Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

arenitic
neovisno o njihovu sastavu, na primjer, za označavanje
pješčenjaka (sandstone), arkoza (arkose), grauvaka
(graywacke) i kalkarenita (calcarenite). Termin
arenit je ekvivalentan terminu psamit (psammite);
v. lutite, rudite. (2) Relativno čisti pješčenjak koji je
dobro sortiran, ne sadrži ili sadrži neznatnu količinu
vezivnog (cementirajućeg) materijala i ima relativno
jednostavan mineralni sastav – osobito čisti ili gotovo
čisti, kemijski vezani (cementirani) pješčenjak koji
sadrži manje od 10% glinovitog veziva (cementa) i za
koji se pretpostavlja da je sporo i selektivno taloženi
sediment višestruko ispran strujama. Termin se rabi
za karakteristike glavne (osnovne) kategorije pješčenjaka,
za razliku od vake (v. wacke). Oblik pridjeva:
arenitski (arenitic). Sinonim: arenyte.
arenitic – arenitni, arenitski, v. arenite.
arenose – arenozan. Koji sadrži veliku količinu grubozrnastog
pijeska (grita) ili fi nozrnastog pijeska; v
gritty.
arenyte – arenit, v. arenite.
areometer – areometar, hidrometar, v. hydrometer.
argillaceous – glinovit, argilitni, argilitski. (1) Koji se odnosi
na glinu, koji je uglavnom sastavljen od gline
ili koji sadrži čestice veličine gline ili minerale gline,
na primjer, argilitna ruda (argillaceous ore) u kojoj je
glina glavni mineral u žili i osobito sedimenti (poput
lapora) ili sedimentne stijene (poput šejla) koji sadrže
znatnu količinu gline. Sinonimi: argillous, clayey,
pelolithic; v. argillic, lutaceous, pelitic, shaly. (2) Termin
koji označava svojstveni (specifi čni) miris koji ispušta
glinovita (argilitna) stijena (argillaceous rock) kada se
na nju dahne. (3) Koji se odnosi na argilit (v. argillite).
argillaceous conglomerate – glinoviti (argilitni) konglomerat
(valutičnjak), v. conglomerate.
argillaceous feldspar sandstone – glinoviti (argilitni)
feldšpatski (glinenčev) pješčenjak. Idealizirani krajnji
član pješčenjaka čiji se detritus promjera pješčanih
čestica sastoji samo od feldšpata (glinenca) i čiji sadržaj
detritičnog matriksa premašuje 15%.
argillaceous limestone – glinoviti (argilitni) vapnenac
(vapnenjak). Vapnenac sa znatnim sadržajem (količinom)
gline (ali manjom od 50%).
argillaceous quartz sandstone – glinoviti (argilitni)
kvarcni pješčenjak. Idealizirani krajnji član pješčenjaka
čiji se detritus promjera pješčanih čestica sastoji
samo od kvarca i čiji sadržaj detritičnog matriksa
premašuje 15%.
argillaceous sandstone – glinoviti (argilitni) pješčenjak.
(1) Opći termin koji se rabi za označavanje nečistog
pješčenjaka s neodređenim sadržajem (količinom)
fi nog silta i gline. (2) Relativno slabi pješčenjak (neprikladan
za graditeljsku namjenu) sa znatnim sadržajem
(količinom) gline koja služi kao cementirajući
(vezivni) materijal; v. clayey sandstone.
argillation – argilacija. Proces razvoja kaolinita i drugih
minerala gline pri trošenju primarnih alumosilikata
(aluminijskih silikata).
argillic – glinovit. Koji se odnosi na glinu ili minerale gline,
na primjer, glinovita alteracija (argillic alteration)
pri kojoj neki minerali u stijeni prelaze u minerale iz
skupine glina; v. argillaceous.
argilliferous – glinovit. Koji je bogat glinom; koji stvara
(formira) glinu.
argillite – argilit. (1) Gusta (kompaktna) stijena koja potječe
ili od madstona (klejstona ili siltstona) ili od šej-
56
arithmetic average permeability
la i koja je pretrpjela nešto viši stupanj stvrdnjavanja
(kompakcije) nego madston ili šejl i ima manje jasno
izraženu laminaciju (slojevitost) u usporedbi sa šejlom
i ne posjeduje njegovu škriljavost (bilo paralelnu
slojevitosti, bilo razvijenu u drugim smjerovima)
i također je bez klivaža koji je karakterističan za slejt
(slate). Sinonim: argillyte; v. clay slate. (2) Termin koji
se primjenjuje za označavanje glinovite stijene (argillaceous
rock) vezane (cementirane) prirodnim silicijdioksidom
i glinjaka (klejstona, claystone) koji se u
cijelosti sastoje od minerala gline (clay minerals).
argillization – argilizacija, glinizacija. Supstitucija (replacement)
ili alteracija (alteration) glinenaca (feldšpata)
s nastankom minerala gline, osobito onih
koji ulaze u sastav stijena oko rudnih žila.
argillyte – argilit. (1) v. argillite. (2) Zastarjeli sinonim za
ortoklas (orthoclase).
argon 40/argon 39 age method – argonova metoda
određivanja starosti (datiranja). Varijanta kalij-argonove
metode određivanja geološke starosti ili datiranja
(v. potassium-argon age method) u kojoj se ispitivani
uzorak najprije ozrači neutronima pretvarajući
dio kalija-39 u argon-39. Argon se zatim ekstrahira iz
uzorka i analizira se njegov izotopni sastav. Količina
argona-39 je mjera sadržaja kalija, a omjer argona-40
i argona-39 je funkcija starosti. Katkada je moguće
detektirati strani argon i odrediti je li ispitivani materijal
bio poremećen kasnijim termičkim ili kemijskim
zbivanjima.
arid – aridan, suh. Termin za označavanje klime za koju
je karakteristična suša, defi nirana različito – kao količina
kiše koja je nedovoljna za rast bilja ili postizanje
uroda bez irigacije. Godišnja količina padavina iznosi
manje od 250 mm. Termin aridan također označava
uvjete kada je brzina isparavanja veća od brzine precipitacije.
Sinonim: dry.
arid cycle – aridni ciklus erozije. Ciklus erozije u aridnom
području; v. normal cycle.
Arikareean – erikarij, arikaree. Kontinentalni kat gornjeg
oligocena (Upper Oligocene) u Sjevernoj Americi
– iznad vitnija (Whitneyan), a ispod hemingforda
(Hemingfordian).
arithmetical average – aritmetička sredina, v. arithmetic
mean.
arithmetically weighted average permeability – aritmetička
srednja permeabilnost, v. arithmetic average
permeability.
arithmetically weighted average porosity – aritmetička
srednja poroznost, v. arithmetic average porosity.
arithmetically weighted average reservoir pressure
– aritmetički srednji ležišni tlak, v. arithmetic average
reservoir pressure.
arithmetical mean – aritmetička sredina, v. arithmetic
mean.
arithmetic average permeability – aritmetička srednja
permeabilnost. Srednja permeabilnost ležišta
određena kao kvocijent sume vrijednosti permeabilnosti
i ukupnog broja analiziranih uzoraka stijene
(podataka mjerenja), tj. određena kao aritmetička
sredina (arithmetic mean) podataka. Aritmetička
srednja permeabilnost se također može odrediti kao
kvocijent sume srednjih vrijednosti permeabilnosti
jezgrovanih bušotina i ukupnog broja jezgrovanih
bušotina na ležištu. Aritmetička sredina je najčešće
upotrebljavana metoda određivanja srednje perme-