Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

pelitic
različitih drugih minerala. (3) Prema jednoj defi niciji
– metamorfni derivat lutita, takav kao produkt metamorfoze
prahovnjaka (siltita, siltstone) ili muljnjaka
(madstona, mudstone).
pelitic – pelitni, pelitski. (1) Koji se odnosi na pelit (v.
pelite) ili ga karakterizira. Termin osobito označava
sedimentne stijene (sedimentary rocks) sastavljene
od gline, na primjer, pelitni tuf (pelitic tuff ) – konsolidirani
vulkanski pepeo (consolidated volcanic ash)
koji se sastoji od čestica veličine gline. (2) Termin kojim
se označavaju metamorfne stijene (metamorphic
rocks) formirane od pelita, na primjer, pelitni hornfels
(pelitic hornfels) ili pelitni škriljavac (pelitic schist); v.
argillaceous, lutaceous.
pelitomorphic – pelitomorfan. Termin kojim se označavaju
karbonatne čestice (carbonate particles) veličine
čestica gline u vapnencima (limestones) ili dolomitnim
stijenama (dolomite rocks). Pelitomorfnim se
također nazivaju vapnenci ili dolomiti koji se sastoje
od agregata pelitomorfnih čestica ili imaju matriks
sastavljen od takvih čestica.
pellet – pelet. (1) Mali, obično okrugli (zaobljeni) akrecijski
agregat (agregat od akrecijskog materijala),
takav poput fekalnih peleta (peleti nastali djelovanjem
organizama koji se hrane muljem, probavljaju
organsku tvar iz njega, a neprobavljeni dio mulja
izlučuju u obliku fekalnih peleta, fecal pellets), osobito
sferični do eliptični homogeni klast koji je izgrađen
gotovo isključivo od karbonatnog (mikritskog)
materijala veličine čestica gline, lišen je unutarnje
strukture i nalazi se u dobro sortiranim karbonatnim
stijenama (well-sorted carbonate rocks). Peleti su
vjerojatno uglavnom fekalije moluska (mekušaca) i
crva, drugi tipovi peleta uključuju pseudo-oolite i
agregate čestica formirane izdvajanjem mjehurića
plina, pojavom »pupanja« alga ili drugim procesima
intraformacijske prerade litifi ciranog ili polulitifi ciranog
karbonatnog mulja. (2) Mali okrugli (zaobljeni)
agregat (promjera od 0,1 mm do 0,3 mm) minerala
gline i fi nog kvarca koji se sreće u nekim šejlovima
i glinama i odijeljen je od matriksa (izgrađenog od
istog materijala) ovojnicom iz organske tvari. Nastanak
se pripisuje djelovanju vodenih struja.
pelletal – peletni, v. pelletoid.
pelleted – peletni, v. pelletoid.
pelleted limestone – peletni vapnenac (vapnenjak).
Vapnenac koji sadrži veliku količinu peleta (v. pellet),
na primjer, neki donjopaleozojski vapnenci čije su
glavne komponente (sastavni dijelovi) fekalni peleti
(fecal pellets) ili karbonatni muljevi (carbonate muds)
koji sadrže okrugle (zaobljene) ili elipsoidne agregate
»zrna matriksa« (»grain of matrix«).
pellet impact bit – dlijeto za impulsno bušenje sačmom.
Bušaće dlijeto (drilling bit) koje rabi mlaz bušaće
isplake velike brzine iz primarne mlaznice (primary
nozzle) za uvlačenje isplake i sačme (pellets) u sekundarnu
mlaznicu (secondary nozzle) i njeno izbacivanje
u stijenu. Sačma se uklanja isplakom i reciklira.
pelletoid, pelletoidal – peletni, peletoidni. Koji sadrži
obilnu količinu peleta (pellets), na primjer, peletoidni
vapnenac (pelletoid limestone).
pellicular front – pelikularna fronta, fronta infi ltracije.
