Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

vertical pressure log 943
vertical sweep effi ciency
vertical pressure log – alatka za višestruko ispitivanje
slojeva, v. repeat formation tester.
vertical profi le – vertikalni profi l (presjek). Projekcija kanala
bušotine u vertikalnoj ravnini što je paralelna s
azimutom smjera i usklađena s mjerilom vertikalne
dubine.
vertical profi ling – vertikalno profi liranje, v. vertical seismic
profi ling.
vertical reservoir heterogeneity – vertikalna heterogenost
ležišta. Promjena svojstava ležišne stijene u
vertikalnom presjeku ležišta. Najvažniji parametar
koji određuje vertikalnu heterogenost je permeabilnost,
odnosno stupanj promjene permeabilnosti po
vertikalnom presjeku. Permeabilnost može varirati
nekoliko redova veličine unutar samo nekoliko desetaka
centimetara debljine sloja. Varijacije poroznosti
i zasićenja vodom, prirodno, također postoje, ali su
neznatne u usporedbi s permeabilnošću. Vertikalna
heterogenost ležišta se može direktno opažati analizom
jezgara i karotaže te ispitivanjem (testiranjem)
ležišta.
vertical section – vertikalni presjek. (1) Prirodni ili
umjetni vertikalni izgled stijena ili tla, kao na morskoj
litici ili strani kanjona. (2) Presjek (section) ili dijagram
koji predstavljaju vertikalni segment Zemljine kore
u njenom stvarnom izgledu ili kako bi ona izgledala
kada bi taj segment bio presječen vertikalnom ravninom,
na primjer, stupasti presjek (columnar section)
ili strukturni presjek (structural section).
vertical seismic profi le while drilling – vertikalno seizmičko
profi liranje u procesu bušenja, v. seismic-whiledrilling
vertical seismic profi le.
vertical seismic profi ling (VSP) – vertikalno seizmičko
profi liranje. Registriranje seizmičke energije iz izvora
energije (obično vibrator) na površini blizu bušotine
geofonima u kanalu bušotine na raznim dubinama
radi dobivanja slike podzemlja visoke rezolucije u
okolišu kanala bušotine. Geofoni se obično nalaze
na pravilnim razmacima (30 metara/100 stopa ili
manjim). Prikazuje se dijagramom u obliku uzajamne
zavisnosti dubine bušotine i vremena nailaska
valova. Vertikalno seizmičko profi liranje daje pouzdane
podatke o brzini i obično se izvodi istodobno
kada i karotaža sondama na kabelu. Primjenjuje se
u eksploatacijskom bušenju (developmental drilling)
kako bi se dobila detaljna slika ležišta i odredila mjesta
najdjelotvornijeg bušenja. Također se rabi za korelaciju
podzemne geologije u bušotini sa seizmičkim
profi lima na površini radi točnog određivanja
intervalnih seizmičkih brzina i konverzije vremena u
dubinu. Neke varijante vertikalnog seizmičkog profi
liranja uključuju: (a) profi liranje s nultim međurazmakom
(nultim ofsetom) – izvor seizmičke energije
se nalazi 90 do 150 metara (300 do 500 stopa) od bušotine
(zero off set vertical seismic profi ling, zero off set
VSP); (b) profi liranje s konstantnim međurazmakom
(konstantnim ofsetom) – izvor seizmičke energije je
daleko 1600 metara (1 milju) od bušotine (constant
off set vertical seismic profi ling, constant off set VSP); (c)
profi liranje s pomicanjem izvora – izvori seizmičke
energije se pomiču od bušotine između snimanja
(walkaway vertical seismic profi ling, walkaway VSP);
(d) azimutno profi liranje – izvori seizmičke energije
su razmaknuti u raznim smjerovima (azimuthal vertical
seismic profi ling, azimuthal VSP), i (e) inverzno
profi liranje – izvor seizmičke energije se nalazi u bušotini,
a geofoni na površini (reversed vertical seismic
profi ling, reversed VSP).
vertical separation – vertikalni prividni rasjedni pomak.
