Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina
10.12.2012 • Views
Share Embed Flag

Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
ina.hr

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

adioactive isotope<br />

radioaktivne tvari. Vrijeme tijekom kojeg se broj atoma<br />

danog radioaktivnog elementa ili izotopa smanji<br />

dvostruko (opadne na polovicu) zbog raspada. Svaki<br />

radioaktivni element (izotop) ima svoje karakteristično<br />

vrijeme poluraspada. Neki od prirodnih radioaktivnih<br />

izotopa koji se uobičajeno nalaze u stijenama<br />

imaju sljedeća vremena poluraspada: uran-238 (U 238 )<br />

– 4,5 milijardi godina, uran-235 (U 235 ) – 700 milijuna<br />

godina, kalij-40 (K 40 ) – 1,3 milijardi godina, ugljik-14<br />

(C 14 ) – 5710 godina, i rubidij-87 (Rb 87 ) – 470 milijardi<br />

godina. Ti izotopi se mogu rabiti za određivanje<br />

apsolutne geološke starosti (datiranje) stijena. Neki<br />

drugi izotopi se primjenjuju kao izvori u karotaži bušotina,<br />

na primjer, kobalt, iridij, polonij, radij, plutonij.<br />

Sinonimi: half-life, half-life period.<br />

radioactive isotope – radioaktivni izotop, radioizotop,<br />

v. radioisotope. Prirodni ili umjetni izotop koji pokazuje<br />

radioaktivnost. Sinonim: radioisotope.<br />

radioactive log – (1) radioaktivna (nuklearna) karotaža,<br />

v. radioactivity logging. (2) dijagram radioaktivne (nuklearne)<br />

karotaže, v. radioactivity logging.<br />

radioactive series – radioaktivni niz. Neprekidni niz nuklida<br />

od kojih se svaki radioaktivnim raspadom (v. radioactive<br />

decay) pretvara (transformira) u sljedeći (tj.<br />

svaki nuklid je produkt raspada prethodnog nuklida<br />

u nizu) dok se ne formira stabilni nuklid. Sinonim: radioactive<br />

chain, radioactive decay series.<br />

radioactive tracer – radioaktivni trejser (izotop), radiotrejser.<br />

Radioaktivni izotop koji se, kada se doda u<br />

maloj količini odgovarajućem neaktivnom materijalu<br />

ili kemijski sličnoj supstanciji ili injektira u neki<br />

fi zički sustav, može pratiti uređajima za detekciju<br />

radijacije (mjerenjem aktivnosti trejsera), čime se<br />

omogućuje određivanje distribucije i položaja tvari<br />

koja je tim izotopom obilježena (markirana). Sinonim:<br />

radiotracer.<br />

radioactive tracer log – dijagram karotaže primjenom<br />

radioaktivnih trejsera (izotopa), v. radioactive tracer,<br />

radioactive tracer logging.<br />

radioactive tracer logging – karotaža primjenom radioaktivnih<br />

trejsera (izotopa). Tip radioaktivne karotaže<br />

u kojoj se primjenjuju radioaktivni trejseri (radioaktivni<br />

izotopi, obilježeni atomi) – detekcija radioaktivnih<br />

materijala (tvari) otopljenih u vodi ili nafti radi<br />

određivanja smjera strujanja fl uida. Određena količina<br />

radioaktivnog materijala (slug) injektira se u fl uid<br />

i zatim se prati (opaža) njegovo gibanje, što omogućuje<br />

utvrđivanje mjesta propuštanja zaštitne kolone<br />

(kolone zaštitnih cijevi, casing) ili točaka pritjecanja<br />

ili istjecanja fl uida. Prema veličini rezidualne radioaktivnosti<br />

mogu se odrediti nivoi na kojima fl uid ulazi<br />

u formaciju; v. radioactive tracer.<br />

radioactive transformation – radioaktivni raspad, v.<br />

radioactive decay.<br />

radioactive well logging – radioaktivna (nuklearna)<br />

karotaža, v. radioactivity logging.<br />

radioactivity – radioaktivnost. Spontano prelaženje<br />

jednog elementa u drugi ili jedne nuklearne vrste<br />

u drugu uz emitiranje zračenja – alfa-zračenja (alfazrake<br />

su pozitivno nabijene jezgre helija), beta-zračenja<br />

(beta-zrake su brzi elektroni) i gama-zračenja<br />

(gama-zrake su kratke X-zrake). Radioaktivnost može<br />