Jednolična fronta prokapljivanja (pronicanja) vode
koja se razvije jedino u propusnim zrnastim materijalima
u kojima se nedostatak pelikularne vode (v.
610
pendant-drop method
pellicular water), nastao isparavanjem, transpiracijom
ili kemijskim reakcijama, nadoknađuje zahvaljujući
prokapljivanju vode odozgo. Sinonimi: infi ltration
front, wetting front.
pellicular water – pelikularna (adhezivna, sorpcijska)
voda. Voda koja formira prianjajući sloj (debljine više
od jedne ili dvije molekule) uz površinu čestica tla ili
stijene u zoni aeracije ili prozračnoj zoni (v. zone of aeration).
Slojevi debljine više od nekoliko mikrometara
su nestabilni budući da sustav, koji se nalazi u uvjetima
ravnotežne vlažnosti, mora imati minimalnu slobodnu
energiju i minimalnu površinu kapilara. Sinonimi:
adhesive water, fi lm water, sorption water; v. attached
ground water, funicular water, pendular water.
pelloid – peloid, v. peloid.
pelmatozoan echinoderms – pelmatozoi, stapkobodljikaši,
v. pelmatozoans.
pelmatozoans (Pelmatozoa) – pelmatozoi, stapkobodljikaši.
Potkoljeno ehinodermata (bodljikaša, echinoderms).
Termin označava sve bodljikaše sa stapkom
(drškom, stem) ili bez nje, koji žive pričvršćeni (prirasli)
za supstrat. Sinonim: pelmatozoan echinoderms.
pelmicrite – pelmikrit. Vapnenac (vapnenjak) koji se
sastoji od različitih količina (udjela) peleta (pellets) i
karbonatnog mulja (mikrita, carbonate mud, micrite),
osobito vapnenac koji sadrži manje od 25% intraklasta
i manje od 25% oolita i ima omjer volumena
peleta i volumena fosila i fosilnih fragmenata veći od
3:1, a karbonatno-muljeviti matriks (carbonate-mud
matrix) prevladava nad cementom od sparitnog kalcita
(sparita, sparry-calcite cement).
peloid – peloid. Alokem sastavljen od mikrita bez obzira
na veličinu i podrijetlo. Uključuje i pelete i intraklaste.
Koristan je gdje je točno mjesto postanka
(podrijetla) nepoznato. Drugi oblik pisanja termina:
pelloid.
pelsparite – pelsparit. Vapnenac (vapnenjak) koji se
sastoji od različitih količina (udjela) peleta (pellets)
i čistog kalcita (spata, spar), osobito vapnenac koji
sadrži manje od 25% intraklasta i manje od 25% oolita
i ima omjer volumena peleta i volumena fosila i
fragmenata fosila veći od 3:1, a cement od sparitnog
kalcita (sparita, sparry-calcite cement) prevladava
nad karbonatno-muljevitim matriksom (mikritom,
carbonate-mud matrix, micrite).
pelycosaurians – pelikosauri, kacigolubanjci, v. pelycosaurs.
pelycosaurs (Pelycosauria) – pelikosauri, kacigolubanjci.
Red izumrlih reptila (gmazova) sinapsida (synapsids,
synapsid reptiles). Karakterizirani su donjim
sljepoočnim otvorom (temporal fossa) na lubanji.
Stratigrafska rasprostranjenost: donji pensilvanijgornji
perm (?). Drugi oblik pisanja termina: pelycosaurians.
pelyte – pelit, v. pelite.
penalized allowable – kaznena dopuštena količina
proizvodnje. Dopuštena količina proizvodnje nafte
(allowable) za bušotinu, koncesiju ili polje tijekom
određenog perioda, odobrena od državnog regulativnog
tijela, koja je manja od količine prema standardnom
kriteriju dubine zbog visokog plinskog
faktora ili ograničenog kapaciteta bušotine.
pendant-drop method – metoda viseće kapi. Metoda
mjerenja površinske napetosti (surface tension) tekućina
prema izduljenju viseće kapi tekućine.