Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

near wildcat 547
negative separation
mjena svojstava formacije (ležišne stijene) ili fl uida
oko kanala bušotine, kemijskih reakcija u formaciji ili
kanalu bušotine, mehaničkih problema ili neodgovarajuće
metode završnog proizvodnog opremanja
bušotine i mogu djelovati u samom ležištu ili unutar
kanala bušotine. Uzroci smanjenja proizvodnje
naftne ili plinske bušotine mogu biti: (a) djelomično
raskrivanje produktivnog sloja bušenjem ili perforiranjem
(utjecaj je sličan skin-efektu, tj. smanjenoj
permeabilnosti u okolišu kanala bušotine – v. partial
penetration); (b) zagađenje (začepljenje) perforacija
kamencem ili drugim odloženim čvrstim česticama
(kalcijskim karbonatom i sulfatom, natrijskim kloridom,
sumporom i drugim mineralima – začepljene
perforacije smanjuju protok nafte, v. scale deposit,
precipitate formation); (c) precipitacija parafi na ili
asfaltena (najčešće se odlažu blizu površine, ali se
parafi n često može nakupljati i u blizini perforacija
bušotine, pa odloženi talozi smanjuju protok nafte
– v. asphaltene precipitation, paraffi n precipitation);
(d) smanjenje relativne permeabilnosti (u naftnim
ležištima se usljed pada tlaka oslobađa plin, a u plinskim
ležištima može doći do formiranja kondenzatne
faze tako da povećanje zasićenja ležišta tim, sekundarnim,
fazama smanjuje permeabilnost za fl uid
koji se proizvodi – naftu ili plin); (e) blokade emulzijom
(nastaju u kanalu bušotine ili u njegovu okolišu
i mogu ne samo ograničiti nego i potpuno prekinuti
proizvodnju iz ležišta – v. emulsion block), i (f) urušenje
formacije (javlja se kod slabo vezanih formacija
usljed velikog pada tlaka u okolišu kanala bušotine,
a posljedica je promjena strukture pora i smanjenja
permeabilnosti, te kod mekih formacija usljed pada
tlaka u ležištu i tlaka iznad zaliježućih naslaga – v. formation
collapse).
near wildcat – tragalačka bušotina na produktivnom
području. Istraživačka bušotina (exploratory well)
izbušena radi otkrivanja novog ležišta na području
gdje geološki podaci nemaju veliki značaj, ali postoji
proizvodnja nafte ili plina iz drugih ležišta. Takva se
bušotina obično locira na udaljenosti do 3.200 metara
(2 milje) od najbliže proizvodne bušotine.
neat cement – čisti cement. Cement čija kemijska ili fi zikalna
svojstva nisu promijenjena aditivima, za razliku
od modifi ciranog cementa (v. modifi ed cement).
Nebraskan – Nebraska, nebraskanska glacijacija (oledba).
Prvi klasični stadij glacijala (ledenog doba, glacial
stage) pleistocenske epohe u Sjevernoj Americi,
nakon kojeg slijedi stadij interglacijala (međuledenog
doba) Afton (Aftonian interglacial stage). Započeo
je prije otprilike milijun godina. Sinonim: Nebraskan
glaciation, Nebraskan Ice Age; v. Günz.
Nebraskan glaciation – nebraskanska glacijacija (oledba),
Nebraskan, v. Nebraskan.
Nebraskan Ice Age – nebraskanska glacijacija (oledba),
Nebraskan, v. Nebraskan.
neck – (1) nek, dimnjak. U vulkanologiji – vertikalna intruzija
cjevastog (cilindričnog) oblika (pipelike intrusion)
koja je ispunila nekadašnji vulkanski kanal (volcanic
vent). Termin se obično primjenjuje na formu
poput erozijskog ostatka (erosional remnant). (2) prevlaka,
istam. U geografi ji – uski pojas zemlje koji povezuje
(spaja) poluotok s kopnom. (3) prijevoj, sedlo.
