Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

lithostratigraphic classifi cation 476
Llandeilian, Llandeillian, Llandeillian stage
lithostratigraphic classifi cation – litostratigrafska klasifi
kacija. Organizacija slojeva stijena u jedinice na
bazi njihovih litoloških svojstava. Osnovna jedinica
je formacija (v. formation).
lithostratigraphic horizon – litostratigrafski horizont,
v. lithohorizon.
lithostratigraphic unit – litostratigrafska jedinica.
Defi nirano tijelo sedimentnih, ekstruzivnih eruptivnih,
metasedimentnih ili metavulkanskih slojeva
koje je izdvojeno i omeđeno na bazi stanovitih
prevladavajućih litoloških svojstava (karakteristika,
značajki) i stratigrafskog položaja. Općenito je sukladno
sa zakonom superpozicije (v. law of superposition)
i obično je stratifi cirano i pločastog oblika.
Granice litostratigrafskih jedinica se postavljaju na
mjestima litološke promjene ili na jasnim kontaktima
ili proizvoljno unutar zona gradacije. Osnovna
jedinica je formacija (v. formation). Naziv litostratigrafske
jedinice se sastoji od dviju riječi – geografskog
imena (izvedenog od tipskog lokaliteta na kojem
se najizrazitije očituju glavne osobitosti dane
jedinice) i opisnog litološkog termina (koji obično
upućuje na dominantan tip stijene) ili samo naziva
odgovarajućeg litološkog tipa stijena; obje riječi se
pišu velikim početnim slovom. Sinonimi: geolith, lithologic
unit, lithostratic unit, rock-stratigraphic unit,
rock unit.
lithostratigraphic zone – litostratigrafska zona, v. lithozone.
lithostratigraphy – litostratigrafi ja, petrostratigrafi ja,
stratigrafi ja stijena. Dio stratigrafi je koji se bavi izučavanjem
litologije slojeva (lithology of strata) i njihove
klasifi kacije u jedinice na bazi litološkog karaktera.
Sinonimi: petrostratigraphy, rock stratigraphy.
lithostrome – litostroma. Sedimentna jedinica (sedimentary
unit) koja se sastoji od jednog ili više slojeva
s uglavnom homogenim ili jednoliko heterogenim
litološkim karakterom i predstavlja trodimenzijski
analog litotopa (v. lithotope), osobito pojedinačna
jezičasta izbočina litosome (v. lithosome). Termin se u
biti smatra sinonimom termina lithosome i lithotope
(kako ih defi niraju neki geolozi).
lithotectonic unit – litotektonska jedinica. Asocijacija
stijena (assemblage of rocks) koja je izdvojena u jedinicu
na bazi strukturnih ili deformacijskih osobitosti,
uzajamnih odnosa, podrijetla (postanka) ili povijesne
evolucije. Litotektonska jedinica može biti eruptivna
(magmatska, igneous), sedimentna (sedimentary) ili
metamorfna (metamorphic).
lithotope – litotop. (1) Područje ili površina homogenog
(jednoličnog) sedimenta, sedimentacije ili sredine
s jednakim uvjetima sedimentacije, uključujući
organizme karakteristične za takve uvjete. (2) Paleoekološki
termin, koji je prvobitno bio predložen
za karakteristike sedimentne stijene kao biotopa sa
sačuvanom zajednicom živih organizama ili biocenozom,
a kasnije je defi niran kao karakteristika stijene
koja je pokazatelj uvjeta sredine sedimentacije
(uključujući njene i fi zičke i biološke manifestacije).
