Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

drilling diary 257
drilling in
ladder). Visina bušaćih tornjeva varira od 24 do 57
metara (80 do 189 stopa). Tornjevi kopnenih bušaćih
postrojenja (garnitura, land rig derrick) obično su
prenosivi (u tom slučaju se nazivaju bušaćim jarbolom
– v. drilling mast), pa se termin derrick odnosi na
permanentniji tip konstrukcije. Tipični veliki tornjevi
na poluuronjivim bušaćim platformama mogu biti
visoki gotovo 50 metara (160 stopa), s kvadratnom
osnovicom (bazom) od 12 metara (40 stopa). Bušaći
tornjevi se proračunavaju i klasifi ciraju prema njihovoj
visini (što je visina tornja veća to se na njemu
može rukovati s duljim sekcijama cijevi) i sposobnosti
izdržavanja tlačnih opterećenja i opterećenja snagom
(silom) vjetra. Sinonimi: boring tower, derrick,
drilling tower.
drilling diary – dnevnik (žurnal) bušenja, v. driller’s log.
drilling dust – čestice probušenih stijena, bušaći mulj, v.
drill cuttings.
drilling effi ciency – efi kasnost bušaćeg postrojenja
(uređaja, garniture). Broj bušotina izbušenih bušaćim
postrojenjem tijekom jedne godine.
drilling engineer – bušaći inženjer. Specijalist naftne
struke za mehaniku i tehniku bušenja.
drilling fl oor – bušaća (radna) platforma (podište),
platforma (podište) bušaćeg tornja. Glavna radna površina
(prostor) bušaćeg postrojenja (drilling rig), površina
bušaćeg tornja (derrick) na kojoj je smješten
vrtaći stol (rotor, rotary table), dizalica (drawworks),
upravljački bušaći pult (driller’s console) i druga oprema
i s koje se izvode operacije bušenja. Na morskom
(odobalnom) bušaćem postrojenju (off shore drilling
rig) bušaće podište je prostor oko otvora kroz koji
se u more spušta bušaća oprema i alatke. Sinonimi:
derrick fl oor, derrrick platform, drill fl oor, fl oor of
derrick, rig fl oor, working platform.
drilling fl uid – bušaći fl uid (isplačni fl uid, isplaka). U
procesu rotacijskog bušenja – fl uid koji se pumpa u
bušotinu i vraća na površinu radi iznošenja krhotina
i čestica probušenih stijena (bušaćeg mulja, well
cuttings), podmazivanja i hlađenja bušaćeg dlijeta,
kontrolu podzemnih fl uida i obljepljivanja stijenke
kanala bušotine (stvaranja isplačne obloge) itd. Glavni
tipovi isplačnih fl uida su: (a) glinovite isplake na
bazi vode (vodobazne glinovite isplake, water-base
muds); (b) glinovite isplake na bazi ulja (uljnobazne
isplake, oil-base muds), i (c) plin (zrak, prirodni plin,
pjena). Obično se odnosi na glinovitu isplaku (mud)
iako se zrak, plin i pjena također mogu rabiti kao bušaći
isplačni fl uidi; v. drilling mud.
drilling fl uid additives – aditivi za bušaći fl uid (bušaću
isplaku), isplačni aditivi, v. drilling mud additives.
drilling fl uid circulation – cirkulacija bušaćeg fl uida, v.
circulation of drilling fl uid.
drilling-fl uid engineer – inženjer za bušaće (bušaće
isplačne, isplačne) fl uide. Inženjer koji radi za servisnu
kompaniju ili bušaćeg poduzetnika ili operatora na
bušaćem postrojenju i zadužen je za bušaće fl uide
tijekom procesa bušenja – njihovu pripremu, ispitivanje
i kondicioniranje. Inženjer za bušaće fl uide
je specijalist za sve tipove bušaćih isplačnih fl uida
(uključujući vodu, zrak, prirodni plin, pjenu), za razliku
od isplačnog inženjera (mud engineer), koji je
specijalist za glinovite isplake.
drilling fl uid solids removal – uklanjanje čvrstih čestica
iz bušaćeg fl uida (bušaće isplake). Proces čišćenja
bušaćeg fl uida (isplake) od čvrstih čestica prije njegova
vraćanja u bušotinu (isplačni fl uid koji se vraća
u bušotinu za nastavak bušenja mora imati optimalna
svojstva budući da bacanje ukupne količine
odrađene isplake nije ni prihvatljivo, a najčešće niti
moguće zbog ekonomskih i/ili ekoloških razloga).