U geografi ji – najniži prolaz između dvaju planinskih
grebena (hrptova). (4) uski kopneni pojas. U geografi ji
– termin kojim se označava svaki istureni uski pojas
kopna, poput rta, poluotoka, pruda ili prevlake.
needle – (1) šiljasta gora. U geologiji – stijenska masa
šiljastog oblika koja strši iznad okružujuće okoline,
formirana je djelovanjem erozije. (2) igličasti kristal. U
kristalografi ji – kristal minerala oblika igle ili šiljastog
oblika (needle-shaped, acicular).
needle point valve – iglasti (igličasti) ventil, ventil s iglastim
zapornikom, v. needle valve.
needle valve – iglasti (igličasti) ventil, ventil s iglastim
zapornikom. Tip regulacijskog ventila s igličastim
zapornikom i konusnim sjedištem. Služi za vrlo fi nu
regulaciju protoka tekućine ili plina i primjenjuje se
na visokotlačnim kolonama uzlaznih cijevi (tubing),
malim visokotlačnim cjevovodima (gdje je poželjna
točna regulacija protoka) i s manometrima. Rabi se i
kao sapnica za prigušivanje protoka. Sinonim: needle
point valve.
negative – negativan. U optici – (1) termin koji opisuje
anizotropne kristale (anisotropic crystals): (a) jednoosne
kristale (uniaxial crystals) u kojima je indeks refrakcije
(loma) ekstraordinarne zrake (extraordinary
index of refraction) veći od indeksa refrakcije ordinarne
zrake (ordinary index of refraction); (b) dvoosne
kristale (biaxial crystals) u kojima je srednji indeks
refrakcije (intermediate index of refraction) beta (β)
bliži gami (γ) nego alfi (α); v. positive, 1. (2) Termin
za označavanje kristala koji sadrže šupljinu čiji se
oblik poklapa s jednim od mogućih kristalnih oblika
minerala.
negative area – negativni element, v. negative element.
negative confi ning bed – negativni vodonepropusni
sloj. Vodonepropusni sloj koji pokriva vodonosni horizont
(aquifer) čiji se izvor nalazi ispod gornje površine
zone zasićenja (zone of saturation), tj. ispod vodnog
lica (nivoa podzemne vode, water table). Termin
se rijetko primjenjuje.
negative element – negativni element. U geologiji – veliki
strukturni element ili dio Zemljine kore koji je tijekom
dugog geološkog razdoblja bio karakteriziran
višekratnim (čestim) i primjetnim pokretima prema
dolje (spuštanja, tonjenja) ili ekstenzivnom erozijom
ili uzdizanjima, ali znatno manje brzim ili manje čestim
nego u susjednim pozitivnim elementima (v.
positive element). Sinonim: negative area.
negative landform – negativna forma reljefa. Relativno
spuštena ili niska forma reljefa (topografska forma),
poput doline (valley), bazena (basin) ili ravnice (plain),
ili vulkanska forma formirana izbacivanjem materijala,
poput kaldere (caldera); v. positive landform.
negative movement – negativno kretanje (pokreti). U
geologiji – (1) Kretanje (pokreti) Zemljine kore prema
dolje (downward movement of the Earth’s crust)
u odnosu na susjedni dio kore, na primjer, slijeganje
(subsidence). Negativni pokreti kopna mogu biti
rezultat pozitivnog gibanja (v. positive movement)
nivoa mora (dizanja morskog nivoa). (2) Spuštanje
nivoa mora u odnosu na kopno kao posljedica pozitivnog
kretanja (pokreta) Zemljine kore (v. positive
movement) ili odstupanja mora (retreat of sea).
negative separation – negativna separacija. U karotaži
– razlika između vrijednosti prividne električne
otpornosti (prividnog specifi čnog električnog otpora,
apparent electrical resistivity) izmjerenih dvjema
karotažnim sondama (logging tools) koje imaju