Kasnije se termin primjenjivao za označavanje stratigrafske
jedinice, dijela stratigrafskog presjeka, pojedinih
(specifi čnih) tipova sedimenata ili stijena ili
tijela homogenih (jednoličnih) sedimenata koji su se
formirali pri postojanim uvjetima sedimentacije (u
postojanoj taložnoj sredini) i također u neopipljivom
smislu za označavanje sredine sedimentnih stijena i
fi zičke sredine; v. lithofacies, lithostrome.
lithozone – (1) litozona, litostratigrafska zona. Neformalni
termin za označavanje slojnog tijela (body of
strata) koje je na uobičajen način izdvojeno u jedinicu
po litološkim obilježjima, ali za koje nema dovoljno
potrebe ili dovoljno podataka koji bi opravdali
njegovo svrstavanje u formalnu jedinicu, na primjer,
zona šejla (shaly zone) u donjem dijelu formacije
Parker, produktivna naftna zona (oil-producing zone)
Burgan. Sinonim: lithostratigraphic zone. (2) litozona,
v. lithizone.
littoral – litoralni, obalni. (1) Koji se odnosi na bentosku
oceansku sredinu ili dubinsku oceansku zonu (zonu
između nivoa visoke i niske plime – v. depth zone).
Termin se također odnosi na organizme te sredine.
Sinonim: intertidal; v. supralittoral. (2) Termin koji se
odnosi na dubinsku oceansku zonu između obale i
dubine oko 200 metara, ali je zastario i nepreporučljiv
za primjenu budući da u tom smislu (značenju)
uključuje neritsku zonu (neritic zone); v. sublittoral,
supralittoral.
littoral current – obalna struja. Oceanska struja koja je
izazvana (uzrokovana) nasrtanjem valova na obalu
pod nekim kutom i teče paralelno s obalom i u njenoj
blizini. Sinonim: longshore current; v. littoral drift.
littoral drift – obalni nanos. Materijal (poput oblutaka,
šljunka, pijeska, fragmenata ljuštura) koji se obalnom
strujom (v. littoral current) premješta duž obale.
Sinonimi: longshore drift, shore drift.
littoral shelf – obalni šelf (pličina). Plitki priobalni i na
terasu nalik dio uronjenog jezerskog dna koji je formiran
kombiniranim djelovanjima (utjecajima) erozije
valovima (wave erosion) i sedimentacije strujama
(current deposition). Obalni šelf se često proteže na
znatnoj udaljenosti od obale u dubinu jezera.
live oil – (1) plinizirana (nestabilizirana) nafta. Sirova
nafta koja sadrži svoj originalni otopljeni plin (koja
nije stabilizirana), za razliku od otplinjene (stabilizirane,
»mrtve«) nafte. Sinonim: wild oil. (2) pokretljiva
nafta. Nafta koja može strujati kroz stijenu i može se
proizvoditi.
liverworts (Hepaticae) – jetrenjače, jetrenjarke, mahovine
jetrenjarke. Razred briofi ta (mahovina, bryophytes).
Karakterizirane su puzećom steljkom (creeping
thallus) ili račvasto razgranatom (dichotomously
branched thallus) i nemaju ni korijenje (roots) niti
lišće (leaves), nego jednostanične rizoide (unicellular
rhizoids). Stratigrafska rasprostranjenost: devon-danas.
living quarter off shore platform – stambena (morska
stambena, odobalna stambena) platforma, v. quarters
platform.
living fossil – živi fosil. Organizam (životinja ili biljka)
koji je živio u geološkoj prošlosti, odnosno koji je poznat
kao fosil iz ranijeg geološkog vremena (iz ranijih
geoloških sedimenata), i koji je pretrpio relativno
malu promjenu (modifi kaciju) od tog ranijeg razdoblja
i živi i danas. Primjeri živih fosila su celakanti
(coelacanths), ksifosuridi (horseshoe crabs), gingko
(ginkgoes), cikadi (cycads), preslice (horsetails), crvotočine
(club mosses) i mnogi drugi.
lixivation – izluživanje, v. leaching.
Llandeilian, Llandeillian, Llandeillian stage – landilo,
llandeilo. Stratigrafski kat srednjeg ordovicija (Middle