Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

superfi cial fold
superfi cial fold – bora dekolmana, v. décollement fold.
superfi cial moraine – površinska morena, v. surfi cial
moraine.
superfi cial oolith – površinski oolit. Oolit s nepotpunim
ili jednim gornjim slojem, osobito oolit čija je debljina
akrecijskog omotača (obloge) manja od radijusa
njegove unutarnje jezgre.
superfi cial phase velocity – površinska fazna brzina.
Brzina strujanja u višefaznom protoku pod pretpostavkom
da faza zauzima cijeli cjevovod. Također se
može defi nirati kao omjer volumenskog faznog protoka
i poprečnog presjeka cjevovoda.
Superfrac – v. hydraulic fracturing.
superglacial – superglacijalan, supraglacijalan, nadledenjački.
Koji je nošen na površini ledenjaka (glacier)
ili ledenog pokrova (ice sheet), istaložen s nje ili se
odnosi na nju, na primjer, potoci vode od topljenja
leda (meltwater streams), til (till), nanosi (drift) itd. Sinonim:
supraglacial.
supergroup – nadgrupa. U stratigrafi ji – formalni naziv
skupa uzajamno povezanih grupa (group) ili grupa
i formacija (formation) koje imaju zajednička važna
litološka svojstva.
superheated steam – pregrijana vodena para. Vodena
para zagrijana pri konstantnom tlaku i bez kontakta
s vodom od koje se formirala na temperaturu višu
od temperature zasićenja. Sinonim: overheated
steam.
superheated vapo(u)r – pregrijana para. Para koja je
zagrijana na temperaturu veću od vrelišta.
superimposed – (1) stratifi ciran, slojevit. U stratigrafi ji
– termin kojim se označavaju stijene koje su stratifi
cirane (slojevite, uslojene , stratifi ed rocks, layered
rocks). (2) superponiran, epigenetski. U hidrologiji –
termin za označavanje rijeke ili drenažnog sustava
(riječne mreže) koji su erodirali formacije na kojima
su se razvili i spustili se na starije, neskladno ispod
zaliježuće stijene s drugačijom strukturom. Sinonimi:
epigenetic, inherited (v.), superposed (v.).
superimposed fan – superponirana lepeza. Nova (tek)
istaložena aluvijalna lepeza (alluvial fan) koja ima
strmiji gradijent nagiba od starije lepeze na kojoj se
razvila. Formiranje superponirane lepeze je posljedica
tektonskih pokreta koji su izazvali novi stadij
sedimentacije.
superimposed fold – poprečna (transverzalna, supsekventna)
bora, v. cross fold.
superimposed metamorphism – superponirana metamorfoza,
polimetamorfoza, v. polymetamorphism.
superimposed stream – superponirana rijeka. Rijeka
koja se formirala na novoj površini i izradila svoje
korito erozijom ispod zaliježućih stijena neovisno o
njihovoj litologiji i strukturi. Sinonim: superinduced
stream.
superimposed valley – superponirana dolina. Dolina
koja je formirana superponiranom rijekom (v. superimposed
stream) ili je sadrži.
superimposition – (1) superpozicija, v. superposition. (2)
superponiranje, epigeneza. U hidrologiji – uspostavljanje
(formiranje) rijeke ili riječnog sustava na postojećim
podzalegnutim stijenama neovisno o njihovoj
strukturi zbog toga što je raniji stijenski pokrov, na
kojem se prvobitno razvila dana rijeka ili riječni sustav,
bio potpuno erodiran. Sinonim: epigenesis.
superincumbent layer – gornji sloj. U geologiji – nad-
856
superposition
zalegnuti sloj (superjacent layer), osobito sloj koji je
tako smješten da uvjetuje opterećenje (tlak).
superinduced stream – superponirana rijeka, v. superimposed
stream.
superior calorifi c value – gornja toplinska (gornja kalorička)
vrijednost. Količina topline (toplinska energija,
broj toplinskih jedinica) koja se oslobađa potpunim
izgaranjem specifi cirane količine goriva (na primjer,
plina) na zraku tako da tlak, pri kojem se odvija reakcija,
ostaje konstantan, a svi produkti izgaranja se
svode na jednaku specifi ciranu temperaturu (kao što
je temperatura reaktanata). Izračunava se pod pretpostavkom
da su svi produkti izgaranja u plinovitom
stanju i da se voda, nastala izgaranjem goriva, potpuno
kondenzirala, tj. da postoji u tekućem stanju
pri specifi ciranoj temperaturi. Drugim riječima, gornja
toplinska vrijednost je neto toplina jednaka zbroju
topline generirane izgaranjem goriva i vodenom
parom i topline koja se oslobađa pri kondenzaciji vodene
pare natrag u tekuće stanje. Gornja toplinska
vrijednost se razlikuje od donje ili efektivne toplinske
vrijednosti (v. inferior calorifi c value) po toplini kondenzacije
vode nastale izgaranjem. Gornja toplinska
vrijednost može biti suha (dry) ili mokra (wet), ovisno
o sadržaju vodene pare prije izgaranja (utjecaj vodene
pare na toplinsku vrijednost se može direktno
mjeriti ili izračunati). Izražava se u MJ/m 3 , MJ/kg ili
kJ/mol (ili u Btu/cf) za plin (ako je količina plina specifi
cirana na volumenskoj, masenoj ili molnoj bazi) i
kJ/m 3 ili MJ/m 3 (ili Btu/galon) za tekuća goriva. Sinonimi:
gross calorifi c value, gross heating value, higher
calorifi c value, higher heating value, higher heat value,
high heating value, total calorifi c value, total heating
value, upper calorifi c value, upper heating value, v. calorifi
c value.
superjacent – iznad zaliježući, nadzalegnut. U geologiji
– termin za označavanje slojeva koji se nalaze neposredno
iznad nekog nižeg sloja u presjeku ili iznad
nesklada (plohe nesklada, unconformity); v. subjacent,
superincumbent.
supermature – prezreo. U geologiji – termin kojim
se označava četvrti, zadnji stadij teksturne zrelosti
(textural maturity); termin kojim se označava zreo
klastični sediment (mature clastic sediment) čija su
dobro sortirana zrna poluzaobljena do dobro zaobljena
(izvaljana), na primjer, prezreli pješčenjak
bez gline (clay-free supermature sandstone) u kojem
kvarcna zrna veličine zrna pijeska imaju srednju zaobljenost
veću od 0,35 i koji se vjerojatno formira kao
pijesak dina (sipina).
super-normal pressure – nenormalno (anomalno) visoki
tlak, v. abnormal high pressure.
superperiod – natperiod. Geokronološka jedinica (geochronologic
unit) između perioda (period) i ere (era).
Natperiod je vrijeme predstavljeno ekvivalentnim
nadsistemom (supersystem).
superposed – superponiran. Skraćeni oblik termina superimposed
(v.).
superposed fold – poprečna (transverzalna, supsekventna)
bora, v. cross fold.
superposition – superpozicija. U stratigrafi ji – (1) Redoslijed
kojim su se rasporedili slojevi stijena ili kojim
su se stijene akumulirale u slojeve jedan iznad
drugog, s gornjim slojem kao najmlađim. Sinonimi:
superimposition, supraposition; v. law of superpo-