Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

Snell laws of refraction
stoje od naizmjeničnih slojeva marinskog vapnenca
i šejla.
Snell laws of refraction – Snellovi (Snelliusovi) zakoni
refrakcije (loma), v. laws of refraction.
snow-patch erosion – nivalna erozija, nivacija, v. nivation.
snubber – sklop za rukovanje bušaćim šipkama u visokotlačnim
bušotinama, snaber. Niz užadi i koloturnika
na bušaćem postrojenju (drilling rig) koji se rabi za
spuštanje (uvođenje) bušaćih šipki (joints of drillpipe)
kroz protuerupcijski uređaj (preventer, blowout preventer)
u bušotinu kada u njoj vlada vrlo visoki tlak.
snubbing – rukovanje cijevima u visokotlačnim bušotinama,
v. snubbing in.
snubbing equipment – uređaj za rukovanje cijevima u
visokotlačnim bušotinama, v. snubbing unit, 1.
snubbing in – rukovanje cijevima u visokotlačnim bušotinama.
Operacija spuštanja cijevi (running of tubulars)
u zatvorenu bušotinu i izvlačenja cijevi (pulling
of tubulars) iz nje pod vrlo visokim tlakom u njenom
kanalu posebnim remontnim postrojenjem za izvođenje
operacija pod tlakom (v. snubbing unit) potiskivanjem
cijevi za razliku od operacije rukovanja
cijevima (spuštanje u bušotinu i izvlačenje iz nje)
pod nižim tlakom u kanalu bušotine u kojoj se cijevi
mogu spuštati u bušotinu njihovom vlastitom težinom
(v. stripping, 1). Sinonim: snubbing.
snubbing unit – remontno postrojenje za rukovanje cijevima
u visokotlačnim bušotinama. Remontno postrojenje
za izvođenje operacija u bušotinama u kojima
vlada vrlo visoki tlak. Za uvođenje cijevi u bušotinu
potiskivanjem i njihovo izvlačenje može se primijeniti
mehanička snaga (žičana užad i koloturnici) ili
hidraulička (hidrauličko postrojenje, hydraulic unit).
Uređaj može biti s dugim ili kratkim hodom te autonoman
(s vlastitim hidrauličkim sustavom) ili može
rabiti dizalicu postrojenja. Posadu obično čini četiri
do pet radnika. Sinonim: snubbing equipment.
soak – impregnacija formacije. U procesu injektiranja
vodene pare – distribucija (širenje) vodene pare i topline
kroz ležište teške nafte u periodu između završetka
faze injektiranja vodene pare (steam injection)
u bušotinu i početka faze pumpanja (proizvodnje,
pumping) zagrijane teške nafte.
soaking fl uid – fl uid za oslobađanje zaglavljene cijevi, v.
releasing fl uid.
soak period – period impregnacije formacije. U procesu
injektiranja vodene pare – vrijeme između završetka
faze injektiranja vodene pare (steam injection) u bušotinu
i početka faze pumpanja (proizvodnje, pumping)
zagrijane teške nafte tijekom kojeg se para i
toplina distribuiraju po ležištu teške nafte.
soak solution – fl uid za oslobađanje zaglavljene cijevi,
v. releasing fl uid.
soap – sapun. U tehnologiji bušaćih isplaka – natrijska
ili kalijska sol masne kiseline velike molarne mase
(high-molecular weight fatty acid). Rabi se u bušaćim
isplakama (drilling muds) za poboljšavanje gušenja
pjene (defoaming), podmazivanja (lubrication) i
emulgiranja (emulsifi cation).
soap clay – bentonit, v. bentonite.
soap earth – masivni talk (milovka), steatit, v. steatite, 1.
soaprock – (1) masnik, steatit, v. soapstone, 1. (2) masna
talkna stijena, v. soapstone, 3.
soap stick – sapunski štap (šipka). Šipkasti sapun (dulji-
802
soda ash
ne oko 46 cm/18 inča i promjera 3,8 cm/1½ inča), topljiv
u vodi ili ugljikovodiku, koji se ubacuje u plinsku
bušotinu radi stvaranja pjene i smanjivanja brzine
uvlačenja fl uida u protok, što potpomaže izbacivanje
kapljevine iz bušotine.
soapstone – (1) masnik, steatit. Mineraloški termin kojim
se označava steatit (steatite) ili masivni talk (milovka,
massive talc). Sinonim: soaprock. (2) sapunski
kamen, saponit, v. saponite. (3) masna talkna stijena.