Vertikalno mjerena udaljenost (razmak) između dviju
strana rasjedom pomaknutog sloja, vertikalna
komponenta rasjednog pomaka po nagibu.
vertical separator – vertikalni separator. Separator
nafte i plina vertikalne konstrukcije koji se rabi za
separaciju plina i tekućine (dvofazni separator, twophase
separator) ili plina, nafte i vode (trofazni separator,
three-phase separator). Često se primjenjuje za
separaciju produkcije bušotine s niskim do srednjim
plinskim faktorom (GOR) i kada se očekuju relativno
veliki »čepovi« tekućine u protoku. Može imati
konusno dno za skupljanje pijeska. Zauzima mali
prostor (što je važno ondje gdje je prostor skup, na
primjer, na odobalnim platformama). Međutim, budući
da je smjer strujanja plina u vertikalnoj posudi
(uzlazno strujanje) suprotan smjeru padanja kapljica
tekućine, vertikalni separator za jednak kapacitet
separacije može biti većih dimenzija i skuplji od horizontalnog.
vertical shift – amplituda rasjeda. Vertikalna komponenta
rasjednog pomaka
vertical slip – vertikalni rasjedni pomak (rasjedni pomak
po nagibu). Vertikalna komponenta ukupnog ili čistog
rasjednog pomaka (v. net slip). Jednaka je vertikalnoj
komponenti rasjednog pomaka po nagibu
(dip slip). Sinonim: vertical dip slip; v. horizontal slip.
vertical stack – vertikalno sumiranje seizmičkih zapisa.
U seizmičkoj prospekciji – slaganje ili miješanje seizmičkih
zapisa registriranih pri paljenjima izvedenim
u istoj ili bliskim točkama paljenja bez preliminarne
korekcije za udaljenost između točke paljenja i pribora.
Rabi se osobito kada se primjenjuju površinski
izvori uzbude – (udari padom utega, zračni i plinski
topovi) – zapisi od nekoliko uzastopnih udara utega
ili vibracija se zbrajaju bez prethodnih statičkih ili dinamičkih
korekcija.
vertical sweep – vertikalni obuhvat ležišta, obuhvat ležišta
po debljini. Dio volumena naftnog ležišta koji je
obuhvaćen, tj. koji je pod efi kasnim utjecajem istiskivajućeg
(injektiranog) fl uida u vertikalnom smjeru,
odnosno po njegovoj debljini. Sinonimi: vertical conformance,
vertical coverage, vertical sweepout; v. areal
sweep, volumetric sweep, vertical sweep effi ciency.
vertical sweep effi ciency – vertikalni koefi cijent obuhvata
ležišta, koefi cijent obuhvata ležišta po debljini.
Dio vertikalnog presjeka naftnog ležišta (slojeva ili
zona) koji je obuhvaćen, odnosno koji je pod efi kasnim
utjecajem istiskivajućeg (injektiranog) fl uida (ili
toplinske fronte). Čini omjer pornog volumena svih
slojeva naftnog ležišta obuhvaćenog injektiranim
fl uidom (ili toplinskom frontom) i pornog volumena
svih slojeva iza fronte injektiranog fl uida (ili iza toplinske
fronte). Na vertikalni koefi cijent obuhvata
utječu vertikalna heterogenost ležišta (odnos horizontalne
i vertikalne permeabilnosti), koefi cijent pokretljivosti
fl uida, kapilarne sile, stupanj gravitacijske
segregacije fl uida (ovisno o kutu nagiba slojeva) i
ukupan injektirani volumen fl uida. Sinonimi: invasion
sweep effi ciency, vertical displacement effi ciency;
v. vertical sweep, areal sweep effi ciency, volumetric
sweep effi ciency.