Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

nondispersed mud 557
nonpiercement dome
viskoznosti se održava polimerima koji su, međutim,
vrlo podložni zagađivanju kada se buše naftni i plinski
slojevi. Sinonim: nondispersed mud.
nondispersed mud – nedisperzna isplaka, v. nondispersed
drilling mud.
nonemulsifying acid – kiselina s deemulgatorom. Kiselina
koja sadrži deemulgator (demulsifying agent),
površinski aktivni agens, koji sprječava reakciju kiseline
s naftom i time nastanak (formiranje) emulzije
dviju tekućina. Vrijeme čišćenja kiselinom (cleanup
time) s deemulgatorom je zbog sprječavanja stvaranja
i razlaganja (razbijanja) emulzije kraće od vremena
čišćenja običnom kiselinom.
non-equilibrium gas displacement – neravnotežno
istiskivanje nafte plinom, v. partially miscible drive.
noneroding velocity – neerodirajuća brzina vode. Brzina
tečenja vode u riječnom koritu koja održava gibanje
silta po dnu, ali ne uzrokuje deranje (spiranje)
korita strujom; v. transporting erosive velocity.
nonexhaustible resources – obnovljivi resursi (izvori).
Resursi čije je osvajanje i trošenje neusporedivo
malo u usporedbi s razmjerima njihova pojavljivanja
ili prirodnog popunjavanja (nadoknađivanja). Resursi
koji traju neprekidno, poput sunca, vjetra ili plime,
ili koji se sami reproduciraju (poput životinja i biljaka).
U obnovljive resurse spadaju sunčeva (solarna),
hidroelektrična i geotermalna energija, energija vjetra,
valova i plime, kao i resursi biomase. Obnovljivi
resursi, međutim, mogu postati neobnovljivi (iscrpljivi)
ako se prekomjerno troše. Sinonim: renewable
resources; v. exhaustible resources.
nonfl owing artesian well – neeruptivna arteška bušotina.
Arteška bušotina čiji tlak nije dostatan za podizanje
vode iznad površine zemlje; v. fl owing artesian
well.
nonfl owing well – neeruptivna vodna bušotina. Bušotina
iz koje se voda podiže na površinu zemlje jedino
pumpom ili drugim uređajem za podizanje. To može
biti bušotina bez tlaka (water-table well) ili neeruptivna
arteška bušotina (nonfl owing artesian well).
non-foliated (nonfoliated) metamorphic rock – nefolijativna
(neškriljasta) metamorfna stijena. Homogene
ili masivne metamorfne stijene među kojima se razlikuju
dva tipa: (a) kontaktnometamorfne (kontaktoliti,
hornfelsi – v. contact metamorphic rock) – zaliježu
uglavnom u uskim pojasevima oko intruzivnih magmatskih
stijena, mogu nastati (formirati se) od matične
stijene bilo kojeg tipa, općenito su fi nozrnaste,
a mogu biti potpuno prekristalizirane (tako da nije
sačuvana nijedna njihova prvobitna značajka) do neznatno
modifi cirane (s većinom sačuvanih originalnih
značajki), i (b) stijene formirane od novonastalih
metamorfnih minerala jednake veličine koji, prema
tome, nisu rasli ni u jednom smjeru prioritetne orijentacije
– najbolji primjeri takvih metamorfnih stijena
su metamorfozirane monomineralne stijene
poput vapnenca, kvarca, pješčenjaka (metamorfozom
nastaju mramor, kvarcit, serpentinit); v. foliated
metamorphic rock, metamorphic rock.
nongraded – (1) loše sortiran. Rijetko primjenjivani geološki
termin koji se odnosi na nekonsolidirani (necementirani)
sediment (unconsolidated sediment) ili
cementiranu klastičnu sedimentnu stijenu (cemented
detrital rock), koji se sastoje od čestica više od jedne
veličine ili od čestica veličina unutar granica više
od jednog intervala, na primjer, ilovača (loam) ili til
(till). Sinonim: poorly sorted; v. graded. (2) negradiran,
jednake veličine. Inženjerski termin za označavanje
tla ili nekonsolidiranog (necementiranog) sedimenta
koji se sastoje od čestica pretežito jedne (jednake)
veličine; v. graded, poorly graded.
non-horizontal (nonhorizontal) fl ow – nehorizontalno
strujanje. Kada strujanje fl uida nije horizontalno
u obzir se mora uzeti gravitacijski gradijent (preko
gustoće fl uida i promjene visine s udaljenošću duž
putanje strujanja). Kada je kut nagiba veći od pet
stupnjeva, doprinos gravitacije režimu strujanja je
obično znatan.
non-horizontal (nonhorizontal) oil-water contact
– kosi vodo-naftni kontakt, v. tilted oil-water contact.
non-hydrocarbon gas displacement – istiskivanje
nafte neugljikovodičnim plinom. Proces povećanja
iscrpka nafte (EOR-proces) injektiranjem plinova koji
nisu ugljikovodici – dušika, ugljik-dioksida i plinovitih
produkata izgaranja. Istiskivanje nafte može biti
miscibilnog i nemiscibilnog tipa.
nonionic surfactant – neionogena površinski aktivna
tvar. Površinski aktivna tvar (surfaktant) čije molekule
nemaju ionski naboj (ionic charge). Primjenjuje
se u kemijskim metodama povećanja iscrpka nafte
(EOR-metode).
nonmag collar – nemagnetična teška šipka, v. nonmagnetic
drill collar.
nonmagnetic (non-magnetic) drill collar (NMDC)
– nemagnetična teška šipka. U tehnici bušenja – teška
šipka (v. drill collar) velikog promjera i s debelom
stijenkom koja služi istoj svrsi kao obična teška šipka,
ali je izrađena od nemagnetičnog materijala kako bi
se u bušotini izbjegli štetni utjecaji na mjerenja (osobito
azimuta bušotine). Sinonimi: nonmag collar, top
collar.
nonmarine sedimentary environment – kontinentalna
(nemarinska) sredina sedimentacije, kontinentalna
(nemarinska) sedimentacijska sredina, v. continental
sedimentary environment.
nonmechanical – neklastičan, v. nonclastic.
non-Newtonian fl uid – nenewtonski fl uid. Fluid čije
karakteristike strujanja odstupaju od newtonskog
fl uida (v. Newtonian fl uid), fl uid čija viskoznost nije
konstantna pri danim uvjetima, a naprezanje smicanja
(shear stress) i brzina smične (kutne) deformacije
(rate of shear strain) nisu proporcionalni, tj. nema
linearne zavisnosti između naprezanja smicanja i
brzine smične deformacije, a viskoznost se mijenja
s brzinom strujanja. Primjer nenewtonskog fl uida je
bušaća isplaka (nafta i voda su primjeri newtonskog
fl uida).
non-Newtonian fl ow – strujanje nenewtonskog fl uida,
v. non-Newtonian fl uid.
non-Newtonian fl uid fl ow – strujanje nenewtonskog
fl uida, v. non-Newtonian fl uid.
nonpenetrative – neprodoran. Termin za označavanje
teksture deformacije (texture of deformation) koja
utječe samo na dio stijene, na primjer, kinkband ili
pojas loma plošne strukture (tip pojasne deformacije
u kristalima i listićastim stijenama – kink band,
knick band).
nonpiercement dome – nedijapirska doma (kupola).
Geološka struktura formirana uzdizanjem (prodorom)
ispod zalegle formacije u formaciju iznad nje.