteni dio, a na bubnju dizalice
se odreže i ukloni istrošeni dio užeta. Sinonimi: block
line, cable, drilling cable, drilling line, drilling rope, drill
rope, rotary drill line, rotary line, wire line.
drilling capacity – kapacitet bušaćeg postrojenja (uređaja).
Maksimalna dubina bušenja za koju je projektirano
i opremljeno dano bušaće postrojenje (uređaj,
drilling rig).
drilling cements – cementi za bušotine, v. oilwell cements.
drilling collar – teška šipka, v. drill collar.
drilling conductor hole – bušenje kanala bušotine za
konduktor, v. conductor hole.
drilling conductor pipe hole – bušenje kanala bušotine
za konduktor, v. conductor hole.
drilling derrick
drilling contract – ugovor o bušenju. Ugovor između
bušaćeg poduzetnika (drilling contractor) i operatora
koji drži rudarsko ovlaštenje (mineral rights) ili
predstavlja vlasnika rudarskog ovlaštenja (mineral
rights owner) za bušenje na danoj lokaciji do određene
dubine ili horizonta kojim se defi niraju obveze
i prava svake strane i specifi ciraju uvjeti bušenja
i tehnički podaci (datum početka bušenja, dubina
bušotine (u metrima ili stopama), formacije koje se
buše, promjer bušotine (kanala bušotine), promjer,
težina i tip teških bušaćih šipki, maksimalni otklon
smjera kanala bušotine od okomice, promjeri kolona
zaštitnih cijevi do određenih dubina, svojstva bušaće
isplake, program karotaže, program cementacije
zaštitnih kolona, vrste ispitivanja, odnosno testiranja
bušotine i program završnog proizvodnog opremanja
bušotine). Postoje četiri tipa ugovora o bušenju:
(a) ugovor po danu bušenja (v. daywork drilling contract);
(b) ugovor tipa »ključ u ruke« (v. turnkey drilling
contract); (c) ugovor po metru bušenja (v. footage drilling
contract), i (d) kombinirani ugovor o bušenju (v.
combination drilling contract).
drilling contractor – bušaći poduzetnik. Osoba ili poduzeće
koji posjeduju bušaće postrojenje (drilling
rig) i izvode radove bušenja.
drilling control – automatski regulator opterećenja bušaćeg
dlijeta, v. automatic driller.
drilling core – jezgra, v. core, 1c.
drilling costs – troškovi bušenja. Novac koji je potrošen
po metru ili stopi izbušenog kanala bušotine.
drilling crew – bušaća ekipa (brigada, osoblje), posada
bušaćeg postrojenja (garniture). Ekipa radnika na
bušaćem postrojenju (garnituri) na kopnu i bušaćoj
platformi na moru. Obično se sastoji (prema tradicionalnom
hijerarhijskom redoslijedu od najvišeg
radnog mjesta do nanjnižeg) od bušača (v. driller),
tornjaša (v. derrickman), motoriste (v. motorman) i
dva do četiri klinaša (v. fl oorman). Svim operacijama
bušenja i radovima na bušaćem postrojenju upravlja
šef bušaćeg postrojenja (v. toolpusher). Operator
ili servisno poduzeće koje izvodi bušenje ima svog
predstavnika na radilištu bušenja (company representative).
Sinonimi: drill crew, drilling gang, drilling
personnel, drilling rig crew, rig personnel.
drilling curve – krivulja bušenja. Dijagram zavisnosti
dubine bušotine (well depth) i vremena bušenja (drilling
time).
drilling cuttings – čestice (krhotine) probušenih stijena,
bušaći mulj, v. drill cuttings.
drilling derrick – bušaći toranj, toranj za bušenje. U procesu
bušenja – visoki vertikalni toranj sastavljen od
čeličnih rešetkastih elemenata (u prošlosti drvenih)
koji se montira iznad bušotine i služi za smještaj i
potporu različitih sklopova opreme, pribora i instrumenata
za izvođenje bušenja i opremanje bušotine
te bušaćih šipki i drugog cijevnog materijala i za
spuštanje u bušotinu i dizanje (izvlačenje, vađenje)
iz nje bušaće i proizvodne opreme. Sastoji se od vršne
stojke (koze, gin pole), gornje ili vršne platforme
(platforme krune bušaćeg tornja, crow’s nest), podišta
(platforme) nepokretnog koloturnika (water
table), podišta (platforme) tornjaša (monkey board),
nogu (obično četiri, derrick legs), horizontalnih nosača
nogu (derrick girders, derrick girts), kosih (dijagonalnih)
nosača nogu (derrick braces) i ljestava (derrick