Čvrste čestice se uklanjaju iz bušaćih isplačnih fl uida
primjenom isplačnih bazena, isplačnih sita, fi nih
vibracijskih isplačnih sita, dekantacijskih centrifuga
i hidrociklona.
drilling-fl uid testing – ispitivanje bušaćih (isplačnih)
fl uida. U tehnologiji bušaćih isplaka – ispitivanje
tekućih isplačnih fl uida radi određivanja njihovih
optimalnih svojstava u procesu bušenja. Izvodi se u
pravilnim vremenskim intervalima i često omogućuje
rano utvrđivanje i otklanjanje problema bušenja i
sprječavanje velikih gubitaka vremena rada bušaćeg
postrojenja. Prema preporučenom postupku Američkog
naftnog instituta (API recommended practice),
ispitivanja uključuju sljedeću opremu: (a) isplačnu
vagu (mud balance) za određivanje gustoće bušaćih
fl uida; (b) Marshov lijevak (Marsh funnel) za provjeru
viskoznosti (konzistencije); (c) rotacijski viskozimetar
(rotational viscometer) za određivanje čvrstoće gela
i prividne viskoznosti za različite brzine smicanja;
(d) fi ltarsku prešu (fi lter press) za određivanje brzine
fi ltracije i karakteristika isplačne obloge; (e) visokotlačnu
visokotemperaturnu fi ltarsku prešu (highpressure
high-temperature fi lter press) za određivanje
brzine fi ltracije i karakteristika isplačne obloge pri
povećanom tlaku i temepraturi; (f) pH-metar (pH
meter) za određivanje koncentracije vodikovih iona
(pH isplačnih fl uida); (g) pješčano sito (sand screen)
za određivanje sadržaja pijeska; (h) isplačnu retortu
(mud retort, mud still) za određivanje sadržaja (volumenskog
udjela) čvrste, uljne i vodene faze, i (i)
aparat za titraciju (titration apparatus) za izvođenje
kemijskih analiza bušaćih fl uida.
drilling-fl uid weight recorder – instrument za kontinuiranu
registraciju (mjerenje) gustoće bušaće isplake.
Instrument u cirkulacijskom isplačnom sustavu postrojenja
za rotacijsko bušenje (rotary drilling rig) koji
kontinuirano mjeri gustoću bušaće isplake.
drilling foreman – (1) bušač, bušaći majstor, v. driller.
(2) predstavnik poduzeća, v. company representative.
(3) upravitelj bušaćeg postrojenja (garniture); upravitelj
bušaćeg radilišta (radilišta bušenja), v. toolpusher.
drilling gang – bušaća ekipa (brigada, osoblje), posada
bušaćeg postrojenja (garniture), v. drilling crew.
drilling hose – bušaće (isplačno) crijevo, v. mud hose.
drilling hydraulics – hidraulika bušenja. U procesu bušenja
– skup faktora hidrauličkog sustava bušaćeg
postrojenja (garniture, drilling rig) koji se moraju
optimirati da bi operacije bušenja bile sigurne, efi kasne
i ekonomične, na primjer, pravilno iskorištavanje
snage isplačnih pumpi i hidrauličke energije dovedene
bušaćem dlijetu, određivanje gubitaka tlaka
usljed trenja u površinskoj opremi i koloni bušaćih
alatki, omogućavanje efi kasnog čišćenja kanala bušotine.
Nepravilno projektirani hidraulički sustav
bušaćeg postrojenja može usporiti brzinu bušenja i
uzrokovati lošije čišćenje kanala bušotine od čestica
izbušenih stijena (bušaćeg mulja), gubitak cirkulacije
isplake i erupcije. Sinonim: rig hydraulics.
drilling in – bušenje produktivnog sloja. Završetak bu