Mekana metamorfna stijena (metamorphic rock) masnog
opipa s masivnom, škriljastom ili isprepletenom
vlaknastom ili ljuskastom teksturom koja se sastoji
uglavnom od talka (milovke) s različitim količinama
tinjca (liskuna), klorita, amfi bola, piroksena itd. Takve
stijene se formiraju pri alteraciji feromagnezijskih
silikatnih minerala (feromagnezijskih silikata, ferromagnesian
silicate minerals). Sinonim: soaprock. (4)
masna stijena. Bušaći naziv za svaku mekanu masnu
stijenu kao što su, na primjer, tinjčev šejl (micaceous
shale) ili sericitni škriljavac (sericitic schist).
soap tank – rezervoar za sapunsku otopinu. Rezervoar
(kapaciteta 1,6 do 3,2 m 3 /10 do 20 bbl) za držanje
razrijeđene mješavine sapuna i vode koja se rabi za
bušenje s ispiranjem pjenom (foam drilling).
soapy – mastan. U mineralogiji – termin kojim se označavaju
sklizavi, glatki i na opip mekani minerali, na
primjer, talk ili milovka (talc). Sinonim: unctuous.
Society of Petroleum Engineers (SPE) – Društvo naftnih
inženjera. Organizacija s najvećim pojedinačnim
članstvom koja služi profesionalnim inženjerima,
znanstvenicima i menadžerima u segmentima istraživanja
i proizvodnje nafte i plina cijelog svijeta. Danas
broji preko 65.000 članova iz naftnih i plinskih regija
širom svijeta. Povijest Društva je počela u okviru
Američkog instituta rudarskih, metalurških i naftnih
inženjera (American Institute of Mining, Metallurgical
and Petroleum Engineers, AIME) koji je utemeljen davne
1871. g. u Pennsylvaniji (SAD) radi unaprjeđivanja
proizvodnje metala, ruda i energetskih resursa primjenom
znanosti i tehnologije. Unutar Instituta je
1913. g. osnovan stalni Odbor za naftu i plin (Oil and
Gas Committee of AIME) koji je brzo prerastao u Odjel
za naftu i plin (Petroleum Division of AIME), a 1957.
g. je organizacija službeno utemeljena kao Društvo
naftnih inženjera – konstitutivno društvo Instituta
(SPE of AIME). Konačno, 1985. g. Društvo je postalo
autonomni član u okviru Instituta. Primarna organizacijska
jedinica Društva naftnih inženjera je poluautonomna
sekcija (danas ih je više od 150) preko kojih
se provode sve glavne aktivnosti Društva. Sekcije su
organizirane u regije (regions). Društvo organizira
stručne skupove i izložbe, radionice, forume i tečajeve
u raznim regijama svijeta te objavljuje časopise,
knjige i druge vrste publikacija.
socket – zvono za hvatanje, v. fi shing bell.
soda – soda. Karbonat natrija, osobito dekahidrat. Termin
se također slobodno rabi za oksid, hidroksid i
bikarbonat natrija i čak za natrij (sodium) u neformalnom
izražavanju, na primjer, natrijski špat (sodium
spar).
soda ash – kalcinirana soda. Komercijalni termin za bezvodni
karbonat natrija. Prašak topljiv u vodi i netopljiv
u alkoholu. Primjenjuje se u proizvodnji stakla i
preradi nafte te za sapune i deterdžente. Sinonimi:
anhydrous sodium carbonate, calcined soda.