biti prirodna (radioaktivnost od izotopa koji se nalaze<br />

u prirodi i koji su grupirani u familije, natural radioactivity)<br />

i umjetna (radioaktivnost dobivena umjet-<br />

686<br />

radiolarian earth<br />

nom uzbudom, zračenje alfa-, beta- i gama-zraka i<br />

pozitrona iz izotopa nakon bombardiranja nuklearnim<br />

česticama visoke energije, obično se izvodi<br />

bombardiranjem neutronima u reaktorima, artifi cial<br />

radioactivity).<br />

radioactivity log – (1) radioaktivna (nuklearna) karotaža,<br />

v. radioactivity logging. (2) dijagram radioaktivne<br />

(nuklearne) karotaže, v. radioactivity logging.<br />

radioactivity logging – radioaktivna (nuklearna) karotaža.<br />

Tip karotaže bušotina (well log) koja se bazira<br />

na radioaktivnim svojstvima formacija (stijena),<br />

mjerenje i registracija prirodnog ili umjetno izazvanog<br />

(induciranog) radioaktivnog zračenja stijena.<br />

Alfa-, beta- i gama-zrake su nosioci gotovo ukupne<br />

energije koju emitiraju radioaktivne tvari i uzrok su<br />

većine efekata radioaktivnosti. Budući da je dubina<br />

prodiranja gama-zraka kroz fl uid i, katkada, cement i<br />

čelik zaštitne kolone (casing) najveća, u radioaktivnoj<br />

karotaži se primjenjuje gama-zračenje. Drugi tip zračenja<br />

– neutronsko zračenje – ne emitira se ni u jednom<br />

prirodnom procesu, nego se umjetno izaziva i<br />

također se rabi u radioaktivnoj karotaži, jer je dubina<br />

prodiranja zračenja velika, a uzajamno djelovanje<br />

neutrona i materijala stijena proizvodi efekte koji se<br />

mogu detektirati u kanalu bušotine. Radioaktivna<br />

karotaža se izvodi spuštanjem sonde u kanal bušotine<br />

i njenim izvlačenjem, pri čemu se direktno i kontinuirano<br />

mjere i registriraju radioaktivna svojstva<br />

stijena duž cijelog intervala kanala bušotine. Može<br />

se primijeniti u nezacijevljenim bušotinama (bušotinama<br />

bez zaštitne kolone), kao i u zacijevljenim (sa<br />

zaštitnom kolonom) te u praznom kanalu bušotine<br />

(kanalu ispunjenom zrakom) ili kanalu ispunjenom<br />

fl uidom. Radioaktivna karotaža se obično odnosi na<br />

gama-karotažu (v. gamma-ray logging), ali katkada<br />

i na neutronsku karotažu (v. neutron logging), karotažu<br />

gustoće (v. density logging), karotažu vremena<br />

poluraspada neutrona (v. neutron-lifetime logging) i<br />

druge. Sinonimi: nuclear log, nuclear logging, nuclear<br />

well logging, radiation log, radiation logging, radioactive<br />

log, radioactive well logging, radioactivity log,<br />

radioactivity well logging.<br />

radioactivity well logging – radioaktivna (nuklearna)<br />

karotaža, v. radioactivity logging.<br />

radiocarbon – radiougljik, radiokarbon, v. carbon-14.<br />

radiocarbon age – radiougljikova (radiokarbonska) starost,<br />

v. carbon-14 age.<br />

radiocarbon dating – radiokarbonsko datiranje, v. carbon-14<br />

dating.<br />

radiogenic age determination – radiometrijsko određivanje<br />

starosti, v. radiometric dating.<br />

radiogenic dating – radiometrijsko datiranje, v. radiometric<br />

dating.<br />

radioisotope – radioizotop, radioaktivni izotop, v. radioactive<br />

isotope.<br />

radiolarian chert – radiolarijski čert. Dobro uslojen, mikrokristalni<br />

radiolarit (v. radiolarite, 1) karakteriziran<br />

dobro razvijenim kremenim cementom (siliceous cement)<br />

ili osnovnom masom (siliceous groundmass).<br />

radiolarian earth – radiolarijska zemlja. Kremena<br />

zemlja (v. siliceous earth), porozni nekonsolidirani<br />

kremeni sediment sastavljen pretežito od ostataka<br />

opalno-kremenih skeleta radiolarija ili zrakaša (v. radiolarians),<br />

nekonsolidirani ekvivalent radiolarita (v.<br />

radiolarite).

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!